[ad_1]
Piyasada oldukca sayıda değişik cihazda oldukca sayıda değişik ekran çözünürlüğü görmek mümkün. Ultra HD ya da 4K şeklinde çözünürlükler ilgi çekmeye başlarken, Full HD çözünürlük gene de egemen konumunu koruyor. Peki fakat Full HD gösterim dendiğinde neen karşımıza 1080p ve 1080i olmak suretiyle iki değişik format çıkıyor? İkisi de FHD çözünürlüğü simgelerken nerede ayrılıyorlar? Aralarında ne fark var?
Daha detaylı soralım: FHD, 1920 px genişliğinde ve 1080 px yüksekliğinde bir ekran çözünürlüğünü ifade ediyor ve bu yüzden “1080” rakamı ile tanımlanıyor. Bu, hem 1080i hem de 1080p’nin aynı çözünürlüğe haiz olduğu anlamına geliyor. Peki niçin ikisi de ortalıkta dolaşıyor? 1080i ve 1080p içinde ne fark var?
1080i ve 1080p Neyi Temsil Ediyor?
Bilmenizde fayda olan ilk şey, 1080i ve 1080p’deki harflerin raster tarama tekniğini ifade etmiş olduğu. Şu demek oluyor ki bunlar bir çözünürlük tanımlaması değildir; HD yayınlar için uygulanan iki değişik standarttır. Raster tarama, basitçe bir görüntünün bir ekranda iyi mi tekrardan yapılandırıldığı anlamına geliyor.
1080i’deki “i” interlaced anlamına geliyor. Bunu Türkçeye geçmeli tarama olarak çevirmek mümkün. 1080p’deki “p” ise progressive anlamına geliyor ve aşamalı taramayı temsil ediyor. Her ikisi de, 1.920 x 1.080 çözünürlükte bir ekranda görüntü üretmenin iki değişik yöntemini ifade ediyor. Öyleyse, her iki format için de 2.073.600 toplam pikselden bahsedebiliriz.
TV ekranınızı px sıraları olarak hayal edin. 1080 px yüksekliği tanımlıyor, doğrusu TV’nin üstünden altına kadar 1080 px sırası var. Piksellerin ne kadar süratli yenilendiğine ise yenileme hızı deniyor. Bir çok ekran 60hz yenileme hızında çalışıyor, doğrusu saniyede 60 kare.
Video görüntüsünün emek vermesi için, dijital ekrandaki her pikselin, onu hareket olarak algılayacak kadar süratli bir halde yenilenmesi gerekiyor. 1080i ve 1080p arasındaki fark, tutarlı, kolayca izlenen “hareketli” bir görüntü oluşturmak için bu piksellerin iyi mi yenilendiğinde gizli saklı.
1080i Nedir ve Iyi mi Çalışır?
Geçmeli tarama, tek ve çift px sıralarını dönüşümlü olarak görüntüleyerek bir görüntü üretir. Böylece tüm tek satırlar saniyede 30 kez yenilenir ve tüm çift satırlar sırayla saniyede 30 kez yenilenir.
Kısacası hem tek hem de çift satırlar saniyede 30 kez yenilenir, böylece ek bant genişliği kullanımı olmadan kare hızı etkin bir halde iki katına çıkarak 60’a ulaşır.
1080i formatı, tüm ekran yukarıdan aşağıya oldukca yavaş yenilendiğinde, eski katot ışınlı ekranlarda ekranın üst kısmının alttan değişik bir görüntünün yarısını göstermesine yol açan etkiyi ortadan kaldırmak için üretildi. Daha eski ekranlarda, her taramanın sonunda ekranın üst kısmı alt kısmından daha mat ve daha azca aydınlandı.
Geçmeli tarama formatı, değişen teknolojinin sınırı olan olduğu durumlarda bilhassa önemliydi ve mümkün olmasıyla birlikte azca bant genişliği kullanmak açısından gerekliydi. Bilhassa tv yayını için bu mutlak bir gereklilik. Vatanımızda gösterim icra eden kanalların neredeyse hepsi, halen 1080i formatında gösterim yapıyor.
1080p Nedir ve Iyi mi Çalışır?
1080p formatı bir seferde piksellerin yarısını yenilemek yerine tüm ekranı bir kerede yeniler. Bundan dolayı 1080p’ye kimi zaman “gerçek HD” de denir. 1080p formatındaki bir gösterim, 1080i’ye bakılırsa oldukca daha nettir.
Tüm ekranın aynı anda yenilenmesiyle 1080p, 1080i’nin aynı kare hızında haiz olduğu informasyon miktarının iki katını etkin bir halde işleyebilir. 1080p’nin ekranı aynı anda yenileme şekli, çoğu zaman her satırın bir seferde yenilenmesiyle yukarıdan aşağıya bir “dalga” halindedir.
1080p’nin 1080i’den daha büyük bant genişliği gerektirmesi, şu an TV yayınlarında halen 1080i’nin daha oldukca kullanılmasının nedenidir. Sadece akış hizmetleri şeklinde gösterim kaynakları, 4K mümkün değilse 1080p formatını tercih eder.
Hangisi Daha İyi: 1080i Yada 1080p?
1080i’nin en büyük dezavantajı, süratli hareketin görüntülenmesinde yaşanmış olan sorundur. Bir seferde görüntünün yalnızca yarısı görüntülendiğinden, süratli hareket “hareket yapaylıkları” olarak adlandırılan duruma niçin olabilir. Bunlar, görüntülerin aynı anda değişik konumlarda gösterilmesinden meydana gelen acayip görsel sorunlardır.
1080p, süratli hareketli sahnelerde oldukca daha iyi görüntü kalitesi sunarak bu problemi ortadan kaldırır. Ek olarak 1080p, yukarıda da söylediğimiz şeklinde daha net, daha canlı ve daha gerçekçidir. Daha yüksek görüntü kalitesi (ortalama %60 daha iyi), 1080i’de çift ve tek px sıralarının aynı anda görüntülenememesinden doğar. Başka bir deyişle, 1080i kalite olarak Full HD’den oldukca 720p’ye yakındır.
[ad_2]
