Muhabbet Kuşu ve Papağanlarda Görülen Hastalıklar

Averaj 7-8 yıl, evde iyi bir bakımla 11-12 yıla kadar yaşamını sürdürebilen muhabbet kuşlarının yanında bir muhabbet kuşu türü olan papağanlar için ise bu süre, türüne bakılırsa değişmekle beraber 50 yıla kadar ulaşabilir. 

Bilinenin aksine oldukça duyarlı olan bu kafes hayvanlarının, çeşitli hastalıklara yakalanması bir fazlaca kolay, iyileşmesi de bir o denli sıkıntılı olabilir. Bu dostlarımızın uzun bir yaşam sürmesi ve sağlıklarını koruyabilmeleri için gereksinimleri olan ilgiyi göstermeli, onları her daim gözetim altında tutmalıyız.

Soğuk algınlığı, astım, ishal, bronşit şeklinde rahatsızlıklar bir tek insanlara özgü değil.

Muhabbet kuşları, hepimizin aşina olduğu ve daha ilkin geçirdiği bu biçim hastalıklara yakalanabilir. En sık görülen rahatsızlıklar içinde olan soğuk algınlığı, kuşların bulunmuş olduğu ortamın sıcak-soğuk dengesinin doğru ayarlanamamasından doğar. 

İnsanlar şeklinde bazen bazı maddelere karşı alerjik tepki gösterebilmelerinin yanında, astım ve bronşit şeklinde çeşitli solunum yolu hastalıklarına maruz kalabilirler. Bu biçim rahatsızlıklarda ağzını devamlı açıp kapatan kuş, kuyruğunu devamlı olarak sallama eğilimindedir. 

İshal durumunda ise beslenme programının tekrardan düzenlenmesi gerekir. Yalnız ince yem ve yulafla beslenmesi ihtiyaç duyulan  kuşa, haşlanmış patatesle de takviye yapılır. Temiz su ve temiz yem kullanımı, bu hastalığın iyileşme sürecinde oldukça mühim bir etken.

Ek olarak kuşlar, kanser ve tümör şeklinde hastalıklarla da savaşabilir. 

Kuşların ara ara tüy değiştirdiğini biliyoruz fakat ya bu tüy dökümü asla bitmiyorsa? 

Muhabbet kuşlarının ve papağanların haftalarca hatta aylarca tüy dökmesine sebep olan Fransız tüy dökümü, hemen hemen dünyaya yeni gelen yavruları tesiri altına alır. 

Bu hastalık ölümcül değildir fakat ilerlediği takdirde kuşların uçmalarını engelleyecek hale gelebilir.

Yalnızca kuşlarda görülen bir hastalık türü: Polyoma.

Çoğu zaman genç kuşları tesiri altına alan ve ölümcül olma özelliği taşıyan Polyoma virüsü, papağanlarda da görülmekle beraber ağırlıklı olarak muhabbet kuşlarında rastlanır. 

Virüse haiz bir kuştan diğerine geçen Polyoma’nın emareleri; karında şişlik, kilo kaybı, kusma ve iştahsızlık şeklinde seyreder. Bu virüsten korunmanın en etkili yolu aşıyken, virüse yakalanmış bir kuş için malum herhangi bir tedavi bulunmamakta. 

Üreme, taşınma ya da arkadaşının ölümü şeklinde stresli durumlara maruz kalan kuşlarda görülebilen “Pacheco hastalığı”.

Ağırlıklı olarak papağanlarda ortaya çıkabilen, uyuşukluk, titreme ve yeşil dışkı şeklinde semptomların varlığıyla anlaşılan bu hastalık viral ve ölümcüldür. Stres altında kalan kuşlarda kendini gösteren Pacheco, çoğu zaman sümük ve dışkı ile bulaşır. 

Erken teşhis oldukça önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde kuşu tesiri altına alan bu virüs, böbreklerde kalıcı hasar bırakır. 

Kuşunuzun sesinde bir kalınlaşma hissediyorsanız sebebi Guatr olabilir.

Bir çok kuş türünde görülebilen guatr, bilhassa muhabbet kuşlarında çoğunlukla rastlanır. Çeşitli beslenme hatalarından kaynaklanabidiği şeklinde kuşların iyot tüketiminin yetersiz oluşuyla da ortaya çıkabilir. 

Kuşlarda denge problemi yaratan “Romatizma”.

Banyonun peşinden ıslak ya da nemli tüylerle geceyi geçiren kuşlarda ağırlıklı olarak ortaya çıkabilen romatizma, kuşların tüneklerinde tutunamayıp düşmesine sebep olur. Düştükten sonrasında ayağa kalkamadıkları gözlemlenir, hatta yürümekte güçlük çekerler. 

Kuşlardan insanlara bulaşan hastalıklar kategorisine giren Psittakoz, bir öteki adıyla “Papağan Ateşi”. 

Kuşlarda sık rastlanan rahatsızlıklardan olan papağan ateşi, çoğu zaman papağanlarda görülür. Nefes darlığı ve göz çapaklanması en yaygın belirtilerindendir.

