Akıllı telefon alırken çoğumuz “performans” peşindeyiz. Peki akıllı telefon performansı için en mühim bileşen hangisi? Üreticiler devamlı “işlemci”, “RAM” ve “depolama” rakamlarını öne çıkarıyor. 16 GB RAM, 8 çekirdekli en yeni işlemciden daha mı mühim? Bu içeriğimizde bir telefonun “akmasını” elde eden aslolan kahramanın kim bulunduğunu ve bu üçlünün muhteşem dengeye iyi mi yetişmesi icap ettiğini inceleyeceğiz.
Yeni bir akıllı telefon bakarken vitrindeki etiketlerde kaybolmamak imkânsız. “12 GB RAM”, “En yeni Snapdragon işlemci”, “1 TB depolama”… Pazarlama departmanları bu sayıları adeta birer büyülü sopa şeklinde kullanıyor. Peki akıllı telefon performansı için hangisine bakmalıyız? İnanması zor gelebilir sadece bazı senaryolarda 8 GB RAM’li bir telefonun, 12 GB RAM’li bir modelden daha süratli olabilir. Tamam da iyi mi?
Buradaki sorun, tek bir bileşenin büyüklüğü değil, tüm orkestranın uyumu. Bir telefonun günlük kullanımda “yağ şeklinde akması”, uygulamaları anında açması ve oyunlarda kasmaması; işlemci, RAM ve depolamanın muhteşem bir dengeyle çalışmasına bağlı. Gelin bu üçlünün görevlerini ve performansa gerçek etkilerini tek tek inceleyelim.
İşlemci: Her şeyin başlangıç noktası!
Mevzu işlemci olduğunda, aslen “SoC” (System-on-a-Chip) dediğimiz entegre bir yapıdan bahsederiz. Bu yonga bir tek CPU (merkezi işlem birimi) değil, hem de grafik arabirimini (GPU), suni zekâ motorunu (NPU) ve modem şeklinde eleştiri bileşenleri de ihtiva eder. Doğrusu işlemci, telefonun beynidir; tüm emirleri o verir, grafikleri o işler.
Sadece kâğıt üstündeki “çekirdek sayısı” yada “GHz” hızı tek başına bir anlam ifade etmez. İşlemcinin mimarisi, üretim teknolojisi ve enerji verimliliği oldukca daha önemlidir. Fena bir işlemciye 16 GB RAM ekleseniz bile o telefondan “amiral gemisi” performansı alamazsınız. Verileri işleyecek beyin yavaş kalır.
Yüksek RAM kapasitesi koşul mı?
RAM, telefonunuzun “emek harcama masasıdır”. Etken olarak kullandığınız uygulamalar ve sistem işlemleri burada tutulur. Instagram’dan çıkıp WhatsApp’a girdiğinizde ve sonrasında yine Instagram’a döndüğünüzde uygulamanın tekrardan yüklenmeden kalmış olduğu yerden devam etmesini elde eden şey RAM’dir.
“Ne kadar oldukca, o denli iyi” mantığı burada kısmen doğru. Yetersiz RAM, uygulamaların devamlı kapanıp tekrardan açılmasına niçin olur ve telefonu yavaşlatır. Sadece belli bir seviyeden sonrasında -ki bu genel anlamda 8-12 GB olarak kabul edilir- fazlası günlük performansta devasa bir fark yaratmaz. 16 GB RAM, 8 GB’den iki kat süratli demek değildir; bir tek aynı anda daha çok uygulamayı hafızada tutabilir.
Yüksek hızı destekleyen gizli saklı kahraman: Depolama!
Geldik en oldukca göz ardı edilen fakat performansı kilitleyen bölüme: Depolama. Burada “512 GB” şeklinde kapasiteden değil, o depolamanın “hızından” bahsediyoruz. Çağıl telefonlar UFS teknolojisini kullanır. İşlemcinin RAM’e çağırdığı veriler bu depolamadan okunması mümkün.
Eğer depolama biriminiz eski tip eMMC yada düşük hıza haiz UFS 2 şeklinde yavaşsa yavaşsa dünyanın en süratli işlemcisine de haiz olsanız, veriler yeterince süratli aktarılamadığı için “darboğaz” yaşarsınız. Doğrusu telefonun açılması, uygulamaların yüklenmesi ve büyük dosyaların işlenmesi direkt depolama hızına bağlıdır.
Bu parçaları birbirinden bağımsız görmek yanlış!
İşte “performansı hangisi belirler?” sorusunun cevabı, tam da bunlardan kaynaklı olarak tek bir bileşen değil. En süratli işlemciyi alın, sadece yavaş bir depolama ve yetersiz RAM ile eşleştirin; netice hüsran olur. Telefon devamlı takılır bundan dolayı beyin (işlemci) hızlıdır fakat veriler (depolama) yavaş gelir ve emek harcama alanı (RAM) dardır.
İdeal senaryo; kuvvetli bir işlemcinin, kafi oranda ve yeterince süratli RAM ile oldukca süratli bir depolama biriminin bir araya gelmesidir. Sadece aslolan sihir, yazılım optimizasyonundadır. Apple’ın 8 GB RAM ile harikalar yaratmasının sebebi de budur: Donanım ve yazılımın muhteşem uyumu.
Peki sizce günümüz telefonlarında en oldukca dikkatsizlik edilen donanım hangisi? Rakamlar mı, yoksa edinim mi mühim? Yorumlarınızı bekliyoruz.
