Deepfake Videolarıyla Telefon Kilitleri Açılabilir mi?

Değişen teknolojinin sunmuş olduğu yeni avantajların fena ellerde de işlevsel olabildiğini maalesef görebiliyoruz. Sayfaları yavaşlatan ve saldırı amaçlı oluşturulan botlar, toplumsal medyada gerçek bireylermiş şeklinde görünen düzmece ve otomatik yönetilen (bot) hesaplar ve politik tartışmalar ortaya çıkarma potansiyeli bulunan deepfake videoları buna örnek verebiliriz.

Bilhassa de deepfake tarafına burada ayraç açmak gerek. Zira söz mevzusu teknoloji günümüzde daha fazlaca eğlence alanında kullanılsa da bir noktada gerçeğinden ayırt edilemeyecek kaliteye ulaşacağı kati. Peki insanları kandırma potansiyeli bulunan bu teknoloji, yüz tanıma ile gizlilik elde eden akıllı telefonlarımızı da yanıltabilir mi?

Yanıt, yüz tanıma teknolojisinin emek verme mantığında gizli saklı:

En fazlaca malum iki telefon markası Apple ve Samsung’un yüz tanıma teknolojilerine bakarak bu mevzuya basitçe ışık tutabiliriz. Samsung ile başlamış olalım:

Başta Samsung ve öteki android modellerde 2 boyutlu yüz tanıma kullanılıyordu. Peki bu ne demek?

2 boyutlu yüz tanıma, yüzünüzü tarar fakat yüz şeklinizi 3 boyutluda olduğu şeklinde çözümleme etmez. Kısaca kameranızdan tanıttığınız yüzünüz de kameraya gösterdiğiniz fotoğraf da iki boyutlu olarak kaydedilir. Aslına bakarsanız bu yüzden telefonlardaki yüz tanıma sistemlerinin geçmişte yalnız fotoğraflarla aşılabildiğini görüyorduk. Zira yüz bilginizi depolamada yalnız ön kamera kullanılıyordu. Buna ek olarak makine öğrenimiyle de bu sistem kullandıkça gelişiyordu.

Fakat ileriki zamanlarda Samsung tehlikenin farkına vardı ve başta amiral gemisi modellerine kızılötesi LED yerleştirdi. Bu bağlamda 3 boyutlu sistemine geçildi ve daha yüksek güvenlik elde edildi. Fakat Samsung bunu yüz tanıma değil, iris tanıma olarak ortaya çıkardı. Galaxy S8 modellerinde gördüğümüz bu özelliğin fişi bir vakit sonrasında çekildi ve bahsettiğimiz kolay yüz tanıma sistemine ek olarak parmak izi seçeneği sunuldu.

“3 boyutlu taramanın diğerinden farkı ne?” diye sormuş olacaktır olursanız, kızılötesi LED, yüzünüze fazlaca sayıda noktalar yansıtarak 3 boyutlu yüz haritanızı çıkarıyor ve bu sayede kilit açarken kameraya gösterilenin fotoğraf yada video olmadığı anlaşılıyor. 

Vakit içinde ‘fotoğrafla kilit açma’ konusunu daha azca duymamızın sebebi de bu; kızılötesi sensörlere geçmemiz:

Gene de bir çok modelde pek de güvenlik sağlamayan iki boyutlu yüz tanıma sistemlerini görmek mümkün. Bunların güvenliğini de gene makine öğrenimi sağlıyor.

Peki Apple ne yapmış oldu?

Apple, iPhone zamanı için devrimsel hamlesini iPhone X modeliyle yapmış oldu. Söz mevzusu modelde senelerdir her insanın alışmış olduğu buton kaldırılınca Touch ID de ortadan kayboldu. Onun yerine kızılötesi sensör yardımıyla çalışan Face ID yaşamımıza girdi. Buradaki teknoloji de Samsung kısmında bahsettiğimiz şeklinde kızılötesi projeksiyonuna dayalı. Gene burada 30 bin kadar küçük nokta yüzünüze yansıtılıyor ve gene aynı şekilde yüz haritası oluşturularak güvenlik sağlanıyor. Bunun yanında Face ID, sakal ve gözlük şeklinde yüzünüzü bir nebze değişik kılan faktörlere de uyum sağlıyor.

Peki tüm bu tarz şeyleri deepfake’e nasıl bağlayabiliriz?

Bahsettiğimiz iki boyutlu ve üç boyutlu yüz tarama arasındaki fark, deepfake mevzusuna geldiğimizde birazcık karıştırılıyor olabilir fakat durum aslen fotoğraf mevzusunda olduğu şeklinde. Her ne kadar başka birinin 3 boyutluymuş şeklinde görünen gerçekçi videolarını oluştursanız da kamera bunu ekrandan göreceği için iki boyutlu olarak algılayacaktır. Kısaca yaygın olarak akıllı telefon dünyasında kullanılan sensörlerde durum bu şekilde.

Bu bağlamda kızılötesi ışık noktalarının 3 boyutlu deepfake videosundan oluşturacağı görüntü aşağıdaki şeklinde olacaktır.

Elle tutulur, üç boyutlu olan gerçekçi yüz modelleri elde edilmediği sürece -ki bu fazlasıyla ürkütücü olurdu- deepfake, Face ID şeklinde kızılötesi teknolojiler için {hiç de} sıkıntılı bir rakip olmayacaktır. Bu güvenlik yardımıyla günümüzde yüz tanımayla alışveriş bile yapılabiliyor.

Peki ileride bunun fena amaçlı kişiler için aşılabilir bir hâl alacağını düşünüyor musunuz? Düşüncelerinizi yorum kısmında paylaşabilirsiniz. Bunun yanında değişik şirketlerin yüz tanıma için değişik yöntemler izlediğini, fakat deepfake mevzusu için bu ikisinin kafi bulunduğunu belirtmeden bitirmeyelim.