Ek olarak grip ile benzerlik gösteren bu rahatsızlıkta kuş, hasta olduğundan haberdardır ve başkalarına bulaşmasına engel olmak için insanlardan ve öteki canlılardan uzaklaşma eğilimindedir. 

İnsanlara bulaşması durumunda alev ateş zatürre şeklinde ağır bir gribal enfeksiyonla kendini gösterir. Papağan, kafesin bir köşesine çekilmesiyle dikkati çeker ve karantina altında iyileşme sürecine hazırlanmalıdır. 

Parazit içeren organizmaların sebep olduğu “Knemidocoptes Akarları”.

Bu organizmalar, hava yolu ile taşınarak muhabbet kuşlarının gaga ve bacaklarına bulaşır. Kuşlarda görülen pul pul dökülmeler ve ufak oyuklar bu hastalığın habercisi olabilir.

Bunun yanında kuşların vücudunda yaşayan iç parazitler de bazen bazı hastalıklara davetiye çıkarabilir. Bu parazitlerin emareleri halsizlik, iştah kaybı ve ishaldir.

Kuşunuz, kaşınmaktan tüylerini yolma derecesine getiriyorsa “Kırmızı Akar” isminde dış parazitlerin tesiri altında olması muhtemeldir. 

Bir başka parazitin sebep olduğu bu hastalık, kuşların kanatlarının içinde yaşar. Kırmızı Akarlardan muzdarip olan canlı, kaşıntısını hafifletmek için tüylerini yolmaya çalışır. Bu biçim hastalıkların önüne geçmek için ise kuş ve kafes temizliğine oldukça dikkat edilmelidir. 

Kafes temizliğine dikkati çeken başka bir hastalık ise “Giyardiya Kisti”. 

Papağanlarda bir kistin sebep olduğu ve bir kuştan diğerine bulaşarak geçen Giyardiya, antibiyotik ile tedavisi mümkün bir hastalık. Kuşu bu hastalıktan korumanızın en etkili yolu ise yaşamış olduğu ortamın temizliğini tertipli olarak yapmak. 

Muhabbet kuşlarının deri ve tüy sağlığını tesiri altına alan “Ema Sendromu”.

Ema, kanatlarda morarma ve kabuklanmayla ortaya çıkar. Bu sendroma haiz kuşlarda kan izlerine rastlamak da mümkün. 

Yiyecek yemeyi bırakan ve stresten tüylerini yolma eğiliminde olan bir kuşunuz var ise “depresyon” geçiriyor olabilir. 

Dışarıdan gözlemlenebilen hastalıkların aksine, depresyon içerden bir sebeple ortaya çıkar. Bu aşamada kuş sahiplerine oldukca iş düşüyor. Kuşunuzun kendini iyi hissetmesi ve modunun yükselmesi için çaba sarf etmezseniz, bu depresyon ölümle sonuçlanabilir. 

Acil bir müdahale gerektiren “Çiçek hastalığı”.

Kuşların göz çevresi, gaga ve ayaklarında emareleri görülen çiçek hastalığı, oldukça bulaşıcıdır. Lüzumlu olan tedavi süratli bir halde uygulanmazsa kuş, kısa süre içinde yaşamını kaybedebilir. 

“Kursak İltihabı”, bir öteki ölümcül hastalıklardan. 

Muhabbet kuşlarını, yakalandıklarında bir fazlaca tesiri altına alan kursak iltihabı, çeşitli sebze ve meyvelerdeki zirai ilaç kalıntıları sebebiyle ortaya çıkan bir hastalık. 

Gaganın kirli görünümü, pembeleşmiş bir cilt ve iştah kaybı bu hastalığın emareleri içinde. Kursak iltihabına yakalanan bir kuşun averaj yaşam süresi ise 3-5 gün aralığında. 

Dişi kuşların üreme organlarına hücum eden “Kahverengi Hipertrofisi”. 

Yaşlı ve dişi kuşlarda görülen bu hastalık, hormonal bir bozukluktur. Üreme organlarında tümör oluştuğunda ve bu hormonal değişimler gerçekleştiğinde, muhabbet kuşunun burun deliklerinin yer almış olduğu bölümdeki cere kısmının renk değiştirdiği görülür.  

Belirtilerinin aynı olması sebebiyle birbirine karıştırılabilen “Mantar ve Uyuz”.

Muhabbet kuşlarında rastlanan mantar hastalığı, kızarıklık, pullanma ve tüylerin bitliymiş şeklinde gözükmesiyle kendini gösterir. 

Uyuz rahatsızlığında ise Knemidocoptes isminde akarlar, kuşların ayaklarında ve gagalarında ortaya çıkar. Deri kıvrımlarına yerleşen bu parazitler, kızarık ve pullanmanın yanında derinin kalınlaşması ve çatlaması ile ayırt edilebilir. 

Dostlarımızın sağlığı için tertipli takip ve gözlem, yapabileceğimiz en iyi şeydir. Doğru ve birebir teşhise, yalnızca baytar hekimlerin muayenesi doğrultusunda ulaşabileceğimizi hatırlatmak oldukça önemlidir.