Çin Seddi’nin Hikayesi: 21 Bin Kilometrelik Duvar

Çin tarihinin kim bilir en tanınmış sembollerinden kabul edilen Çin Seddi, İmparator Qin Shi Huang tarafınca MÖ 3. yüzyılda saldırıların önüne geçmek amacıyla tasarlanmıştır. Her ne kadar Çin’e meydana getirilen saldırıların önüne pek geçememiş olsa da, Çin uygarlığı için kuvvetli bir sembol haline gelmiştir.

İlk haliyle ortalama 21 bin km uzunluğa haiz olan bu inanılmaz yapı, esas olarak 1368 – 1644 yılları aralığında Ming Hanedanlığı döneminde inşa edilmiştir. 1950’lerin sonuna doğru ortalama 70 km’lik bir kısmı tekrardan inşa edilmiştir. Şimdi gelin Çin Seddi’nin öyküsünü yakından inceleyelim. 

İlk olarak, Çin Seddi nedir?

Çin Seddi, Şimal Çin’de inşa edilmiş ve toplam uzunluğu ortalama 21.000 km olan bir yapıdır. Çin tarihinin en tanınmış ve dikkat çeken yapılarından kabul edilen Çin Seddi, İmparator Qin Shi Huang tarafınca, ülkesine gelebilecek saldırılardan korunmak amacıyla inşa edilmeye başlanmıştır. İnşası yüzyıllarca devam eden yapı, Mint Hanedanlığı’nın arkasından iktidarı eline geçiren Qin Hanedanlığı duvarı kuzeye doğru genişletme emek harcamaları yapmıştır. Ek olarak inşası esnasında 3 milyona yakın işçi çalıştırılmıştır.

Peki Çin Seddi kime karşı yapılmış oldu?

Çin Seddi’nin inşasına, kuzeyden gelebilecek Moğol ve Türk saldırılarını korumak için çaba sarfetmek için başlanmıştır. O yıllarda bir tek bölgesel bir projeydi. Qing Hanedanlığı’na kadar ayrı duvarlardan oluşan yapı, ilerleyen yıllarda daha da genişletildi ve güçlendirildi. Bilhassa kuzeyde yaşayan toplulukların oldukca kuvvetli hale geldiği Ming Hanedanlığı döneminde Ming hükümdarları tarafınca 18 kez yenilendi.

Çin Seddi’nin uzunluğu ve yüksekliği: 

Yapımı ortalama 2000 yıl devam eden Çin Seddi, ilk olarak bölgesel olarak inşa edilmeye başlandığı için durağan(durgun) bir yükseklik değerine haiz değildir. Günümüze kadar gelen kısımları çoğu zaman Ming Hanedanlığı döneminde inşa edilmiştir. Bu kısımların yüksekliği averaj 6 ila 7 metre içinde değişmektedir. En yüksek kısmı ise ortalama 14 metreye kadar ulaşmaktadır.

Ulusal Kültürel Miras İdaresinin (NCHA) altı senelik arkeolojik emek harcamaları sonucunda 2012 senesinde 21.196 kilometre uzunluğa haiz olduğu açıklandı. Kollara ayrılan Çin Seddi’nin en uzun bölgesi ise Ming Hanedanlığı döneminde inşa edilen 8.851 kilometre olan kısmıdır.

Çin Seddi neden yapılmış oldu? Hikayesine bakalım:

Çin Seddi’nin zamanı çeşitli devletler tarafınca inşa edilmiş bölgesel surları birbirine bağlantılı hale getiren Çin’in ilk imparatoru olan Qin Shi dönemine dayanmaktadır. Qin Shi, yeni kurulmuş olan hanedanlığını şimal bölgesinden gelebilecek olan saldırılardan korumak için inşa ettirmiştir. Duvarların inşasında sıkıştırılmış toprak kullanıldığı için oldukça sağlam bir yapıya haizdir.

Yapının ziyan olmuş bölgelerini onaran Ming Hanedanı (1368 – 1644) yapıyı savunma amaçlı kullanan son topluluk olmuştur. Avrupalı devletlerin Çin Seddi ile tanışması Portekizli kaşif Bento de Gois vasıtasıyla 1605 senesinde olmuştur. 

Çin Seddi hakkında değişik tarihçilerin değişik görüşleri vardır. En yaygın kanı ise, ülkenin sınırlarının Moğol ve Türk boylarının saldırısına karşı korumak için çaba sarfetmek için yapıldığıdır. Hem de tutsak düşen yönetici ve askerler de bu duvarın yapımında çalıştırılmıştır. 

Çin Seddi hakkında garip bilgiler:

15 eyaleti kapsayan çok önemli bir uzunluk

Çin’in doğusundaki Shanhai Geçidi başlangıç olarak kabul edilirken, Gobi Çölü’ndeki Jiayu Geçidi Batı uç noktası olarak kabul edilir.Çin Seddi, Pekin, Tianjin, Liaoning, Jilin, Heilongjiang, Hebei, Henan, Shandong, Shanxi, Shaanxi, Hubei, Moğolistan, Ningxia, Gansu ve Qinghai olmak suretiyle 15 eyaleti kapsamaktadır.

