OpenAI’dan AlphaFold’a, Türkiye’deki suni zekâ ekosisteminden çiftçilere, kriz yönetiminden proteine: Google’ın kıdemli yöneticisi Giorgia Abeltino, suni zekânın dönüştürücü enerjisini Ankara’da söyledi.
Google’ın Cenup Avrupa Kamu Politikası Direktörü Giorgia Abeltino’nun AI Tomorrow Summit 2025’te yapmış olduğu konuşmadan ilhamla: Teknoloji bir tek uzmanlara mı aittir? Hayatları değiştiren bir zeka iyi mi her insanın hakkı olabilir? OpenAI’dan AlphaFold’a, Türkiye’deki suni zekâ ekosisteminden çiftçilere, kriz yönetiminden proteine: Google’ın kıdemli yöneticisi Giorgia Abeltino, suni zekânın dönüştürücü enerjisini Ankara’da söyledi.
22-23 Mayıs 2025 tarihlerinde Suni Zekâ Politikaları Derneği tarafınca Ankara’da düzenlenen AI Tomorrow Summit, suni zekânın toplumsal etkilerini tartışmak için bir tek bir buluşma noktası değil; bununla beraber “insan odaklı teknoloji”nin iyi mi bir gelecek kurabileceğini sorgulayan bir felsefi zemin de sunuyor. Webtekno olarak ikimiz de yerinden takip ettiğimiz bu zirvede Abeltino’nun konuşmasında dikkat çektiklerini sizler için derledik.
“Suni zekâ artık her insanın meselesi”
Giorgia Abeltino’nun açılışta gösterdiği bir video, Hollanda’daki bir çocuk onkoloji merkezinde AI’nın 37 milyon tıbbi makaleyi tarayarak birkaç dakika içinde tedavi önerisi sunmuş olduğu bir örneği paylaştı. Amaç belliydi: AI, bir tek uzmanlara ilişkin değil. Her ferdin onu anlayabilmesi ve kullanabilmesi gerek.
“Suni zekâ bir tek uzmanlara ilişkin değil. Her fert, her yurttaş onun ne işe yaradığını bilmeli ve yararını kendi hayatında görebilmeli.”
Türkiye’nin suni zekada öne çıkan projeleri ne?
Abeltino, Türkiye’deki iki projeyi bilhassa altını çizdi: Gazi Üniversitesi’nin ses tanıma teknolojisiyle parkinson hastalığını erken teşhis edebilmesi ve “Beyin Projesi” yardımıyla tümörlerin oldukca daha erken aşamada tespit edilebilmesi. Bu, bir tek AI’ın tesirini değil, bununla beraber Türkiye’deki bilimsel yetkinliği de gözler önüne serdi.
Afetler ve kriz anlarında AI kullanımı depremler, seller, yangınlarda yaşam kurtaracak
Abeltino, suni zekanın erken uyarı sistemleriyle insan yaşamını iyi mi kurtarabileceğini de söyledi. Google’ın bu alandaki emek harcamaları, Kızılay ile yürütülen işbirlikleri ve 750 bin dolarlık fon desteğiyle Türkiye’ye hususi sistemler geliştirildiğini açıkladı.
AlphaFold ve bilimsel devrim
Abeltino’nun vurguladığı en çarpıcı örneklerden biri: AlphaFold. Google DeepMind tarafınca geliştirilen bu vasıta, proteinlerin 3 boyutlu yapısını bir saniyede çözüyor. Bu, bilim dünyasında onlarca senelik çalışmanın yerine saniyelerle çalışan devrim durumunda bir gelişme. Artık tüm bilim adamlarının kullanımına açık ve 190’dan fazla ülkede 2 milyondan fazla bilim insanı tarafınca kullanılıyor.
“AlphaFold, bilimsel bir devrimdir. Bir doktorun yıllarını alan protein analizini saniyelere indirdik. Bu, yaşam kurtaran bir hız.”
AI’ın Türkiye ekonomisine katkısı ve riskleri
Google’ın yürüttüğü bağımsız araştırmaya nazaran, bir tek “üretken suni zekâ”nın Türkiye’nin senelik GSYİH’sine 10 yılda %5 katkı sağlayabileceği öngörülüyor. Sadece hiçbir şey yapılmazsa gelişme bir tek %1’de duracak. Doğrusu aslolan risk, “treni kaçırmak”.
