Martı Hakkında Oluşturulan Soruşturmada Karar Açıklandı

Türkiye’de mikro mobilite sektörünün büyümesinde büyük bir rol oynayan scooter kiralama şirketi Martı, geçtiğimiz haftalarda Rekabet Kurumu’nun radarına girmişti. Kurum, ürün pazarında egemen durumda bulunmuş olduğu ve rakipleri üstünde dışlayıcı eylemleri ile egemen durumunu kötüye kullandığı iddiası üstüne Martı’ya yönelik soruşturma açıldığını duyurmuştu.

Rekabet Kurumu, bugün paylaşmış olduğu duyurusunda Martı’ya yönelik soruşturmanın sonuçlandığını açıkladı. Kurumun açıklamasına gore Martı, soruşturma sürecinde dosya içeriğindeki rekabetçi endişelere yönelik olarak taahhüt sürecinin başlatılmasına ilişkin başvuruda bulunmuş oldu. Bu neticede meydana getirilen görüşmeler sonucunda Martı’ya bir taahhüt paketi sunulmuş olduğu açıklandı. Rekabet Kurumu, bu taahhüt paketinin içeriğini hemen hemen paylaşmadı.

Rekabet Kurumu’nun açıklaması:

“Rekabet Kurulunun 21.07.2022 tarih ve 22-33/527-M sayılı sonucu ile Martı İleri Teknoloji A.Ş’nin ilgili ürün pazarında egemen durumda bulunmuş olduğu ve rakipleri üstünde dışlayıcı eylemleri ile egemen durumunu kötüye kullanmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal etmiş olduğu iddiasıyla soruşturma başlatılmıştı. 

Soruşturma süreci devam ederken, Martı İleri Teknoloji A.Ş. tarafınca dosya içeriğindeki rekabetçi endişelere yönelik olarak taahhüt sürecinin başlatılmasına ilişkin başvuruda bulunulması üstüne meydana gelen görüşmeler soncunda Martı İleri Teknoloji A.Ş. tarafınca bir taahhüt paketi sunuldu.
 
08.09.2022 tarihinde Rekabet Kurulunca dosyanın müzakeresi sonucunda; taahhütlerin dosya kapsamında tespit edilen rekabet sorunlarını giderebilecek özellikte olması sebebiyle kabulüne ve ilgili girişim açısından bağlayıcı hale getirilerek soruşturmanın sonlandırılmasına karar verilmiştir.”

Martı’nın ihlal etmiş olduğu öne sürülen Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. ve 6. maddeleri:

Madde 4- Belirli bir mal yada hizmet piyasasında direkt yada dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da engelleme amacını taşıyan yada bu etkiyi doğuran ya da doğurabilecek özellikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve girişim birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır.

Bu haller, bilhassa şunlardır:

a) Mal yada hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr benzer biçimde unsurlar ile her türlü alım ya da satım şartlarının tespit edilmesi,

b) Mal yada hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının yada unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü,

c) Mal yada hizmetin arz ya da talep miktarının kontrolü yada bunların piyasa haricinde belirlenmesi,

d) Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması yada piyasada etkinlik gösteren teşebbüslerin boykot ya da öteki davranışlarla piyasa dışına çıkartılması ya da piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi,

e) Münhasır bayilik hariç olmak suretiyle, eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit durumdaki kişilere değişik şartların uygulanması,

f) Anlaşmanın niteliği yada ticarî teamüllere aykırı olarak, bir mal yada hizmet ile beraber öteki mal yada hizmetin satın alınmasının mecburi kılınması yada aracı girişim durumundaki alıcıların talep etmiş olduğu bir malın ya da hizmetin öteki bir mal yada hizmetin de alıcı tarafınca teşhiri şartına bağlanması ya da arz edilen bir mal yada hizmetin yeniden arzına ilişkin şartların ileri sürülmesi,

Bir anlaşmanın varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasadaki fiyat değişmelerinin yada arz ve talep dengesinin ya da teşebbüslerin etkinlik bölgelerinin, rekabetin zorla izin verilmediği, bozulmuş olduğu yada kısıtlandığı piyasalardakine benzerlik göstermesi, teşebbüslerin uyumlu fiil içinde olduklarına karine teşkil eder.

Ekonomik ve rasyonel gerçeklere dayanmak koşuluyla taraflardan her biri uyumlu eylemde bulunmadığını ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir.

Madde 6- Bir yada birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal yada hizmet piyasasındaki egemen durumunu tek başına ya da başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da beraber davranışlar ile kötüye kullanımı hukuka aykırı ve yasaktır.

Kötüye kullanma halleri bilhassa şunlardır:

a) Ticarî etkinlik alanına başka bir teşebbüsün girmesine direkt yada dolaylı olarak engel olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan eylemler,

b) Eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için değişik şartlar ileri sürerek, direkt yada dolaylı olarak ayırımcılık yapılması,

c) Bir mal yada hizmetle beraber, öteki mal yada hizmetin satın alınmasını yada aracı teşebbüsler durumundaki alıcıların talep etmiş olduğu bir malın yada hizmetin, öteki bir mal yada hizmetin de alıcı tarafınca teşhiri şartına bağlanması ya da satın alınan bir malın belirli bir fiyatın altında satılmaması benzer biçimde yeniden satış halinde alım satım şartlarına ilişkin sınırlamalar getirilmesi,

d) Belirli bir piyasadaki hâkimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticarî avantajlardan yararlanarak başka bir mal yada hizmet piyasasındaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemler,

e) Tüketicinin zararına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması.