Bir Arabanın Euro NCAP Yıldızı Kaç Yıl Geçerli Olur? 20 Senelik 5 Yıldızlı Otomobile Güvenilir mi?

İkinci el otomobil piyasasına baktığımızda, bilhassa “amiral gemisi” olarak tabir edilen 15-20 yaşındaki araçlarda sıkça “zamanının en dolusu”, “en güvenlisi” ve “5 yıldızlı” benzer biçimde ibareler görürüz. Örneğin 2005 model bir Mercedes E-Serisi yada Volvo S80, çıkmış olduğu yıl Euro NCAP’ten 5 yıldızı gururla almıştır. Peki, o 5 yıldız bugün, kısaca 2025’te hâlâ aynı korumayı sağlayabilir mi?

Bu soruya, can güvenliğimizi ilgilendiren net bir yanıt verelim: Maalesef devasa bir hayır. Bir arabanın güvenlik notu, süt yada ilaç benzer biçimde son kullanma zamanı olan bir etiket taşımaz sadece zaman içinde hem fizyolojik hem de teknolojik olarak “bayatlar”. Bu bayatlamanın iki temel sebebi var: Devamlı zorlaşan kontrol standartları ve aracın kendi fizyolojik yaşlanması. Gelin şimdi o 5 yıldızın artık niçin bir anlam ifade etmediğini detaylıca masaya yatıralım.

Euro NCAP testleri yerinde durmuyor: 2005’in 5 yıldızı, bugünün 1 yıldızı bile olmayabilir!

Euro NCAP, otomobil üreticilerini devamlı daha iyisini hayata geçirmeye zorlamak için kontrol protokollerini birkaç yılda bir günceller. 2005 senesinde 5 yıldız almak için sağlam bir kabin ve iyi hava yastıkları yeterliyken, bugün işler oldukça değişik. Artık etken güvenlik sistemleri (otomatik acil fren, şerit takip asistanı, yaya idrak etme) 5 yıldız için neredeyse mecburi. 2005 model aracınızda bu teknolojilerin hiçbiri yok.

Öte taraftan; fizyolojik çarpışma testleri de ağırlaştı. Mesela, “small overlap” benzer biçimde daha sıkıntılı çarpışma senaryoları eklendi. Bugünün testlerinde kullanılan bariyerler ve çarpışma hızları, 20 yıl öncekine bakılırsa oldukça daha acımasız. Euro NCAP’in kendi raporlarına bakılırsa 2009’dan ilkin 5 yıldız alan bir vasıta, bugünün testlerine girse muhtemelen 1 yada 2 yıldızda kalır.

Fizyolojik gerçekler: “Metal yorgunluğu” ve korozyon diye bir şey var

Teknoloji bir yana, otomobilinizin fizyolojik yapısı da yaşlanıyor. “Metal yorgunluğu”, bir metalin zaman içinde tekrarlanan yüklere (esneme, bükülme, titreşim) maruz kalmış olarak yapısal bütünlüğünü kaybetmesidir. Otomobiliniz yoldaki her çukurda, her virajda esner. 20 yıl süresince milyonlarca kez tekrarlanan bu mikro hareketler, şasinin tehlikeli sonuç bağlantı noktalarını zayıflatır. Orijinal testteki sağlamlığını koruması beklenemez.

Daha da kötüsü korozyon, kısaca pastır. Bilhassa Türkiye benzer biçimde kış aylarında yollara tuz dökülen yada nemli iklime haiz bölgelerde şasinin görünmeyen yerlerindeki pas, arabanın kaza anındaki darbe emici yapısını tamamen yok edebilir. Hava yastıklarının sensörleri, plastik aksamları ve kabloları da zaman içinde bozulabilir. 20 senelik bir arabanın hava yastığının “güvence” açılacağının bile bir garantisi yoktur.

O 5 yıldızı zamanı bir başarı olarak kabul edin!

Peki, o 2005 model 5 yıldızlı E-Serisi’ni almayalım mı? Bu sizin bütçeniz ve tercihinize kalmış. Sadece onu “5 yıldızlı güvenli bir vasıta” olduğundan alıyorsanız, bu yanılgıdan kurtulmanız gerek. O 5 yıldız, aracın kendi yılındaki rakiplerine bakılırsa ne kadar başarı göstermiş bulunduğunu gösteren zamanı bir belgedir, güncel bir güvenlik sertifikası değil. Euro NCAP, puanların teknolojik gelişmelere bağlı olarak ortalama 6 yılda bir anlamını yitirdiğini belirtiyor.

Örneğin 2022-2024 yılları aralığında üretilmiş güncel, çağdaş ve 5 yıldızlı bir otomobil, o eski “tank” benzer biçimde görünen araçtan katbekat daha güvenlidir. Güvenlik, yalnız çeliğin kalınlığı değil, bununla beraber o çeliğin darbeyi iyi mi emdiği ve kazayı önleyen akıllı sistemlerdir.

Peki siz bu mevzuyla ilgili ne düşünüyorsunuz? Euro NCAP’ten 5 yıldız almış diye 20 yaşındaki bir otomobili bugünkülerden sağlam görmek mantıklı mı? Yorumlarınızı bekliyoruz…