“Suni zekânın en büyük riski, onu asla kullanmamaktır. Değişimi kaçırmak, tüm ekonomiler için telafisi zor bir bedeldir.”
Regülasyonlar: Dengeli, orantılı ve erişilebilir
Google’a nazaran AI’ın gelişimi için devletler tarafınca doğru regülasyon koşul. Tüm uygulamalar aynı risk kategorisinde değil. Film önerisi icra eden bir algoritmayla kanser tedavisi öneren bir suni zekâ aynı şekilde değerlendirilemez. Regülasyonun riske nazaran kademeli olması gerektiği vurgulandı. Ek olarak veriye erişim hakkı da inovasyon için tehlikeli sonuç.
“Eğer inovasyon için alan yaratmazsanız, inovasyon başka bir yere gider. Regülasyon, riske nazaran esnemeli.”
Kamu ve KOBİ’ler için suni zekâya geçiş iyi mi olacak?
Abeltino’ya nazaran devletlerin kapsamlı suni zeka hareketine öncülük etmesi gerekiyor. Kamu kurumları Google Cloud altyapısıyla suni zekâyı entegre etmeye başlamalı. Türkiye’deki ufak ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) yalnızca %5’i AI kullanıyor. Oysa bu teknoloji, düşük maliyetle büyük verim artışı sağlıyor. Kültürel bariyerin kırılması gerekiyor. Google’ın Pathfinder aracıyla KOBİ’ler için hangi araçların kullanılabileceği gösteriliyor.
“Dijital uçurumun suni zekâ uçurumuna dönüşmesini istemiyorsak; kamu, {özel sektör} ve STK’lar beraber hareket etmeli.”
Yeni vazife açıldı: İnsanları suni zekaya hazırlamak
Abeltino “Hepimiz YZ’yi anlamalı ve kullanmalı” diyor: Öğrenenler (çocuklar ve genel cemiyet), Uygulayıcılar (iş dünyası ve çalışanlar), Yenilikçiler (geliştiriciler ve araştırmacılar). Türkiye’de yetenekli bireylerin yurtdışına gitmesi şeklinde tehditlere karşı bu üç gruba da hususi stratejiler geliştirilmesi Abeltino’ya nazaran oldukca tehlikeli sonuç.
Google NotebookLM, Türkiye’deki profesyonellere tanıtıldı:
Abeltino sahneye çıkmışken Google’ın son dönemlerdeki en gözde ürünlerinden olan, kendi deyimiyle “Hem Yürekli Hem Görevli Bir Ürün” olan “NotebookLM” adlı suni zekâ destekli aracı da katılımcılara tanıttı. Hatırlarsanız NotebookLM birkaç gün ilkin Google I/O 2025 etkinliğinde de mühim güncellemeler almıştı. NotebookLM Abeltino’ya nazaran ustalaşmış yaşamı kolaylaştırıyor. Kullanıcının yüklediği dökümanlardan saniyeler içinde özet çıkarabiliyor, konuşma metni hazırlayabiliyor, hatta podcast’e dönüştürebiliyor. Bu vasıta, verileri kullanıcı cihazında tutarak %100 gizlilik sağlıyor.
“Üç E” ile davet: Embrace, Experiment, Empower
Abeltino’nun sunumunu şu üç sözcük özetliyor: “Suni zekayı benimse, deneyimle, güçlendir.” Google, Türkiye’nin kamu kurumları, STK’ları, üniversiteleri ve hususi sektörle ortaklık içinde bu dönüşüme katkı vermeye hazır bulunduğunu duyuru ediyor.
Netice: AI, bölünme yaratan değil, köprü kuran olmalı
Giorgia Abeltino’nun son mesajı oldukca netti: “Dijital yar, suni zekâ uçurumuna dönüşmemeli.” AI’ın bir tek elitlerin değil, her insanın aracı olması icap ettiğini savundu. Doğrusu teknoloji yalnızca kuvvetli olanı daha kuvvetli yapmamalı; hepimiz için eşitliği artıran, köprü kuran bir alan olmalı.
