Kadınlar, Sigarayı Erkeklere Nazaran Neden Daha Zor Bırakıyor?

Bilinmiş olduğu suretiyle nikotin, sigara ve öteki tütün mamullerinde bulunan ve bağımlılık meydana getiren kimyasal bir madde. Meydana getirilen araştırmalar, insan beynindeki reseptörlerin (hücreler arası sinyalleri ileten protein), kadında ve erkekte sigaranın değişik algılanmasına yol açtığını söylüyor.

Böylece kadınlar ve erkekler sigarayı bırakmak istediklerinde, birbirleriyle aynı deneyimleri yaşamıyor. Sadece meydana getirilen bir araştırma, kadınların sigarayı bırakmalarının, erkeklere bakılırsa daha zor olmasını, nikotinin östrojen seviyesine yapmış olduğu tesir ile açıklıyor. Peki bu tam olarak nasıl bir etkidir?

Aslına bakarsak nikotin tükettiğinizde, vücudunuz sizi iyi hissettirecek bir kimyasal olan dopamini salgılamaya adım atar ve böylece bağımlılık gelişir. 

Kısaca bağımlılık meydana getiren şey sigara değil, nikotin. Meydana getirilen araştırmalar, erkeklerin nikotin bağımlılığına daha azca kapıldıklarından söz ediyor. Esasen garip halde erkeklerin beyin kimyasalları, kadınlara bakılırsa daha çok nikotin reseptörüne haiz. Bundan dolayı da erkeklerde sigara içme isteği daha çok. Baktığınız süre, ”nasıl daha azca bağımlı oluyorlar o süre” deyip bunu fena bir şey şeklinde algılayabilirsiniz sadece bu durum, bununla birlikte erkeklerin daha kolay sigarayı bırakmalarını sağlıyor.

Ne şekilde mi? Erkeklerin beyin kimyasalları, nikotinin kendisine daha çok istekli olduğu için bu kişiler, nikotin sakızı yada değişik oyalayıcı yöntemlerle sigarayı bırakmayı başarabiliyor. Kısaca erkekler, bir tek bu kimyasal maddeye karşı talep duyuyor, ona değişik bir anlam yüklemiyor. Böylece de nikotinin yerine koyacak bir şey bulduklarında onlar için iş kolayca çözülüyor.

Gel gelelim kadınlar, nikotin şeklinde kimyasal tetikleyicilere karşı erkeklere bakılırsa daha azca duyarlı/etkilenen bir yapıda olsalar bile meydana getirilen emek harcamalar, onların sigaraya anlam yüklediklerini ifade ediyor.

Araştırmalar, kadınların genel anlamda stresi bastırmak yada kilo almamak şeklinde değişik nedenlerle sigara içtiklerini dile getiriyor. Ki birçok araştırmada stres sebebiyle sigara içme yöneliminin, kadınlarda daha çok olduğu görülüyor. 

Bu da sigarayı bırakmayı onlar için zorlaştırıyor. Şu sebeple onlar sigarayı, kimyasal bir madde şeklinde görmüyor, genel anlamda dış etkenlerle baş etme yöntemi olarak kullanıyor. Böylece kadınların çoğunun, sigarayı bırakmak istedikleri süre, canları tekrardan nikotin çektiğinde, bu isteği bastıracak bir şeyi (nikotin sakızı vb.) onun yerine koymakta zorlandıkları anlaşılıyor. 

Sadece daha ilginci var: İsveç’te meydana getirilen bir çalışmada nikotinin, kadınlardaki östrojen hormonunun üretimini azalttığı tespit ediliyor.

Şimdi araştırmayı birazcık anlatmak gerekirse; araştırmanın katılımcı grubu, İsveç’te yaşayan ve 10 kişiden oluşan bir kadın grubu. Kadınlara burunlarının içinden, küçük bir nikotin dozu enjekte ediliyor. Bununla beraber östrojen üretiminde mühim rol oynayan bir enzim olan, aromataz enzimine bağlı bir molekolün içine de radyoaktif seyirci yerleştiriliyor.

