Herkesi Sinir Eden O Mesele: Laptoplar, Güç Tasarrufu Kapalı Olsa Bile Niçin Şarjdan Çıkarılınca Yavaşlar?

Günümüzde neredeyse her insanın bilgisayarı var. Sadece cihazınız ne kadar kuvvetli olursa olsun bazı problemlerle karşı karşıya kalabiliyor. Bunlardan biri de dizüstü bilgisayarlarda aleti şarjdan çıkardığınızda yavaşlama yaşanması. Güç tasarrufu modu kapalı olsa bile bazı cihazlarda şarjdan çıkarılınca fark edilebilir bir performans düşüşü olabiliyor.

Peki bilgisayarlarda şarjdan çıkarılınca yaşanmış olan bu sinir bozucu probleminin arkasındaki sebep ne? Aslen bu durumun arkasında batarya güvenliği başta olmak suretiyle birden fazla niçin bulunuyor. Gelin bunlara bakalım.

Bataryanın fizyolojik sınırları

Probleminin kaynaklarından biri yazılımdan ziyade fiziktir. Laptopunuzun adaptörü cihaza devamlı ve yüksek watt değerinde güç verir. Prizden gelen bu güç, işlemci ve ekran kartının gerekseme duyduğu yüksek voltajı anlık olarak karşılayabilir.
Sadece bataryalar kimyasal enerji depolar ve bu enerjiyi elektrik enerjisine çevirirler. Piyasadaki en iyi piller bile bir duvar prizi kadar süratli ve yüksek oranda anlık akım sağlayamayabilir. Eğer batarya donanımın talep etmiş olduğu tüm gücü aynı anda vermeye çalışsaydı aşırı ısınma, süratli bitme, uzun solukta hasar şeklinde problemler ortaya çıkabilirdi. İşte bu yüzden de sistem, bataryayı korumak için bu şekilde yavaşlatmalara niçin olabilir.

İşlemci ve ekran kartındaki engellemeler

Siz prizden çektiğiniz anda anakart üstündeki güç yönetim çipleri devreye girer. CPU’nuz ve GPU’nuz, TDP değerlerini düşürebilir. Mesela, prizdeyken yüksek GHz seviyelerinde hızda çalışan bir işlemci, bataryaya geçtiğinde bu hızı düşürebilir. Benzer durum ekran kartlarında da vardır. Bundan dolayı bu bileşenler tam güçte çalışmaya devam ederlerse bataryaya zarar verebilirler. Bu yüzden de yavaşlamaya yol açan önlemler alınır.

Batarya sağlığını korumak

Bilgisayarınızı prizden çıkardığınızda aygıt bataryadan güç alarak çalışmaya devam eder. İşte üreticiler de bu yüzden bataryanın sağlığını korumak için önlemler almıştır. Adaptörsüz kullanımda donanım üstünde fazlaca daha korumacı bir güç politikası uygulanır, daha azca yük bindirilir. Böylece performansta düşüş yaşansa da bataryanız daha güvende tutulur.

Ekran

Yavaşlık hissinin bir öteki sebebi ekrandır. Öyleki ki bir çok çağdaş laptopta prizden çekilmiş olduğu anda enerji tasarrufu sağlamak için ekran yenileme hızı düşürme şeklinde yöntemler uygulanabilir. Böylece daha yavaş bir kullanım hissi ortaya çıkar. Deneyiminiz etkilense de pil tasarrufu için iyi bir önlemdir.

Netice olarak laptopunuzu prizden çıkarıldığında performans düşüş olması sinir bozucu olsa da bir hata değildir. Çoğu zaman üretici tarafınca cihazlara eklenen özellikler sebebiyle ortaya çıkar ve cihazınızın ömrünün korunmasına destek sağlar. Doğal ki fazlaca büyük performans sorunları yaşıyorsanız bir sorun olabileceğini de ihmal etmeyin.