[ad_1]
Avrupa’nın en etken yanardağı olan Etna, günümüzde oldukca sayıda insanoğlunun yaşamını tehlikeye atmaya devam ediyor. Araştırmacılar, yanardağın faaliyetlerini tespit edebilmek için oldukça ‘garip’ bir yöntem geliştirdi.
1990’larda webin gelişmeye başlamasıyla beraber Telekomünikasyon şirketleri tarafınca oldukca sayıda fiber hat döşendi. Bu fiber hatların sayısı ise web yaymak için lüzumlu olan sayıdan oldukca daha fazlaydı ve firmalar bu hatları depremlerin, arazi yapılarının hatta balina seslerinin incelenmesi için kiralamaya başladı.
Günümüzde ise araştırmacılar, benzer bir halde Avrupa’nın en etken yanardağı olan Etna Dağı’nı incelemeye başladı. Biliyorsunuz ki ki Etna Dağı, oldukça etken bir yanardağ ve çevresindeki yaşamı büyük seviyede etkiliyor. Geçtiğimiz aylarda da yanardağın iki kez üst üste patladığından bahsetmiştik. Peki, araştırmacılar fiber hatları kullanarak bu yanardağın faaliyetlerini nasıl inceliyor? Gelin bunun nasıl mümkün olduğuna beraber bakalım.
Etna’nın hareketleri fiber kablolar vesilesiyle faaliyetlerle ilgili data sahibi olunabilecek
Fiber hatların, uzun bir süredir depremleri incelemek, arazi ölçümleri yapmak ve hatta su altına döşenen fiber kablolar yardımıyla balinaların çağrılarını saptamak amacıyla kullanıldığından bahsetmiştik. Fiber kablolar, bir noktadan bir noktaya ışık darbeleri taşıyarak çalışıyor ve bu kablolarda bir kesinti yaşandığında (mesela; depremlerde kabloların bozulabilmesi benzer biçimde) kablodan geçen ışığın bir kısmı kaynağa geri dönüyor. Araştırmacıların da fiber kabloları kullanmasının sebebi aslına bakarsak tam olarak bu zira küçük bir kesinti yada hareket bile kabloyu etkileyen şeyin ne olduğu ya da ne kadar uzaklıkta olduğuyla ilgili bilgiler verebiliyor.
Mesela; pandemi süresinde yaşanmış olan karantinada bu kablolar kullanılarak, caddelerde ve sokaklarda kaç insan olduğu ya da kaç otomobil olduğu benzer biçimde bilgiler elde edilebilmişti. Şimdi de günümüzün en tehlikeli yanardağlarından biri olarak görülen Etna Dağı’nın etken faaliyetlerinin evvelde tespit edilebilmesi için benzer bir yöntem kullanılacak. Araştırmacılar, bazen püskürttüğü lavlarla uçakların düşmesine kadar pek oldukca zarara neden olan Etna’nın çevresine fiber kablolar döşemeye başladı. DAS adında olan bu projeyle döşenen kırmızı ve mavi kablolar, yanardağın herhangi bir faaliyete girmesi durumunda geri dönen ışık dalgaları araştırmacılara faaliyetin uzaklığı ve büyüklüğü benzer biçimde mevzularda bilgiler verebilecek.
İLGİLİ HABER
Avrupa’nın En Yüksek Yanardağı Etna Patladı: Patlama Anında Ender Bir Tabiat Vakası Meydana Geldi [Video]
Bir insanoğlunun ayak sesine kadar her şeyi algılayabilen bu kabloların, neredeyse tüm frekansları algılaması araştırmacıların ihtimaller içinde tüm faaliyetler hakkında data sahibi olmasına olanak tanıyacak. Etna çevresinde yaşayan oldukca fazla insanoğlunun, diken üstündeki hayatlarının birazcık olsun rahatlaması ve önceki yöntemlerden oldukca daha başarıya ulaşmış sonuçlar elde edilmesi ümit ediliyor.
Kaynak :
https://arstechnica.com/science/2022/04/scientists-spy-on-mount-etna-with-fiber-optic-cables/
$(function(){
//facebook window.fbAsyncInit = function() FB.init( appId : '1037724072951294', xfbml : true, version : 'v2.5' ); ;
(function(d, s, id) var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) return; js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = "https://connect.facebook.net/tr_TR/sdk.js"; fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs); (document, 'script', 'facebook-jssdk'));
$('body').on( click: function() // facebook save button ajax FB.XFBML.parse();
, '.facebook-save');
// share scroll if ($('.content-sticky').length > 0) { if ($(window).width() >= 768) { $(window).on('scroll', function () { var scrollTop = $(this).scrollTop(); $('article').each(function () if (scrollTop >= ($(this).find('.content-body').offset().top - 76)) $(this).find('.content-sticky').addClass('sticky'); if (scrollTop >= ($(this).find('.content-body').offset().top + $(this).find('.content-body').height() - ($(this).find('.content-sticky').height() + 92))) $(this).find('.content-sticky').removeClass('sticky'); $(this).find('.content-sticky').css('bottom': '0px', 'top': 'auto'); else $(this).find('.content-sticky').addClass('sticky').css( 'bottom': 'initial', 'top': '76px' );
else $(this).find('.content-sticky').removeClass('sticky').css('bottom': 'auto', 'top': '0');
); }); } }
// share click $('body').on({ click: function (){ var $this = $(this), dataShareType = $this.attr('data-share-type'), dataType = $this.attr('data-type'), dataId = $this.attr('data-id'), dataPostUrl = $this.attr('data-post-url'), dataTitle = $this.attr('data-title'), dataSef = $this.attr('data-sef');
switch(dataShareType) case 'facebook': FB.ui( method: 'share', href: dataSef, , function(response) if (response && !response.error_message) updateHit();
);
break;
case 'twitter': shareWindow('http://bc.vc/347874/https://twitter.com/intent/tweet?via=webtekno&text="+encodeURIComponent(dataTitle) + " %E2%96%B6 ' + encodeURIComponent(dataSef)); updateHit(); break;
case 'gplus': shareWindow('https://plus.google.com/share?url=" + encodeURIComponent(dataSef)); updateHit(); break;
case "mail': window.location.href="https://www.webtekno.com/mailto:?subject=" + encodeURIComponent(dataTitle) +'&body='+ encodeURIComponent(dataSef); //updateHit(); break;
case 'whatsapp': window.location.href="whatsapp://send?text=" + encodeURIComponent(dataTitle) +' %E2%96%B6 '+ encodeURIComponent(dataSef); updateHit(); break;
function shareWindow (url) window.open(url, "_blank", "toolbar=yes, scrollbars=yes, resizable=yes, top=500, left=500, width=400, height=400");
function updateHit () { $.ajax({ type: "POST", url: dataPostUrl, data: contentId: dataId, contentType: dataType, shareType: dataShareType, success: function(data)
if ($('.video-showcase').length > 0) var $container = $('.video-showcase'); else if ($('article[data-id="' + dataId + '"]').length > 0) var $container = $('article[data-id="' + dataId + '"]'); else if ($('.wt-share-item[data-id="' + dataId + '"]').length > 0) var $container = $('.wt-share-item[data-id="' + dataId + '"]'); else $container = null;
//var $container = dataType == 'video' ? $('.video-showcase') : $('article[data-id="' + dataId + '"]');
if ( $container != null && $container.length > 0 ) dataShareType == 'twitter')) if ($badged.hasClass('is-visible')) //$badged.html(data); else //$badged.addClass('is-visible').html(data);
}); } } }, '.wt-share-button') });
[ad_2]