2 yıl içinde gerçekleşmesi beklenen küresel tehditler

2021 Küresel Riskler Raporu’na nazaran, 2 yıl içinde gerçekleşmesi beklenen küresel tehditler içinde istihdam ve geçim krizleri, geniş çaplı gençlik hayal kırıklıkları, dijital eşitsizlikler ve ekonomik durgunluk başı çekiyor.

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), Marsh Türkiye ve Zurich Sigorta iş birliğiyle hazırlanan 2021 Küresel Riskler Raporu’nun neticeleri, düzenlenen çevrim içi görüşmede açıklandı.

Görüşmede konuşan TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Sulh Oran, son bir senedir iş yapma, yazışma, alışveriş, eğitim şeklinde birçok alanda dijital dönüşümün etkilerinin yaşandığını ifade ederek, bu süreci verimli şekilde yönetme ve bu alanda atılacak adımları fazlaca önemsediklerini söylemiş oldu.

Yaşadıkları dönüşümün; avantajların yanı sıra yeni riskleri de bununla beraber getirdiğini belirten Oran, dijitalleşme ve teknolojiye erişimdeki eşitsizliklere değindi.

Oran, “Tıpkı aşılamanın eşit olmayan dağılımında gördüğümüz şeklinde bazı toplumsal maliyetleri de bununla beraber getiriyor. Bu alanda artacak eşitsizliğin toplumsal kırılganlığı çoğaltması ve kapsayıcı toparlama ihtimalini zayıflatması mühim bir risk. Eğitim başta olmak suretiyle eşitsizliklerin niçin olabileceği bu riskler, toplumun refahı için doğru yönetilmek zorunda.” şeklinde konuştu.

Raporun Kovid-19 kaynaklı risklere dikkati çektiğini kaydeden Oran, salgının son 10 yıldaki kazanımlara negatif etkilerine işaret etti.

Gelecek 10 yılda muhteşem hava vakaları umut ediliyor

Verilen bilgiye nazaran, Dünya Ekonomik Forumu’nun bu yıl piyasaya çıkan Küresel Riskler Raporu’nda, Küresel Risk Idrak Anketi neticelerinden elde edilmiş öteki risklerle beraber Kovid-19 salgınının yarattığı riskler geniş olarak ele alınıyor.

Raporda, salgından çıkartılacak derslerden ve tarihsel risk analizinden yararlanarak dayanıklılığı artırmaya yönelik tavsiyeler de sunuluyor.

Muhteşem hava vakaları, dijital eşitsizlik ve siber güvenlik ilintili risklerin öne çıkmış olduğu raporda, kısa vadede salgınla tetiklenen sıhhat, ekonomik ve teknolojik eşitsizliklerin toplumsal uyumun ve genç neslin üstünde oluşturabileceği baskıya dikkati çekiliyor. İklim değişikliğinin kaçınılmaz neticeleri hakkında küresel iş birliğinin önemi de vurgulanıyor.

Küresel Riskler Raporu 2021’de son olarak meydana gelen Küresel Risk Idrak Anketi’nin neticeleri paylaşılırken, büyüyen toplumsal, ekonomik ve endüstriyel bölümlerin analizine, bunların birbirleriyle olan bağlantılarına ve toplumsal uyum ile küresel iş birliği gerektiren büyük küresel riskleri çözme becerisi üstündeki etkilerine yer veriliyor. Raporda, salgından çıkartılacak derslerden ve tarihsel risk analizinden yararlanılarak dayanıklılığı artırmaya yönelik tavsiyeler bulunuyor.

Rapora nazaran, gelecek 10 yılda gerçekleşme olasılığına nazaran en mühim riskler içinde muhteşem hava vakaları, iklim değişikliğinin iyileştirilmesi mevzusunda başarısızlık ve insan kaynaklı çevresel hasar, dijital eşitsizlik ve siber güvenlik başarısızlıkları yer ediniyor. Bu sürede tesirinin şiddetine nazaran en mühim riskler içinde bulaşıcı hastalıklar en üst sırada yer alırken, bunu iklim değişikliğinin iyileştirilmesi mevzusunda başarısızlık ve öteki çevresel riskler izliyor. Bunun yanı sıra kitle imha silahları, geçim krizleri, borç krizleri ve informasyon teknolojileri altyapısının çökmesi de bulunuyor.

