Karşınızdakinin Yalanını Anlamanızı Sağlayacak Yeni Yöntem

Günümüzde bir insanoğlunun yalan söyleyip söylemediğini idrak etmek için kullanılan en popüler yöntemler kişilerin nabzını ölçmeye yada mimiklerini incelemeye bağlı durumda. Fakat bilim adamları, kısa sürede bu yöntemler arasına bir yenisini daha katmayı başardı. Yeni yöntem, kişilerin bir görüşme esnasında birden fazla göreve doğal olarak tutulmasını gerektiriyor.

Portsmouth Üniversitesi tarafınca meydana gelen yeni çalışmada, görüşme esnasında yalan söylemenin hakikatı söylemekten daha çok bilişsel enerji tükettiği bilgisinden faydalanıldı. Bilim adamları, bu bilgiyle yola çıkarak görüşme esnasında kişiye ikincil bir vazife verilmesinin kişinin yalan söyleyip söylemediğini ortaya çıkarmada etkili bulunduğunu gösterdi. Zira halihazırda yalan söyleyerek daha çok enerji tüketen beyin, ikinci göreve odaklanmakta zorlanıyordu.

Görüşmede ikincil bir vazife verildiğinde yalanlar daha anlaşılabilir oluyor:

Söz mevzusu çalışmada kişilere verilen ikinci vazife, 7 rakamdan oluşan bir vasıta plakasını tekrardan hatırlamalarını istemekti. Fakat yalan söyleyen kişinin yalanının ortaya çıkması için bu bilginin son aşama mühim bulunduğunun vurgulanması, dolayısıyla kişinin beyninin anımsama sürecine daha çok enerji harcamasını sağlamak gerekiyordu.

Meydana getirilen çalışmaya katılan 164 katılımcıdan ilk olarak haberlerde yer edinen çeşitli toplumsal mevzulara destek ya da muhalif olmaları istendi. Peşinden katılımcılar, rastgele ‘doğru’ ya da ‘yalan’ koşuluna ayrıldılar ve en kuvvetli hissettikleri üç mevzu hakkında görüşme gerçekleştirdiler. Görüşmeler esnasında doğru cevap vereceklere gerçek görüşlerini bildirmeleri, yalan söyleyeceklereyse haliyle yalan söylemeleri talimatı verildi.

Bununla beraber çalışmada bir gruba da yedi haneli bir vasıta plakası verildi ve bunu görüştükleri kişiye tekrardan söylemeleri istendi. Katılımcılara görüşmeye hazırlanma fırsatı da verildi ve bir çekiliş teşvikiyle görüşmeye mümkün olduğunca ikna edici bir halde katılmaları sağlandı. Mülakatlar sonucunda elde edilmiş sonuçlar, yalan söyleyenlerin hikâyelerinin, bilhassa plakayı anımsama şeklinde ikincil bir vazife verilmesi durumunda doğru söyleyenlerden daha azca inandırıcı ve daha azca net bulunduğunu ortaya koydu.

Ayrıca HAKANSEYHAN ekibinin yalan performansını incelemek isterseniz aşağıdaki videoyu seyredebilirsiniz