Kahkaha Garantili Haber: Dünyanın İlk Suni Zekâ Bakanının Rüşvet Almış olduğu İddiası Toplumsal Medyayı Karıştırdı (İşin Aslı Bambaşka)

Geçtiğimiz hafta sonu, Türkiye’de fazlaca acayip bir vaka yaşandı. Arnavutluk hükûmetinin dünyanın ilk suni zekâ bakanı olarak nitelendirdiği Diella’nın, rüşvet almış olduğu ve görevinden uzaklaştırıldığı, kısaca kapatılmış olduğu iddiası ortalığı karıştırdı. Küresel çapta gündem olan iddia, Türkiye’deki toplumsal medya hesapları ve ana akım medyada da büyük ilgi görmüş oldu. Sadece işin aslı, tahmin edebileceğiniz suretiyle öyleki değildi…

Webtekno ekibi olarak bazen sizlerle paylaştığımız haberlerimizde toplumsal medya hesapları ile ana akım medyanın düşmüş olduğu tuzaklardan bahsediyor, işin aslını anlatıyoruz. İşte Diella’nın vakası da bunlardan bir tanesi. Gelin şimdi bu olayın detaylarına inelim.

Diella’ya yönelik rüşvet iddiası nereden çıktı?

Hafta sonu süresince ülke gündemini meşgul eden iddiayı gündeme getiren web sitesi, Hırvatistan merkezli newsbar.hr. Bu web sitesi, Türkiye’de yaşanmış olan gelişimleri ti’ye almasıyla, mizahi ve gerçek dışı içerikleriyle malum Zaytung’a benzer yapıya haiz. Aslına bakarsanız buradaki bağlantı üstünden siteye ulaştığınız süre sitenin hiciv dolu bulunduğunu kolaylıkla görebiliyorsunuz. Biz bu makaleyi yazarken manşetlerinde bulunan bir içerikte Donald Trump’a Altın Ayakkabı ödülü verildiğinin söylendiği bir haber bile bulunuyor.

newsbar.hr’nin “haberinde” ne söyleniyor?

Hırvatistan merkezli web sitesi, Arnavutluk’un suni zekâ bakanı Diella ilgili aşırı keyifli bir içerik yapmış durumda. O şekilde ki suni zekânın kendi kendine karar verip rüşvet almış olduğu ifade ediliyor. Şu demek oluyor ki mizahi paylaşımda bunun bir algoritma hatası olmadığı belirtiliyor. Hatta ülkenin eski bakanlarından birinin adı geçirilip, yaşanmış olan olayın modelin aşırı duyarlı tahsil mekanizmasından kaynaklandığının söylenildiği ifade ediliyor.

Eski bakana atfedilen ifadeler şu şekilde:

Diella, 1994’ten 2024’e kadar tüm kamu alımlarının verilerini işledi. Sinir ağı, projenin hayata geçirilebilmesi için her sözleşmenin değerinin yüzde 10 ila 15’inin bilinmeyen bir hesaba aktarılması icap ettiğini belirten istatistiksel bir model tespit etti. Diella yolsuzluk yapmadı, yalnız aşırı uyumlu. Bunun KDV ödemek şeklinde yasal bir yükümlülük bulunduğunu düşünüyordu.

Diella’nın “olmayan” avukatı da müvekkilinin suçsuz bulunduğunu ileri sürdü!

Arnavutluk hükûmeti, Diella’nın bir avukatı olduğuna ilişkin bir izahat yapmadı. Sadece newsbar’ın hazırladığı metinde bu suni zekânın, gene suni zekâdan güç alan bir avukata haiz bulunduğunu ileri sürüyor. “GPT-4o” modeli üstüne inşa edilmiş olduğu anlatılan bu düşsel avukat, Diella’nın suçsuz bulunduğunu şu sözlerle korumak için çaba sarfediyor:

Müvekkilimin fizyolojik bir bedeni yok. Bu yüzden pahalı saatlere, Durres’te hafta sonu evlerine yada yemeğe para harcayamaz. Para, diskindeki birler ve sıfırlardan ibaretti, kavramsal bir sanattı.

Peki bu düşsel vakada iyi mi bir paradan bahsediliyor?

Gelelim newsbar’ın düşsel muhteviyatında alınan rüşvet miktarına. Hazırlanan metinde, Diella’nın 14 BTC tutarında rüşvet almış olduğu ifade ediliyor. newsbar editörlerine nazaran rüşvet veren şahıs bir otoyol inşaatı ihalesi alacak, Diella ise bu parayla kendi algoritmasını optimize etme fırsatı yakalayacaktı…

Yazının tamamını okumak isterseniz buradaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

Bunu gerçek şeklinde paylaşanlara çağrımızdır: Yapmayın!

newsbar’ın bu şekilde bir haber yapmaktaki amacı, Balkan vatanlarında sık sık gündem olan yolsuzluk meselesini ti’ye almaktı. Sadece ülkemizdeki ne yazık ki köklü ve “tecrübeli” medya kurumlarının böylesine belirgin bir mizahi yazıyı bile gerçek bir habermiş şeklinde aktardıklarını üzülerek izledik.

Toplumsal medya ve haber siteleri aracılığı ile milyonlarca yurttaş, Hırvatistan’daki bir web sitesinin hiciv yapmış olduğu bir vakası gerçekmiş şeklinde görmüş oldu bile. Tahmin edebileceğiniz suretiyle bizim Webtekno olarak bu vatandaşların tamamına erişme şansımız olmayacak. Pek fazlaca şahıs, bu vakası gerçekmiş şeklinde beynine kodladı ve açık bir halde mizahi ve tamamen uydurma bir vaka, binlerce şahıs tarafınca gerçek olarak hatırlanıp anlatılacak.

Kıymetli mestektaşlarımız; lütfen kaynağını doğrulamadan data paylaşımı yapmayın. Yanlış bilginin bu denli süratli yayılmış olduğu bir dönemde medyanın en mühim sorumluluğu doğru bilgiyi servis etmektir.