Kenya, SMS Tabanlı Mobil Para Sistemi “M-Pesa” ile Dünyaya Iyi mi Finansal Teknoloji Dersi Verdi?

Bugün mobil ödeme dendiğinde akla derhal NFC’ler, QR kodlar benzer biçimde sistemler geliyor. Sadece dünyanın finansal teknoloji tarihindeki en büyük devrimlerinden biri, Silikon Vadisi’nde değil uzun seneler ilkin Kenya’nın tozlu yollarında, tuşlu telefonlar üstünden başladı. Batı dünyası hala nakit parayla boğuşurken yada karmaşık bankacılık sistemlerini çözmeye çalışırken, Kenya halkı “M-Pesa” yardımıyla dünyaya finansal teknoloji dersi vermeyi başardı.

Bu içeriğimizde sizi bir yolculuğa çıkaracak ve Kenya’nın tarihe geçmeyi başaran “M-Pesa” isminde sisteminin detaylarına bakacağız. Bu sistem tam olarak nedir? Iyi mi dünyaya finansal teknoloji dersi vermeyi başardı? Gelin detaylara beraber göz atalım.

M-Pesa sistemi iyi mi hayata merhaba dedi?

Kenya’nın en büyük telekom operatörü Safaricom tarafınca başlatılan M-Pesa projesi, bankacılık sistemine erişimi olmayan milyonlarca insanı ekonomiye dahil ederek eşi benzeri görülmemiş bir başarı hikayesine dönüşmüştü. Bu sistem; web bağlantısına, akıllı telefona yada bir banka hesabına gereksinim duymamasıyla dikkat çekiyordu.

M-Pesa’nın doğuş hikayesi, teknolojik bir hevesten ziyade bir zorunluluğa dayanıyor. 2000’lerin başlangıcında Kenya’da erişkin nüfusun oldukça büyük bir kısmı bankasız konumdaydı. Banka şubeleri bir tek büyük şehirlerdeydi, hesap işletim ücretleri yüksekti. İnsanlar paralarını yastık altında saklıyorlardı.

Tam bu aşamada Safaricom, aslen bir mikro-finans ödemesi için tasarlanan altyapının, insanoğlu tarafınca birbirine kontör ve para göndermek için kullanıldığını fark etti. Kenya halkının banka hesabı yoktu fakat nerede ise her insanın cebinde kolay bir telefonu vardı. İşte telefon numarasını hesap numarasına dönüştürme fikriyle “M-Pesa” projesinin temelleri atıldı, SIM kartlar güvenli birer dijital cüzdana dönüştürüldü. Böylece banka kullanmayan insanoğlu kısa sürede finansal bir sistemin parçası hâline gelebildi.

Iyi mi çalışıyor?

M-Pesa’nın başarısının altındaki en büyük sır, oldukça kolay olması diyebiliriz. Bu sistemi kullanmak için son model bir telefona gereksinim yok. Eski nesil, tuşlu bir telefon ve kolay bir GSM sinyali bile kafi. Sistem tamamen SMS ve USSD kodları üstünden çalışıyor.

Kullanıcılar, ülkenin dört bir yanına dağılmış olan binlerce M-Pesa şubelerine giderek nakit paralarını veriyor, şubeler de parayı anında kullanıcının telefon hattına dijital bakiye olarak yüklüyor. Böylece o para bir SMS kadar süratli hareket edebilir duruma geliyor. Göndermek istenilen insanoğlunun numarası ve miktar tuşlanıyor, saniyeler içinde para karşı tarafa ulaşıyor.

Tam bir ekosisteme dönüştü

Başlangıçta uzaktaki insanlara para gönderme benzer biçimde kolay bir amaçla başlamış olan M-Pesa sistemi, kısa sürede devasa bir ekosisteme dönüşmeyi başardı. Şu anda dünyanın dört bir yanından birçok değişik ülkede kullanılan bir sistem. Bugün insanoğlu, M-Pesa üstünden bir tek para transferi yapmıyor; elektrik ve su faturalarını ödüyor, market alışverişini yapıyor, taksi ücretini ödüyor, hatta maaşlarını bile bu sistem üstünden alıyorlar.

Netice olarak M-Pesa’nın hikâyesi, tüm dünyaya oldukça net bir bildiri verdiğini söyleyebiliriz Gerçek inovasyon, devamlı son olarak teknolojiyi kullanmak değil, onun yerine mevcud teknolojiyi insanların sorunlarını çözebilecek en verimli şekilde kullanmak olabilir.