Yapay Zekâ Yaratıcılığımızı Iyi mi Etkiliyor?

Artık her şeyi makineler mi yapıyor yoksa yapay zekâ yardımıyla daha mı yaratıcıyız?

Bu sorulara cevap bulmak için yapay zekânın yaratıcılığımız üstündeki etkilerine derinlemesine bir bakalım.

Yapay zekânın yaratıcı süreçlere dahil olması, ilk bakışta paradoksal görünebilir.

Yaratıcılık, çoğu zaman insanoğlunun hayal gücü ve emsalsiz düşünme kabiliyeti ile ilişkilendiriliyor. Sadece yapay zekânın sunmuş olduğu araçlar ve algoritmalar, yaratıcı süreçleri desteklemekte büyük rol oynuyor.

Mesela, sanatçılar artık fotoğraf yaparken yapay zekâ tabanlı uygulamaları kullanarak yeni stiller ve teknikler geliştirebiliyorlar. Yazarlar, hikâye oluşturma süreçlerinde yapay zekâ destekli yazılım araçlarıyla daha ilkin akıllarına gelmeyen mevzuları keşfedebiliyorlar.

Tembelleşiyor muyuz?

Birçok insan, yapay zekânın işimizi kolaylaştırdığı için bizi tembelleştirdiğini düşünüyor. Hakikaten de yapay zekânın rutin ve tekrarlayan işleri otomatikleştirmesi, insanları bu tür işlerden kurtarıyor. Sadece tembelliğin ötesinde, bu durum aslına bakarsak insanlara daha çok vakit ve enerji kazandırarak yaratıcı projelere odaklanma fırsatı sunuyor.

Matematikçi Henri Poincaré’nin şu sözü sanıyoruz ki yapay zekânın hayatımızdaki tesirini açıklar özellikte olur: İcat, işe yaramaz düzenekler inşa etmekten kaçınmak ve sonsuz azınlıkta olan yararlı kombinasyonları inşa etmekten ibarettir. İcat etmek, ayırt etmek, seçmektir.

Ek olarak yapay zekânın sağlamış olduğu veri çözümleme araçları, araştırmacıların büyük veri kümelerini hızlıca çözümleme etmesine de olanak tanıyor. Bu sayede araştırmacılar daha derinlemesine ve yaratıcı fikirler geliştirebilir hâle geliyorlar.

Kısaca yapay zekânın sağlamış olduğu kolaylıklar tembelliğe değil, aksine daha yaratıcı olma potansiyeline yönlendiriyor.

Daha mı yaratıcı olduk?

Yapay zekânın sunmuş olduğu olanaklarla beraber yaratıcılığımızın arttığına dair birçok örnek var. Mesela, müzik dünyasında yapay zekâ, yeni türlerin ve melodilerin keşfedilmesine destek oluyor. Yapay zekâ tabanlı müzik prodüksiyon araçları, sanatçıların yaratıcılıklarını yeni boyutlara taşımalarına olanak tanıyor. Gene benzer şekilde, film ve oyun endüstrisinde yapay zekâ, senaryo yazımından görsel efektlere kadar birçok alanda yaratıcı süreçleri destekliyor.

Yapay zekânın yaratıcı süreçlere katkısı, bir tek bireysel düzeyde değil toplumsal düzeyde de mühim. Mesela, yapay zekânın sağlamış olduğu veri çözümleme araçları, kent planlamacılarına daha sürdürülebilir ve yaratıcı çözümler geliştirme mevzusunda destek oluyor.

Eğitimde ise yapay zekâ, kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimleri sunarak öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmelerine katkıda bulunuyor.

Negatif senaryoları da çizelim.

Vakit yönetiminin daha verimli olması yaratıcılığı artırdığı mevzusu baskın olarak önümüze çıkarken haksız algoritmik rekabet yaratıcılığın dışlanmasını da getirebilir. Yapay zekâ ile kısa sürede oldukca içerik üretmek, insan yazarların yada yaratıcıların pazardan çekilmesine niçin olabilir şundan dolayı içerik tsunamisinden dolayı firmalar artık gerekseme olmadığını düşünebilir.

Sadece bu o denli da kolay değil.

Talep üstüne yapay zekâ ile artacak içerik sayısı alında bizi içerik bolluğuna sokacak ve bu karmaşayı yönetmek için de yeni stratejilerin ortaya çıkmasını gerektirecek. Aslolan mühim yanı da içerik kalitesinin düşecek olması.

İnsan içinde ne olduğu ile bir olmayacağı için içerik kalitesi düşeceği benzer biçimde mühim seviyede yanlış içerik de üretilmiş olacak. Bu da içerik balonunun fena yönde şişmesi demek. Sonucunda gene insana dönmeyi getirebilir şundan dolayı makine tarafınca üretilenlerin güvenilir insan kaynak süzgecinden geçmesini getirecek.

Bu mevzuda Kıdemli Araştırmacı ve Konuşmacı Jan Bieser’in bir söyleminden de alıntı yapabiliriz. Geleceğe baktığımızda, en başarıya ulaşmış fikirlerin yalnızca parlak düşünürlerden gelmeyeceğini, bununla birlikte akıllı makineleri dikkatli bir halde yönlendirirken sürücü koltuğunda sağlam bir halde oturanlardan geleceğini düşünüyoruz.

Sonuca baktığımızda bizim de fikrimiz, yapay zekânın olanakları yardımıyla aslına bakarsak daha yaratıcı bir dünyaya adım attığımız yönünde.

Sizin bu konudaki düşünceleriniz neler?