[ad_1]
Bayraktar, yapmış olduğu yazılı açıklamada, mayıs ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını, üreticinin hububattaki fiyat beklentisini, mayıs ayı girdi fiyatlarını ve 1 Haziran Dünya Süt Günü dolayısıyla süt sektöründe yaşanmış olan son gelişimleri değerlendirdi.
Mayısta üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 522,5 ile elmada görüldüğünü belirten Bayraktar, bunu yüzde 393,6 ile kabak, yüzde 373,7 ile ıspanak, yüzde 330,8 ile salatalık, yüzde 325,1 ile marul, yüzde 292,1 ile sivri biber, yüzde 268,8 ile kuru üzüm, yüzde 253,3 ile kuru fasulye, yüzde 245,4 ile yeşil mercimeğin takip ettiğini altını çizdi.
Bayraktar, üreticide 2 lira olan elmanın 12 lira 45 kuruşa, 2 lira 34 kuruş olan kabağın 11 lira 55 kuruşa, 3 lira olan ıspanağın 14 lira 21 kuruşa, 1 lira 59 kuruş olan salatalığın da 6 lira 85 kuruşa markette satıldığını kaydetti.
Söz mevzusu ayda markette 38 ürünün 26’sında fiyat artışı, 12’sinde ise fiyat düşüşü görüldüğünü ifade eden Bayraktar, mayısta markette fiyatı en fazla artan ürünün yüzde 58,4 ile limon bulunduğunu, bunu yüzde 47 ile kuru soğan, yüzde 42,2 ile havuç, yüzde 30,5 ile toz şeker, yüzde 29,2 ile ıspanak, yüzde 24,5 ile patates, yüzde 22,8 ile kuru kayısı, yüzde 22,6 ile fındık içinin izlediğini bildirdi.
Markette fiyatı en fazlaca azalan ürünün ise yüzde 57,4 ile salatalık olduğuna dikkati çeken Bayraktar, bunu yüzde 47,7 ile sivri biber, yüzde 41,8 ile marul, yüzde 35,6 ile patlıcanın takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, mayısta üreticide fiyatı en fazlaca düşen ürünün yüzde 62,3 ile marul bulunduğunu, bunun arkasından yüzde 59,4 ile sivri biber, yüzde 55 ile maydanozun geldiğini aktardı.
Üreticide en fazla fiyat artışının yüzde 20 ile limonda olduğuna işaret eden Bayraktar, “Mayıs ayında üreticide 29 ürünün 8’inde fiyat artışı olurken, 13’ünde fiyat düşüşü görüldü, 8 üründe ise fiyat değişimi olmadı.” ifadesini kullandı.
Bayraktar, üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarının sebeplerine ilişkin ise şu değerlendirmede bulunmuş oldu:
“Mayıs ayında fiyatı en fazla artan ürün, markette ve üreticide limon, fiyatı en fazla düşen ürün ise markette salatalık olurken, üreticide fiyatı en fazla düşen ürün marul oldu. Limonda piyasaya depolardan yatak limon arzının devam etmesi, depo masraflarının artması fiyatların yükselmesine yol açtı. Arz talep değişimi ve yem fiyatlarındaki artış et fiyatlarının yükselmesinde etkili olmuştur. Havaların ısınmasıyla beraber tarla ürünlerinin piyasaya arzının artması, önümüzdeki dönem tüketici fiyatlarına pozitif yönde yansıyacaktır.”