İstihdam ve geçim krizleri tehlikeli sonuç bir tehdit halini alacak

Söz mevzusu risklerin dünya için ne vakit tehlikeli sonuç bir tehdit haline geleceğine bakıldığında, en yakın tehditler içinde (büyük olasılıkla gelecek 2 yılda gerçekleşmesi beklenenler) istihdam ve geçim krizleri, geniş çaplı gençlik hayal kırıklıkları, dijital eşitsizlikler, ekonomik durgunluk, insan yapımı çevresel zararlar, toplumsal uyumun yok olması ve terörist saldırılar yer ediniyor.

Varlık balonları, fiyat istikrarsızlığı, emtia şokları ve borç krizleri şeklinde ekonomik riskler, 3-5 senelik vakit diliminde belirgin bir halde öne çıkıyor. Bunu devletler arası ilişkiler ve çatışmalar şeklinde jeopolitik riskler izliyor. 5-10 senelik vakit dilimini ise biyolojik çeşitlilik kaybı, organik kaynak krizleri ve iklim değişikliğinin iyileştirilmesi ve uyum çabaları mevzusunda başarısızlık şeklinde çevresel risklerle beraber kitle imha silahları, teknolojik ilerlemenin negatif tesirleri ve devletlerin yada fazlaca taraflı kurumların çöküşü şeklinde riskler domine ediyor.

Ekonomik kırılganlık ve toplumsal bölünmeler artacak

Rapora nazaran, sıhhat, eğitim, finansal istikrar ve teknolojideki temel eşitsizlikler; krizin belirli grupları ve ülkeleri orantısız bir halde etkilemesine yol açtı. Yalnız 2 milyondan fazla ölüme niçin olmakla kalmayan Kovid-19’un ekonomik ve uzun vadeli sıhhat tesirleri, yıkıcı sonuçlar doğurmaya devam ediyor.

Salgının ekonomik şok dalgası, eşitsizliği ani bir halde artıracak sadece eşitsiz bir toparlanma riski de artabilecek. Yalnız 2020’nin ikinci çeyreğinde 495 milyon emek harcama saatine eş kıymet iş gücü kaybı yaşandı. 2020’de yalnız 28 ekonominin büyümesi umut ediliyor.

Küresel Risk Idrak Anketi’ne cevap verenlerin ortalama yüzde 60’ı, “bulaşıcı hastalıklar” ve “geçim krizlerini” dünyaya yönelik en büyük kısa vadeli tehditler olarak tanımladı.

Ekonomiler salgının şoku ve uyarısından çıkarken, firmalar bir sarsıntıyla karşı karşıya kalıyor. Gelişmiş ekonomilerde durgunluk, gelişen ve gelişmekte olan pazarlarda kaybedilen potansiyel, ufak şirketlerin çökmesi, büyük ve ufak firmalar arasındaki uçurumun genişletilmesi, pazar dinamizminin azalması ve eşitsizliğin artması uzun vadeli sürdürülebilir kalkınma hedefine ulaşmayı zorlaştırıyor.

Tüm bunlara karşın hükümetler ve değişen bir iş ortamı öngören firmalar için üretkenliği ve sürdürülebilirliği artıracak akıllı, temiz ve kapsayıcı büyümeye yatırım yapma fırsatları bulunuyor.

Dijital yar kaygı yaratıyor, gençler hayal kırıklığı yaşıyor

Kovid-19, 4. endüstri devrimini hızlandırarak insan etkileşiminin, e-ticaretin, çevrim içi eğitimin ve uzaktan çalışmanın yaygınlaşmasını sağlamış oldu. Bu değişimler, salgından fazlaca sonrasında bile toplumu dönüştürecek ve tele emek harcama ile süratli aşı geliştirme kabiliyeti şeklinde büyük yararları bununla beraber getirecek.

Sadece bu değişimler bununla beraber durumu daha da kötüleştirme ve eşitsizlik yaratma riski de taşıyor. Dijital eşitsizlik, ankette “tehlikeli sonuç bir kısa vadeli tehdit” olarak değerlendirildi.

