Yapay Zekâ Pilotuna ve Doktoruna Güvenir misiniz?
Mevzu yapay zekâ olunca artık neyin iyi mi olacağı her an değişmiş olur oldu. Geleceğimiz bilim kurgu filmlerine dönecek benzer biçimde. Bizim de düşüncelerimiz bir oraya bir buraya savrulurken “Acaba yapay zekâ ile uçan bir uçağa biner miyiz?” ya da “Yapay zekâ doktorlarına kendimizi emanet eder miyiz?” soruları aklımıza takıldı.
Baktığımızda iki mevzunun ortak noktası “İnsan müdafa mekanizması yapay zekâ ile dönem dışı duracak mı ve biz bu itimat duygusunu oluşturacak mıyız?
Çok da fazla “Hayır, güvenmem.” diyemiyoruz şu sebeple her an kendini geliştiren ve her geçen gün hayatımızda daha da var olmaya başlamış olan bir teknoloji ile karşı karşıyayız. Bakalım okuyunca sizin düşünceleriniz ne olacak?
Yapay zekâ ile uçan bir uçağa biner misiniz?
Bir düşünün, pilot koltuğunda kimse yok; bir tek akıllı bir sistem var ve bu sistem uçuşun her anını denetim ediyor. Bu düşünce bakınca hem coşku verici hem de birazcık ürkütücü gözüküyor olabilir.
Sadece şunu başta açıklayalım, yapay zekâ destekli uçaklar aslına bakarsak günümüzde esasen var. Otomatik pilot sistemleri, hava trafiği kontrolü, acil durum müdahaleleri benzer biçimde alanlarda yapay zekâdan yararlanılıyor.
Boeing ve Airbus benzer biçimde büyük tayyare üreticileri, yapay zekânın uçakların güvenliğini çoğaltmak ve insan hatalarını minimuma indirmek için büyük bir potansiyel taşıdığını korumak için çaba sarfediyor.
Örneğin, yapay zekâ, uçuş esnasında ansızın oluşabilecek tehlikeli hava koşullarını anında tespit edip lüzumlu önlemleri alabilir. İnsan pilotların tecrübesi ve refleksleri sınırlıyken, yapay zekâ anında binlerce değişik senaryoyu değerlendirebilir ve en güvenli sonucu verebilir.
Burada esas soru şu: İnsanlar olarak, bu tür bir itimatı yapay zekâya duyabilir miyiz?
Ruhsal olarak, bir insanoğlunun verdiği kararlara güvenirken hissettiğimiz rahatlık, bir makinenin kararlarına itimat duymakta zor olabilir.
Haklı da olabiliriz şu sebeple yapay zekâ; duygulara, sezgilere yada içgüdülere haiz değil. Oysa insanoğlu olarak, bu özelliklerimiz bizi güvende hissettirir. Peki, bu güvensizliği iyi mi aşar mıyız?
Itimat kazanmanın yolu, vakit içinde başarılar ve deneyimlerle inşa edilir. Yapay zekâ destekli uçaklar, sayısız başarı göstermiş uçuş gerçekleştirdikçe, bu teknolojiye olan güvenimiz de bizce artacaktır.
Sadece bu sürecin, insanoğlu içinde hâlâ bir çekince oluşturması da olası. Bilhassa, ilk büyük çaplı bir kaza yada hata durumunda bu itimat kati yerle bir olur. Şu demek oluyor ki bilhassa tayyare ve bilinmezlikler olunca yapay zekâya birazcık daha zamanımız var benzer biçimde.
Bir öteki soru: Yapay zekâ doktorlarına kendinizi teslim eder misiniz?
Sıhhat alanında da yapay zekâ hızla yaygınlaşıyor, bunu kabul edelim. Teşhis koyma, tedavi planlama ve hastaların izlenmesi benzer biçimde birçok tıbbi süreç artık günümüzde uygulanıyor.
Buna da örnek verelim. Örneğin IBM’in Watson adlı yapay zekâ sistemi, kanser tedavisinde kullanılan son olarak araştırmaları devamlı olarak inceleyerek doktorlara tedavi önerilerinde bulunuyor.
Bu alandaki gelişmelerin yararları bakınca oldukca büyük. Yapay zekâ, doktorların üstündeki iş yükünü azaltabilir, hastalıkların erken teşhis edilmesini sağlayabilir ve kişiselleştirilmiş tedavi seçeneklerini sunabilir.
Sadece insanların kendilerini tamamen bir yapay zekâ doktoruna teslim etme fikrine iyi mi yaklaştıkları da mühim bir öteki soru.
Birçok insan için doktorla karşı karşıya görüşme, itimat ve empatiyi içeriyor.
Doktora gittiğimizde ne bekliyoruz? İyileşmenin yanı sıra duygusal destek ve anlayış da değil mi?
Yapay zekâ dediğimiz benzer biçimde teknik olarak doğru teşhis ve tedavi önerilerinde bulunabilir sadece bir insanoğlunun empatisini ve duygusal anlayışını iyi mi sunacak?
Bu durum da bilhassa kronik hastalıklar yada ölümcül hastalıklarla savaşım eden hastalar için büyük bir ruhsal boşluk demek.
Bir de şu var: Yapay zekâ sistemlerinin etik kararlar verme kabiliyetleri sınırı olan. Mesela, bir yapay zekâ, yaşam kurtarma olasılığı düşük olan bir tedavi önerisi yerine daha standart bir yaklaşımı seçebilir. Bu tür durumlar da naturel olarak insanların itimatını sarsabilir.
Özetle, yapay zekâ doktorlarına itimat duymak, daha oldukca başarı öyküleri ve insanoğlu arasındaki bu tür sistemlerin faydalarına dair farkındalık arttıkça mümkün olacak benzer biçimde görünüyor.
Siz neler düşünüyorsunuz? Kendinizi bir yapay zekâ pilotuna yada doktoruna gönül rahatlığıyla bırakır mısınız?
