Oyun Tutarları Cep Yakarken Oyun İçi Harcamalar Niçin Bizlere “Çerez Parası” Benzer biçimde Geliyor?

Son dönemde dijital oyun mağazalarındaki tutarları gördüğümüzde çoğumuz derin bir iç çekiyoruz… Binlerce lirayı gören AAA yapımlar ve bir tek kur farkı yüzünden yanına yaklaşamadığımız yeni oyunlar cüzdanımızı korkutuyor sadece iş sevdiğimiz o parasız oyunun içindeki bir kostümü yada cenk biletini almaya ulaşınca parmaklarımız ödeme tuşuna asla düşünmeden gidiyor.

Peki masaya koyduğumuz toplam meblağ kimi zaman yeni bir oyun fiyatına yaklaşsa bile niçin tek seferde büyük bir ödeme yapmak canımızı acıtıyor da küçük küçük harcamak bizlere son aşama masum ve hatta mantıklı geliyor? Bu durumun arkasında sandığınızdan oldukca daha rahat fakat etkili ruhsal sebepler ve pazarlama stratejileri yatıyor.

Parçalanmış acı teorisi ve “latte tesiri”

İnsan beyni parayı harcarken bir nevi “ödeme acısı” hisseder sadece bu acı ödenen miktarın büyüklüğüyle ve tek seferde çıkmasıyla doğru orantılıdır. Bir oyuna peşin olarak 2.000 TL vermek, beynimizde büyük bir yitik sinyali oluşturur şundan dolayı o parayla yapabileceğimiz öteki büyük şeyleri düşünürüz sadece oyun içi harcamalar çoğu zaman bir kahve yada bir yiyecek parası şeklinde “mikro” seviyelerde tutulur.

100 liralık bir “skin” yada 200 liralık bir paket satın alırken beynimiz bunu bütçeyi sarsacak bir tehdit olarak algılamaz. Tıpkı her gün kahve alıp ay sonunda ne kadar harcadığını fark etmeyen insanoğlu şeklinde oyuncular da bu küçük harcamaların toplamda devasa bir yeküne ulaştığını o an için görmezden gelir. Ufak parçalar hâlinde ödeme yapmak, cüzdanımızdaki deliği hissetmemizi engeller.

Parasız oyunların yarattığı borçluluk hissi

Oyun içi harcamaların bu kadar rahat yapılmasının bir öteki sebebi de çoğu zaman “Free to Play” kısaca oynaması parasız oyunlarda karşımıza çıkmasıdır. Oyuna girişte herhangi bir ücret ödememiş olmak, oyuncuda ruhsal bir rahatlama ve hatta geliştiriciye karşı bir sempati oluşturur. Oyunu yüzlerce saat parasız oynadıktan sonrasında meydana getirilen harcamayı, alınan keyfin bir karşılığı yada geliştiriciye bir teşekkür olarak görmeye başlarız.

Ek olarak bir oyuna ne kadar oldukca süre harcarsak, o oyuna para yatırmak o denli mantıklı gelmeye adım atar. “Aslına bakarsan her gün bunu oynuyorum, o hâlde karakterim güzel görünmeyi hak ediyor” düşüncesi, harcamayı bir lüksten ziyade hobimize yaptığımız mantıklı bir yatırıma dönüştürür.

Anlık haz ve toplumsal statü heyecanı

Yeni bir oyun satın aldığınızda o parayı aslına bakarsak hemen hemen deneyimlemediğiniz bir “potansiyele” yatırırsınız ve oyunun iyi çıkıp çıkmayacağı belirsizdir sadece oyun içi bir kozmetik ürün, tabanca kaplaması yada dans figürü satın aldığınızda, ne alacağınızı tam olarak bilirsiniz ve doyum duygusu anında gerçekleşir. Bu durum beynimizdeki ödül merkezini direkt tetikler.

Üstelik oldukca oyunculu yapımlarda bu harcamalar bir tek kişisel bir zevk değil, bununla birlikte dijital bir kimlik ve statü göstergesidir. Dost grubunuzda yada rakip takımda ender bir kostüme haiz olmak, oyuncuya oyunun kendisinden bağımsız bir toplumsal doyum sağlar. Bu anlık haz ve “değişik görünme” dürtüsü, mantıklı düşünme sürecini dönem dışı bırakarak harcama yapmayı kolaylaştırır.

Netice: İpler sizin elinizde mi?

Özetle, oyun fiyatlarının yüksekliği mantıksal bir bariyerken, oyun içi harcamalar duygusal bir kapıdır. Büyük resme baktığımızda, oyun şirketleri fiyatlandırma stratejilerini bu ruhsal temeller üstüne kurarak bizi “fark ettirmeden” harcama halletmeye yönlendirir. Tek seferde büyük bir meblağ ödemekten kaçınırken, aylar içinde oldukca daha fazlasını parça parça ödemek çağdaş oyuncunun en büyük çelişkisidir.

Bu harcamalar bütçenizi sarsmadığı ve size keyif verdiği sürece bir mesele yok sadece arada bir dönerek oyun içi envanterinize bakarak “Acaba buraya kaç tane AAA oyun parası gömdüm?” diye sormakta yarar var.