Robotik alanındaki gelişmelerle birçoğumuz, belirli endişelere kapılabiliyoruz. Hatta bu kaygı yoğunlaştığında, içeriğimizde bahsettiğimiz “Frankenstein sendromu” ortaya çıkıyor.
Frankenstein sendromunu, insanlık olarak kendi yarattığımız şeylerin kontrolden çıkıp bizi yok etme korkusu olarak tanımlayabiliriz.
Bu, “teknoloji kötüdür.” demek değil. Bir tek bu mevzuda duyulan yoğun endişenin sendroma dönüşmüş hâlini ifade ediyor. İşte garip Frankenstein sendromunun nereden geldiği, tam olarak ne olduğu ve popüler kültürdeki yansımaları…
Frankenstein sendromu nereden geliyor?
Mary Shelley’nin 1818 tarihindeki meşhur eseri Frankenstein’ı bilmeyenimiz yoktur. Eserde; Dr. Victor Frankenstein’ın yarattığı canavar, onun kontrolünden çıkarak fena sonuçlara sebep oluyor.
İşte bu roman, insanlık olarak teknolojik ve bilimsel ilerlemeler karşısında korkumuzu simgeleyen bir metafor hâline geldi.
Frankenstein sendromu tam olarak nedir?
Frankenstein sendromu, insanların kendi yarattıkları şeylerin kontrolden çıkıp insanlığı yok etme korkusu anlamına geliyor.
Bilhassa insan benzeri yaratıklar olan androidler ve yapay zekâ (AI) benzer biçimde teknolojileri içine alıyor. Ellerimizle yarattığımız teknolojilerin bizlere karşı dönme ihtimaline karşı yoğun kaygıyı yansıtıyor.
Günümüzde bu, hakikaten de tartışılan bir mevzu.
Robotik ve biyomühendislik alanlarındaki süratli gelişmelerle beraber yapay zekânın özerkliğini eline alıp bizim kontrolümüzün sınırlarını aşmasından ya da genetik mühendisliğinin etik çizgilerini ihlal etmesinden kaygı duyuluyor.
Örnek olarak yapay zekânın askeri alanda kullanılması ya da insan DNA’sının değiştirilmesi benzer biçimde mevzular, bu sendromun yansımaları içinde.
Frankenstein sendromunu popüler kültürde de sık sık görüyoruz.
Bazı eserler, Frankenstein sendromu temasını işliyor. Bilhassa bilim kurgu filmlerinde, dizilerinde ve kitaplarında rastlayabiliyoruz. Birkaç örnek verecek olursak:
- Blade Runner
- Ex Machina
- Westworld
Ne dersiniz, sizde de Frankenstein sendromu olabilir mi? Yorumlarda düşüncelerinizi belirtebilir yada bu temayı işleyen eserlere örnekler bırakabilirsiniz…
