Aziz Sancar’dan Beyin Kanserini Tedavi Edebilecek Bulgu

Türkiye’nin önde gelen bilim adamlarından olan akademisyen, moleküler biyolog ve biyokimyager Aziz Sancar, 2015 senesinde hücrelerin hasarlı DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgiyi nasıl koruduğunu moleküler düzeyde haritalayan emek harcamaları sebebiyle Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülmüş ve Nobel Ödülü kazanan ikinci Türk olmayı başarmıştı.

Şimdi de 75 yaşındaki bilim insanının bir keşfe daha imza attığı ortaya çıktı. Cumhuriyet’ten Orhan Bursalı tarafınca kaleme alınan bir yazıya bakılırsa Sancar ve ekibi, beyin kanseri tedavisine yönelik mühim bir buluş gerçekleştirmiş oldu.

Bulgu talih eseri yapılmış oldu

Habere bakılırsa Sancar ve ekibi, laboratuvarlarda meydana gelen deneylerde kullanılan EdU molekülünün beyin kanserinde kullanılabileceğini keşfetti. Çalışmanın bulgularının PNAS dergisinde yayımlandığı belirtilirken Sancar’ın erken aşamalarda mevzuyla ilgili konuşmuş olduğu da aktarıldı. Meşhur bilim insanı, keşiflerini talih eseri gerçekleştirdiklerini ve bunun birçok insanı mutlu edeceğini belirtti: “Bu fazlaca sürpriz bir buluş, büyük tesadüf. Başka bir gözlem yaparken birden bizi şok eden fazlaca değişik bir vaka karşımıza çıktı.”

Ek olarak Bursalı’nın haberinde Sancar’ın buluşunu özetlemek gerekirse anlattığı da açıklandı. Meşhur bilim insanı, DNA onarımı üstünde merak ettikleri bir mevzuyu araştırdıklarını beyan etti. Sancar’a Nobel kazandıran İnsan Nükleotit Eksizyon Onarım Sistemi, DNA’da hasar gören 26 nükleotitli kısmı kesip çıkarıyor ve onarıyor. Sancar da bunu kontrol tüpünde kanıtladıklarını; sadece insan hücresinde içinde de bu şekilde olup olmadığını merak ettiklerini aktardı.

Hücreler adeta onarım döngüsüne girdi

26 nükleoititten fazlasının çıkarılıp çıkarılmadığını yada daha fazlaca nükleotit eklenip eklenmediğini araştırdıklarını söyleyen bilim insanı, bunun için EdU isminde molekülü kullandıklarını beyan etti. Bu sırada ortaya çıkan sonuçların onları şok ettiğini belirten Sancar, molekülün sağlam DNA’da sanki hasara uğramış şeklinde tesir yaptığını ve onarım mekanizmasını harekete geçirdiğini beyan etti.

Birazcık daha açacak olursak molekül sağlam hücrelerin bulunmuş olduğu ortama koyuldu. Sonrasında ise hücrenin onarım mekanizmasını çalıştırarak molekülü kesip çıkarttığı görüldü. Çıkarılan molekül ise özgür kalınca yine genoma girdi ve gene aynı şeyler yaşandı. Bu döngünün bu şekilde devam ettiğini belirten Sancar, en sonunda EdU ile başa çıkamayan hücrenin öldüğünü belirtti. Bilim insanı, bu şekilde molekülün kati olarak nasıl hücreyi öldürdüğünün anlaşıldığını, bunun da kanser hücreleri için kullanılabileceğini vurguluyor.

“EdU molekülü, nöronlara zarar vermeden tümörü öldürebilir”

Beyin kanseri mevzusuna gelelim. Açıklamalara bakılırsa EdU molekülü, kemoterapi ilaçlarının aksine bariyerleri aşarak kolayca beyne geçebiliyor. Sancar da EdU’nun hücre öldürme özelliğinden dolayı kansere karşı kullanılabileceğini ifade ediyor: “EdU Eğer beyin kanseri olan bir hastaya verilirse beyne gider, kanserli hücrelerin DNA’sına girer ve nöronlara zarar vermeden tümörü öldürür sonucuna ulaştık.”

Nobel Ödüllü bilim insanı, şimdi de beyin tümörleri mevzusunda önde gelen bir uzmanla çalışmaya başlayacaklarını ve deneyler gerçekleştireceklerini ifade ediyor. Coşku verici keşfin milyonlarca insanı etkileyen beyin kanseri için bir çözüm olup olamayacağını ileriki zamanlarda göreceğiz.