“TMO stratejik bir konumda”
TZOB Başkanı Bayraktar, Türkiye için bilhassa hububat arzının önemine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Rusya-Ukrayna Savaşı’nın, başta hububat olmak suretiyle, tarıma tesiri ve ülkemizdeki tarımsal gelişmeler, hububat üretimine fazlaca daha çok ehemmiyet vermemiz icap ettiğini göstermektedir. Bu sebeple TÜİK’in tahmini rakamlarında da ifade edilmiş olduğu benzer biçimde bu yıl buğday rekoltesi 20 milyon tonun altında beklenmektedir. TMO, maliyetler karşısında üretim yapmakta zorluk çeken çiftçinin gelecek yıl tarlada kalabilmesi için 2021-2022 döneminde müdahale alım fiyatını üretici maliyetlerini, ithalat ve dünya fiyatlarını gözeterek açıklamalıdır. Dünya buğday tutarları ise averaj 476 dolar seviyelerindedir. Bugünlerdeki dolar kuruna gore FOB dünya tutarları ortalama ton başına 7bin 800 lira seviyesindedir. Devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı’nın haricinde dünyada üretici ülkelerin ihracata getirmiş olduğu engellemeler hububatta spekülasyona davetiye çıkarmaktadır. TMO stratejik bir konumdadır. Üreticiyi memnun edecek bir fiyat politikasıyla hububat alımı yapamazsa piyasayı regüle edecek güvenlik stoku oluşturamayacaktır. Bu zamanda güvenlik stokunu ithalatla karşılama imkanı azalmıştır. TMO’nun alım politikasında hata yapma lüksü yoktur. Aksi takdirde sektörde spekülasyona davetiye çıkarmış olur, stokçuluk yapmak isteyenlere de gün doğar. Bu fırsatçılar, stoklayacakları buğday sebebiyle halkın ekmeğinin fiyatıyla oynayabilirler. Un ve makarna üretimimiz ve ihracatımız da düşebilir. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak şimdiden TMO’yu uyarıyor, lüzumlu tedbirleri almaya çağrı ediyoruz.”
Mazot ve gübre tutarları senelik bazda fazlaca arttı
Bayraktar, gübre fiyatlarının da mayısta bundan önceki aya gore minik bir oranda düşüş gösterse de fiyatların üreticiler açısından halen devasa yükseklikte bulunduğunu belirtti. Geçen senenin mayıs ayına gore ise son bir yılda, üre gübresinin yüzde 253, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 224 arttığını ifade eden Bayraktar, “Mazot fiyatı aylık bazda yüzde 6,5, son bir yıla gore ise yüzde 238,7 arttı. Besi yemi yüzde 128, süt yemi yüzde 132 arttı. Elektrik tutarları yüzde 99,7, zirai ilaç tutarları ise yüzde 88,2 ile 140 arası oranlarda artış gösterdi. Girdi tutarları enflasyonun ortalama 3 katı oldu. Girdiler makul fiyatlardan üreticilere ulaştırılmalı, üretimin sürdürülebilirliğinin fazlaca ehemmiyet kazanılmış olduğu bugünlerde üreticilerin üretimden kopması yada azca üretmesi önlenmelidir.”
“Okul sütü programı yeniden hayata geçirilmeli”
Şemsi Bayraktar, 1 Haziran’ın Dünya Süt Günü olarak kutlandığına dikkati çekerek, büyükbaş hayvancılığın ayakta kalabilmesi, kırmızı et üretiminde sorun yaşanmamasının sadece sütün istikrarlı, kafi ve güvenceli bir pazara haiz olmasıyla mümkün bulunduğunu altını çizdi.
Söz mevzusu şartları haiz bir pazarın oluşmasının ise istikrarlı bir tüketim ve buna bağlı bir üretimle sağlanabileceğini belirten Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
“Son bir yılda mısır silajı tutarları yüzde 148, süt yemi yüzde 131, saman yüzde 117, yonca ise yüzde 108 oranında arttı. Üreticilerimizi sektörden küstürmemek, üretimden koparmamak ve sektöre tutunmalarını sağlamalıyız. Aksi durumda üreticilerimizi geriye döndürmemiz mümkün olmaz. Üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için minimum 1,5 olarak belirlenen pişmeden süt/yem paritesinde dengeyi sağlayacak tedbirler alınmalıdır. Hayvancılık destekleri artarak devam etmelidir. Devamlı artan yem fiyatlarına köktencilik tedbirler alınmalı, yem piyasasına müdahale edilmelidir. Bu kapsamda yemde de akaryakıtta uygulanan oynak ölçü sistem benzer biçimde bir sistem hayata geçirilmeli, üreticilerin yeme gelen zamlar sebebiyle mağdur olmaları ve belirlenen pariteden sapmalar önlenmelidir. Okul sütü programı yeniden hayata geçirilmeli, program organik yolla yapım edilen peynir, yoğurt, ayran, dondurma benzer biçimde süt ürünleriyle çeşitlendirilmelidir.”
[ad_2]