Uzun ömürlü olması için inşasında pirinç kullanıldı

Değişik dönemlerde bölgesel olarak inşa edilen Çin Seddi’nin inşasında değişik malzemeler kullanılmıştır. Duvarların bölümlerini inşa etmek için sıkıştırılmış toprak, taş, kum, ahşap ve çeşitli sazlıklar kullanıldı. Fakat tuğlaları bir arada tutması için yapışkan pirinç kullanılmıştır. Ming Hanedanlığı döneminde devam eden  çalışmalarda, kireç ve su harcına yapışkan pirinç eklenmiştir. Bu karışım, yapıların organik afetlerden dolayı meydana gelebilecek hasarlara karşı ayakta durmasına destek oldu.

Bir tek bir duvardan oluşmuyor

Bazılarının düşündüğünün aksine, Çin Seddi, yalnızca bir duvardan oluşmuyor. Gözetleme kuleleri, duvarlar, kışlalar, istasyonlar, kaleler ve geçitler benzer biçimde çeşitli bölümleri barındırmaktadır. Bu bölümlerin her birinin değişik amaçları vardır ve o yıllarda Çin için entegre bir savunma ve askeri sistem olarak birbirine bağlanmıştır.

25.000 gözetleme kulesi bulunmaktadır

Çin Seddi süresince ortalama 25.000 gözetleme kulesi inşa edilmiştir. Ana amaçları, istila yada savaş zamanlarında birlikler arası haberleşmeyi sağlamaktı. Kuleler, birbirleriyle ateş, fener ve duman benzer biçimde yöntemlerle kontakt kurabiliyordu.

Milyonlarca işçi ile inşa edildi

Çağıl teknolojiye dair herhangi bir yöntemin bulunmadığı o yıllarda, Çin Seddi’nin inşasının tamamlanabilmesi için 3 milyona yakın işçi çalışmıştır. Bu işçiler, askerler, suçlular ve basit insanoğlu tarafınca oluşuyordu. Suçlular, gündüzleri duvarın üstünde devriye dolaşmak ve geceleri duvarın bazı kısımlarını inşa etmek için göreve getirildi. Qin Hanedanlığı döneminde imparator, duvarın korunması ve inşa çalışmaların sürdürülebilmesi için 300.000 askere vazife vermiştir.

Üçte biri yok oldu

Çin Seddi’ni koruma çabalarına karşın, yapının büyük bir kısmı harabe yada tamamen yok olmuştur. Bir kısmı organik nedenlerden kaynaklansa da, en büyük sebep aslına bakarsak yetersiz bakım ve kontrolsüz insan müdahalelerinden meydana gelmektedir.

Tıpkı 1966 senesinde meydana gelen Çin Kültür Devrimi benzer biçimde. Bu hareketle birlikte halk duvarın parçalarını sökmeye ve yağmalamaya teşvik edildi. 

Bazı bölümlerinin keşfi hâlâ devam etmektedir

Haziran 2021’de Çin Seddi kalesi benzer biçimde görünen bir bölüm Shaanxi Eyaletinde ortaya çıkarıldı. Qingping Kalesi olarak adlandırılan bu kısım, insanların yol yapımı için toprak çıkartma emek harcamaları esnasında ortaya çıktı. Mimari yapıdan kalenin Ming döneminde yapıldığı düşünülmektedir.

En uzun duvar olarak Guinness Dünya Rekorları Kitabı’na girmiştir

Çin tarihinin en mühim sembollerinden biri olmasının yanı sıra, tüm dünya tarafınca da kabul görmüştür. 1987 senesinde UNESCO tarafınca Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

Uzaydan görülmemektedir

Astronotlar ve uzmanlar, Çin Seddi’nin çıplak gözle uzaydan görünmediğini açıkladılar. Duvarın oldukca dar ve çevresiyle aynı renk ve dokuya haiz olmasından dolayı ayırt edilmesini oldukça zorlaştırıyor. Sadece uzaydan radar görüntülerini kullanarak duvarı fotoğraflamak mümkündür.

Dünyanın en uzun mezarlığı konumundadır

Her ne kadar görkemli bir yapı benzer biçimde görünse de arka planında oldukca acı bir gerçek bulunmaktadır. Duvarı inşa ederken ortalama bir milyon işçinin öldüğü tahmin ediliyor. İşçiler, öngörülemeyen hava koşulları, sarp dağlar ve yetersiz besin benzer biçimde zor ve acımasız şartlarda çalışmıştır. Bu yüzden bu devasa duvarların yapımı esnasında pek oldukca yitik yaşanmıştır.