Elektrikli Otomobillerde Yüzde 100 Şarj Zararı olan mı?
Elektrikli otomobil kullanıcılarının aklındaki en tehlikeli sonuç sorulardan biri, bataryayı iyi mi şarj etmeleri gerektiği. Bu içeriğimizde elektrikli otomobiller için en sıhhatli şarj yöntemini açıklıyoruz.
Elektrikli otomobillerin yaşamımıza hızla girmesiyle beraber, bu araçların bakımı ve doğru kullanımı hakkında yeni sorular da gündeme gelmeye başladı. Bu sorulardan en sık karşılaşılanı, tahmin edebileceğiniz suretiyle batarya ömrü ile ilgili. Peki bir elektrikli otomobili daima yüzde 100 şarj etmek mi yoksa tıpkı akıllı telefonlardaki şeklinde yüzde 80 şarj etmek mi daha iyi? Elektrikli otomobillerde yüzde 100 şarj zararı olan mı? Bu içeriğimizde bu soruya cevap vereceğiz.
Hepimizin akıllı telefonu var ve kullananların ciddi bir kısmı, bataryayı yüzde 20-80 şarj döngüsünde kullanmayı tercih ediyor. Tüketiciler, bazı teknoloji firmalarının ve içerik üreticilerin de tavsiyesi üstüne bu sayede daha uzun batarya ömrüne ulaşacaklarına inanıyorlar. Aslına bakarsak haksız da değiller. İşte bu durum, aslına bakarsak otomobiller de ilgilendiriyor. Sadece burada bazı tehlikeli sonuç farklar bulunuyor. Gelin detaylara geçelim.
Ilk olarak elektrikli otomobillerin batarya yapısına bakalım
Bir elektrikli otomobiliniz var ise ve en sıhhatli şekilde şarj etmek istiyorsanız öncelikli olarak batarya tipini tespit etmeniz gerekiyor. Piyasada genel olarak “lityum iyon batarya” olarak lanse ediliyor olsalar da bataryaların daha alt dalları bulunuyor. Tahmin edebileceğiniz suretiyle her alt dal, kendine özgü özellikler sunuyor. Gelin şimdi elektrikli otomobillerde yaygın olarak kullanılan batarya türlerine yakından bakalım.
Elektrikli otomobillerde yaygın olarak NMC (Nikel-Manganez-Kobalt) ve LFP (Lityum-Demir-Fosfat) bataryalar kullanılıyor
Yaygın olarak kullanılan EV batarya tipi NMC (Nikel-Manganez-Kobalt) bataryaların enerji yoğunluğu yüksektir ve bu da teknik olarak daha uzun menzil anlamına gelir. Sadece bu bataryalar, yüksek şarj seviyelerine karşı daha çok hassastırlar. Bunun sebebi de kimyasal yapılarıdır. LFP (Lityum-Demir-Fosfat) bataryalarda ise enerji yoğunluğu birazcık daha düşüktür. Fakat buradaki kimyasal yapı, yüksek şarj seviyesine karşı daha dayanıklıdır.
Burada mühim bir gerçeğe vurgu yapmamız gerek; her iki batarya tipi de yüksek şarj seviyeleri sebebiyle süre içinde yıpranırlar. Sadece NMC bataryadaki yıpranma durumu, LFP bataryadakinden fazlaca daha çok olacaktır.
Peki ne yapmalı? Hangi batarya iyi mi şarj edilmeli?
Haiz olduğunuz elektrikli otomobilde hangi tip batarya kullanıldığını tespit ettiğinizi varsayalım ve içeriğimize devam edelim. Eğer sahibi olduğunuz otomobilde NMC batarya bulunuyorsa yüzde 100 şarj için zorlamanıza gerek yok. En azından günlük kullanımda. Zira bu bataryayı devamlı olarak yüzde 100 şarj etmek, daha acele yıpranmaya niçin olacaktır. Esasen süratli şarj cihazlarında bile yüzde 80’den sonrasında hız düşüşü oluyor. Aracınız yüzde 80 şarj olduktan sonrasında yolunuza devam edebilirsiniz.
Doğal bu demek olmuyor ki NMC bataryalı elektrikli otomobilleri hiçbir süre yüzde 100 şarj etmeyin. Uzun yola gidecekseniz yada bulunduğunuz yerde sık sık şarj imkânı olmuyorsa en azından bir seferinde yüzde 80, ikincisinde yüzde 100 şarj edebilirsiniz.
LFP bataryaların yıpranma paylarının daha düşük bulunduğunu söylemiştik. İşte bundan kaynaklı olarak bu bataryalara haiz elektrikli otomobilleri NMC’lere kıyasla daha sık yüzde 100 şarj edebilirsiniz. Burada aslına bakarsanız mühim bir detay var. LFP bataryaların kalibre edilebilmeleri için aslına bakarsanız bazen yüzde 100 şarj edilmeleri gerekiyor. Bu işlem, aracın batarya yönetim sistemi (BMS) tarafınca doğru menzil hesaplaması yapılabilmesi için oldukça mühim.
Buradan anlayabileceğiniz suretiyle elektrikli otomobil iyi mi şarj edilir, elektrikli otomobillerde yüzde 100 şarj zararı olan mı? sorularının tek bir doğru cevabı yok. Sadece kabaca şöyleki bir matematikten anlatmak mümkün; NMC bataryalı bir otomobili ayda 1 kez, LFP bataryalı bir elektrikli otomobili ise ayda 2 kez yüzde 100 şarj edin. En azından kent içi kullanım ve istasyona erişimin problem olmadığı durumda.
