[ad_1]
Her ne kadar günümüzdeki düz-dünyacılar kabul etmiyor olsa da, Dünya’nın yuvarlak olduğu bilgisi “çağdaş” bir bulgu değil. Pek fazlaca eski kültür de bu durumdan haberdardı; zira gezegenimizin küresel bulunduğunu göstermek için uydulara yada lazerlere gereksinim yok. Yunan matematikçi Eratosthenes (Eratosten), Dünya’nın çapını hesaplayan malum ilk şahıs ve M.Ö. 3. yüzyılda yapmış olduğu bu hesaplama zamanı için inanılmaz derecede doğruydu.
Matematikçinin kullandığı tam yöntem bilinmiyor sadece basitleştirilmiş bir sürümü Yunan gökbilimci Cleomedes tarafınca anlatılıyor. Söylenilene gore Eratosthenes, İskenderiye ve Syene (Asvan) arasındaki mesafenin 5.000 Mısır stadyası (stadyum – ortalama 157,5 metre) bulunduğunu biliyordu. Ek olarak iki şehrin aynı boylam üstünde bulunduğunu (ki aslına bakarsak değiller) ve Asvan’ın Yengeç dönencesinde bulunduğunu (yakın, sadece tam değil) varsaydı.
İşlemin geri kalanı ise geometri ve iyi zamanlamadan oluşuyor. Yaz gün dönümünde güneşin tam tepede olduğu öğle vakti Syene’de yere dikilen bir çubuğun asla gölgesi olmayacakken, aynı sırada İskenderiye’deki bir çubuk, Güneş’in ışınlarının eğimine bağlı olarak belirli uzunluktaki bir gölgeye haiz oluyor.
Eratosthenes bu açıyı ölçtü ve çevrenin ellide biri bulunduğunu hesapladı. İskenderiye ve Syene arasındaki mesafenin 5.000 stadya bulunduğunu bilmiş olduğu için de, Dünya’nın çevresinin tamamının bunun 50 katı, kısaca 250.000 stadya olması gerekiyordu. Bu sayı da çağdaş yöntemler ile belirlenen gerçek ölçünün %1,4’üne kadar doğru…
[ad_2]