Dijital sıçrama bazı gençlere fırsatlar sağlarken, birçok genç hala istihdam problemi yaşıyor. Dünya genelinde genç yetişkinler, 10 yılda ikinci büyük küresel krizlerini yaşıyor. Çevresel bozulmaya, finansal krizin sonuçlarına, artan eşitsizliğe ve endüstriyel dönüşümün aksamasına maruz kalan bu nesil, eğitimleri, ekonomik beklentileri ve akıl sağlığı açısından ciddi zorluklarla karşı karşıya…

Küresel Risk Idrak Anketi’ne nazaran, “gençlik hayal kırıklığı” riski, küresel topluluk tarafınca büyük seviyede dikkatsizlik ediliyor sadece kısa vadede dünya için tehlikeli sonuç bir tehdit haline gelecek. Şimdiki nesil, gelecekteki fırsatlardan yoksun kalırsa ve bugünün ekonomik ve politik kurumlarına olan inançlarını kaybederse, büyük çabalarla elde edilmiş toplumsal kazanımlar kaybedilebilir.

Küresel iş birliği zayıfladıkça iklim değişikliği riski büyüyor

İklim değişikliği, yıkıcı bir risk olmaya devam ediyor. Dünya genelinde karantinalar küresel emisyonların 2020’nin ilk yarısında düşmesine niçin olsa da daha ilkin elde edilmiş kanıtlar, emisyonların geri dönebileceği mevzusunda uyarıyor. Daha yeşil ekonomilere geçişin, salgının şokları geçene kadar ertelenemeyeceği görülüyor.

Salgına verilen tepkiler, istikrarı tehdit eden yeni iç ve jeopolitik gerilimlere niçin oldu. Dijital bölünme ve gelecekteki “yitik nesil”, sınırlar içindeki toplumsal uyumu kontrol etme eğiliminde. Küresel Risk Idrak Anketi katılımcıları “devletlerin çökmesi” ve “fazlaca taraflılığın çökmesi” risklerini tehlikeli sonuç uzun vadeli tehditler olarak değerlendiriyor.

Katılımcılar, 3-5 yıl içinde dünya için tehlikeli sonuç tehditler olarak tahmin edilen “devletler arası ilişkilerin kırılması”, “devletler arası çatışmalar” ve “kaynak jeopolitikleşmesi” ile işaretlenmiş sıkıntılı bir jeopolitik görünüme dikkati çekiyor.

Riskleri yönetmek ve dayanıklılığı çoğaltmak için daha iyi yollar mevcut

Dikkate kıymet kararlılık, iş birliği ve inovasyon örneklerine karşın bir çok ülke, küresel salgın esnasında kriz yönetiminin bazı yönleriyle savaşım etti. Kati dersler çıkarmak için erken olsa da Küresel Riskler Raporu, Kovid-19’a verilen yanıtın 4 temel alanına bakarak küresel hazırlık durumunu yansıtıyor. Bu alanlar; “kurumsal otorite”, “risk finansmanı”, “informasyon toplama ve paylaşma” ile “ekipman ve aşılar” olarak sıralanıyor.

Rapora nazaran, krizden alınacak dersler; risk süreçleri ile risk kültürünü geliştirmek yerine karar vericilerin bir sonraki salgına iyi mi daha iyi hazırlanabileceklerini anlamalarını sağlarsa dünya, bir sonraki krizi anlamak yerine gene son krizi planlayacak.

Salgına verilen tepki; ülkelerin, şirketlerin ve internasyonal topluluğun genel dayanıklılığını güçlendirmek için 4 yönetişim fırsatı sunuyor. Bu fırsatlar içinde “risk etkilerine ilişkin bütüncül ve sistem tabanlı bir bakış açısına haiz analitik sistemler formüle etmek”, “ulusal liderliği ve internasyonal iş birliğini teşvik etmek için yüksek profilli risk şampiyonlarına/savunucularına yatırım yapmak”, “risk iletişimini iyileştirmek ve yanlış bilgilerle savaşım etmek” ve “riske hazır olma mevzusunda yeni kamu-özel ortaklığı biçimlerini araştırmak” bulunuyor.