Yeni bir otomobil alırken hepimizin gözü onun Euro NCAP’ten kaç yıldız aldığında olur. Peki, otomobil güvenliği mevzusunda en büyük otorite kabul edilen Euro NCAP, bu değerlendirmeyi iyi mi yapıyor? Gelin bir otomobilin adeta iliklerine kadar sökülüp sıkıntılı testlerden geçirildiği o meşhur sürecin perde arkasına, doğrusu demir yumrukların konuşmuş olduğu çarpışma testlerine ve teknolojik sınavlara yakından bakalım.
Yeni bir otomobil reklamı gördüğümüzde ya da bir bayiye adım attığımızda satış danışmanının gururla söylediği bir cümle vardır: “Bu modelimiz Euro NCAP’ten 5 yıldız aldı.” Bu ifade, o aracın sanki görünmez bir zırhla kaplı olduğu algısını yaratır. Peki, çoğumuzun adını duyduğu fakat tam olarak ne yaptığını bilmediği bu organizasyon, iyi mi oldu da tüm dünya için bir güvenlik standardı haline geldi?
İşin aslı, bu yıldızların arkasında devasa bir mühendislik, yüzlerce sayfalık prosedür ve paramparça olmuş onlarca otomobil var. Euro NCAP testleri, bir tek bir otomobilin duvara ne kadar sert çarptığını ölçmekten fazlaca daha fazlasını ifade ediyor. Bu testler hem içindeki yolcuları hem öteki araçları hem de yayaları düşünen karmaşık bir güvenlik denetimi aslına bakarsak. Gelin şimdi bu denetimin adımlarına tek tek göz atalım.
Euro NCAP çarpışma testleri niçin fazlaca mühim?
Euro NCAP testlerinin temelini, hepimizin aklına ilk gelen o meşhur çarpışma anları oluşturuyor. Burada amaç, değişik kaza senaryolarında aracın iskeletinin, hava yastıklarının ve güvenlik kemerlerinin ne kadar koruma sağladığını ölçmektir. Bu testler, kendi içlerinde değişik senaryolara ayrılır ve her birinde “dummy” olarak malum, üstü sensörlerle dolu hususi mankenler kullanılır.
Bu mankenler yardımıyla mühendisler, çarpışma anında sürücünün, yolcuların ve en önemlisi evlatların vücudunun hangi bölgelerinin ne kadar darbe aldığını santim santim ölçebilirler. Baş, boyun, göğüs, bacaklar… Her bölgeden alınan veriler, o arabanın yolcu koruma notunu belirler. Bu testlerin en bilinenleri ise önden ve taraftan meydana getirilen çarpışmalardır.
Bir tek yolcular değil, yayalar da düşünülüyor
İyi bir otomobil bir tek içindekileri değil, dışarıdakileri de korumalıdır. Euro NCAP, bu felsefeyle “Yaya Koruma” testleri uygular. Bu testlerde bir yayaya çarpma anı simüle edilir ve aracın kaputunun, tamponunun ve ön camının yayanın kafa ve bacak bölgesine ne kadar zarar verdiği ölçülür. Aracın ön tasarımının daha “yumuşak” ve “yuvarlak” hatlara haiz olması, bu testlerden yüksek puan almasını sağlar.
Hatta günümüzde bu testler bir adım öteye taşındı. Otonom Acil Frenleme (AEB) sistemlerinin yayaları ve bisikletlileri ne kadar etkili bir halde algıladığı da puanlamaya dahil ediliyor. Şu demek oluyor ki aracınızın size sormadan bir yaya için fren yapabilme kabiliyeti, alacağı yıldız sayısını direkt etkiliyor. Bu da üreticileri bir tek eylemsiz güvenliğe değil, etken güvenlik teknolojilerine de yatırım halletmeye zorluyor.
Etken güvenlik asistanları niçin fazlaca önemseniyor?
Euro NCAP’in son yıllarda en fazlaca üstünde durduğu mevzu etken güvenlik asistanları. Bundan dolayı artık kazaları bir tek sonuçlarıyla değil, nedenleriyle de engellemek mümkün. Şerit Takip Asistanı, Hız Asistanı, Sürücü Bitkinlik Tespiti ve Otonom Acil Frenleme sistemleri şeklinde teknolojiler, “Güvenlik Yardımcısı” kategorisinde detaylıca kontrol ediliyor.
Mesela, sistemin şeritleri ne kadar net okumuş olduğu, öndeki aracı ne kadar mesafeden algılayıp fren yapmış olduğu yada sürücüyü ne kadar etkili uyardığı şeklinde onlarca değişik kriter değerlendirilir. Bir otomobilin iskeleti ne kadar sağlam olursa olsun, eğer bu çağdaş güvenlik sistemlerine haiz değilse yada sistemleri verimli çalışmıyorsa Euro NCAP’ten 5 yıldız alması neredeyse imkânsızdır.
Euro NCAP, işte bu yüzden bir tek bir çarpışma testi kuruluşu değil, hem de otomotiv teknolojisinin gelişimine yön veren bir otorite olarak kabul ediliyor. Bunun naturel bir sonucu olarak da tüketiciler, Euro NCAP testlerini daima önemsiyorlar.
Peki siz bir otomobil alırken Euro NCAP yıldızlarına ne kadar dikkat ediyorsunuz? Sizce bu testler bir aracın güvenliği hakkında her şeyi söylüyor mu?