Böylece bu yapılanlar, araştırmacıların hem aromataz miktarını hem de beyinde oluşan tesirleri tespit etmelerini sağlıyor. Sonrasında bir bakıyorlar ki verdikleri tek doz nikotin, beyindeki aromataz miktarını orta düzeyde azaltıyor.

(Not: Kafanız karışmasın diye şöyleki anlatayım: Aromatazın olduğu her yerde östrojen üretilse de östrojen üretiminde etkili olan esas yer böbrek üstü (surrenal bez) bezleridir. Kısaca bu çalışmada vazife alan araştırmacılar, sigaranın yapmış olduğu etkiyi beyin kimyasalları üstünden anlamaya çalışıyor, direkt östrojen hormonu üstünden bir araştırma yapmıyor gördüğünüz şeklinde. Aromataz, vücudun yağ dokuları, beyin, deri, kemik, karaciğer şeklinde birçok bölgesinde bulunabilen bir enzim. Uzmanlar, beyin üstünden meseleyi inceledikleri için beyindeki aromatazın azalma durumuna bağlı olarak nikotinin, östrojeni baskıladığı yönünde bir çıkarım yapıyor.)

Sonrasında uzmanlar, kadınların ve erkeklerin sigarayı bırakma mevzusundaki davranış farklılıklarını idrak etmek için araştırmaya değişik yöntemler deneyerek devam ediyor. Tespit ettikleri etkiyi (azca ilkin bahsedilen nikotinin östrojeni azaltması bulgusu), beyindeki limbik sistemin (duygusal ve davranışsal tepkiyi düzenleyen sistem) bir parçası olan talamusa gönderiyorlar.

Bunun üstüne kadınların, sigara içmeden nikotin alma mevzusunda oldukça dirençli oldukları görülüyor. Daha ilkin de bahsettiğimiz şeklinde kadınların bir çok, sigara içme isteklerini, erkeklerde olduğu şeklinde tütün sakızı vb. şeylerle bastıramıyor, kısaca bizzat sigaranın kendisini içmek istiyor. 

Gördüğünüz şeklinde araştırma, bir tek tek bir sigaradan alınan nikotin dozunun, östrojen üretimini bloke ederek kadınlarda davranış değişikliklerine neden bulunduğunu ortaya koyuyor. Hatta araştırmanın başındaki akademisyen Dr. Erika Comasco, tek bir sigaranın bile kadınların hormonal yapılarında ortaya çıkardığı bu etkinin şaşırtıcı bulunduğunu söylüyor.

Şu sebeple bu durum, sigaranın kadın beynindeki etkilerinin oldukca kuvvetli bulunduğunu da göstermiş oluyor. Esasen bunlar, birazcık da yukarıda bahsettiğimiz şeklinde kadınların, sigaraya ve sigara içmeye yükledikleri anlamın dış koşullara bağlı olduğu kabulünü güçlendiren bulgular diyebiliriz. 

Araştırmacılar, emek harcamayı gerçekleştirdikleri katılımcı grubunun ufak bir grup bulunduğunu dile getiriyor ve bulguları tasdiklemek için daha değişik araştırmaların yapılması icap ettiğini söylüyor. Meydana getirilen öteki çalışmalarda sigarayı bırakmak isteyen kadınların, tane döneminden 15 gün ilkin yada sonrasında bu şekilde bir girişim başlattıklarında, daha başarıya ulaşmış oldukları ifade ediliyor.

Veyahut sigarayı bırakma gruplarına katılmaları da onlar için yararlı olabiliyor. Ek olarak araştırmalarda sigarayı sırf kilo almamak için bırakmayanların, bu meseleyi de ruhsal bir destekle aşabilecekleri dile getiriliyor. Peki siz sigarayı bırakmanın cinsiyete bakılırsa değişik sonuçlar vermesine şaşırdınız mı? Düşüncelerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.

Editör Notu: Bu yazıda meydana getirilen araştırmalar üstünden genel bir görüş açısı sunmak amaçlanmıştır. Metinde belirtildiği şeklinde nikotinin östrojen seviyesini azalttığını bulgulayan araştırma, ufak ölçekli bir katılımcı grubuyla yapılmıştır. Daha kati ve genel sonuçlar için yeni araştırmalara gereksinim vardır. Ek olarak sigara sağlığa zararlıdır.