Güneş’in Bir Gün Batıdan Doğması Mümkün mü?

“Güneş, batmış olduğu yerden doğmadıkça kıyamet kopmayacaktır.” cümlesi, bir çok şahıs tarafınca bir ayet sanılmaktadır sadece aslına bakarsak bir hadistir. Kimi süre toplumsal medyada ilgi çekmek adına bu hadis kullanılarak yanıltıcı haberlerle inançlı insanların korku duygusunun sömürüldüğüne tanıklık ediyoruz.

Hatta bu tip iddialar bir tek Facebook dayıları tarafınca değil, ülkenin en bilindik medya organları tarafınca dahi gerçekmiş şeklinde paylaşılabiliyor. Bu data kirliliğini birazcık olsun bertaraf etmek adına söz mevzusu ihtimalin ne aşama mümkün bulunduğunu açıklayalım:

Güneş’in, gelecekte bigün batıdan doğacağına kanıt olarak Dünya’nın manyetik kutbunun kayması gösteriliyor. Peki, hakkaten bu mümkün mü?

Dünya’nın manyetik merkezinin kaydığı doğru. Gezegenimizin manyetik merkezi, Şimal Kutbu süresince Kanada’dan Sibirya’ya doğru kayıyor sadece bu, Güneş’in batıdan doğacağına dair bir işaret değil.

Bu mesnetsiz iddia, ilk olarak 10 Aralık 2019’da ABD Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Ajansı’nın açıklamış olduğu Dünya manyetik modellemesinin çarpıtılmasıyla ortaya çıktı. Oysa resmî açıklamada, manyetik alanın değişmesinin Güneş’in doğuş yönünü değiştireceğine dair bir data bulunmuyor.

Bu değişiklik, ilk aşamada navigasyon ve pusulalarda şimal yönünü bir miktar yanlış gösterir sadece bu veri yardımıyla aslına bakarsan bu güncellemeler yapıldığı için tayyare, denizaltı şeklinde araçların yön bulurken hata yapmasının önüne geçilir.

Dünya’nın manyetik alanı nasıl işliyor?

Bildiğiniz suretiyle evrende fazlaca sayıda element var ve bunların her biri değişik çekim gücüne/mıknatıslanmaya haiz. Demir ve nikel şeklinde metallerin manyetizma gücü oldukça yüksektir, bu metaller Dünya’nın çekirdiğinde yoğun oranda bulunmuş olduğu için bir çekim alanı yaratır. Bu yoğunluk Şimal Kutbu’na yakın bölgelerde daha fazladır. Kısaca bu elektromanyetik güç yardımıyla pusulanın ibresi kuzeyi gösterir.

Manyetik alan sapmasının sebebi nedir?

Manyetik alanın oluşmasını elde eden elementler eriyik halde olduğundan durağan(durgun) kalmayıp hareket eder. Dünya’nın manyetik kutupları bu sebeple zaman içinde değişebiliyor. National Geographic’te piyasaya sürülen bir çalışmaya gore, Kanada’nın altında gerçekleşen likit demir jet akımı bu değişimin sebebi olabilir. Bu da şimal manyetik alanını tutan iki manyetik kutuptan kabul edilen Kanada’yı zayıflatarak Sibirya’yı güçlendiriyor olabilir.

{Hiç de} muhteşem olmayan bu sapmalar tertipli bir halde izleniyor ve dünyanın manyetik modeli her beş yılda bir güncelleniyor. Aslen bu model son olarak 2015’te güncellendi sadece manyetik alan beklentilerin bir tık üstünde süratli hareket edince 2020 yerine 2019’da güncelleme yapılmış oldu. Yeni güncelleme ise 2025’te yapılacak.

Bu değişimler tarih süresince fazlaca kez gerçekleşti ve yaşamı tehdit eden bir durum değil.

Manyetik şimal kutbunun konumu, ilk kez 1831 senesinde tespit edildiğinde Kanada sınırları içindeydi sadece aradan geçen zamanda ortalama 2300 km kadar Sibirya’ya doğru sürüklendi. Manyetik şimal ve cenup kutuplarının birkaç kez yer değiştirdiği biliniyor, en sonuncusu ortalama 780.000 yıl ilkin gerçekleşti. Gelecekte de benzer yer değiştirmelerin yaşanması umut ediliyor. Bilim adamları bu sapmaların herhangi bir kıyamet alameti olmadığının altını çizdi.

Güneş’in batıdan doğabilmesi için Dünya’nın baş aşağı dönmesi yada kendi etrafındaki dönüş yönünün değişmesi gerekir.

Bu şekilde bir şeyin gerçekleşebilmesi için Dünya’nın manyetik kutuplarının değil, coğrafi kutuplarının yer değiştirmesi gerekir. Kısaca Dünya tepetaklak bir halde dönerse doğu, batıya dönüşür. Dünya kendi çevresinde tersine dönmeye başlarsa da Güneş batıdan doğardı sadece bu da bilimsel olarak ihtimaller içinde görünmüyor.

Baş aşağı yada tersine dönme durumu, devasa göktaşlarının yada başıboş gezegenlerin çarpmasıyla mümkün olabilir sadece fazlaca fazlaca uzun süre sonrasında bile bu şekilde bir olayın gerçekleşmesi mümkün görünmüyor.

Hadislerin bu şekilde çarpıtılmasına Diyanet İşleri Başkanlığı şu şekilde yanıt veriyor:

“Hadislerde dini, yozlaşmayı ve etik bozuluşu haber veren olayların kainatın kozmik düzeninin yıkılışına işaret eden emareler olmaktan fazlaca, ferdi ve toplumu yok oluşa götürmüş olan birer alamet bulunduğunu kabul etmek daha isabetli bir yargı olmalıdır.”

Özetle; Güneş, Dünya’nın manyetik kutbu kayıyor diye batıdan doğmayacak.

Kaynaklar: 1, 2, 3, 4