NASA’nın SLS Roketi Testlerden Geçemedi

NASA, Ay görevi Artemis I için tasarladığı ve şimdiye kadar geliştirilen en kuvvetli roket olarak vasıflandırılan Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin eleştiri yakıt doldurma testini tamamlamak için meydana getirilen üç denemeden sonrasında bu denemelere ara vermeye karar verdiğini duyurdu. Uzay ajansı, gelecek günlerde büyük SLS roketini Kennedy Uzay Merkezi’ndeki fırlatma rampasından vasıta montaj binasına taşımayı planlıyor. 

Roket 1 Nisan’dan bu yana pek oldukça geri sayım testine doğal olarak tutuldu sadece gerçekleşen tüm testlerden başarısızlıkla döndü. Bu da NASA için Ay görevinde ve geleceği bu rokete bağlı olan pek oldukça projede sarkmalar anlamına geliyor. Peki, NASA bu aşamada nasıl bir yol izlemeyi planlıyor? Gelin ajansın planlarına beraber bir göz atalım. 

Roket üstündeki çalışmaların mayıs ayının büyük bir kısmını kapsaması planlanıyor

Her yakıt ikmali girişimi, roketle, hareketli fırlatma kulesiyle yada itici gaz ve gaz elde eden yer sistemleriyle ilgili bir yada daha çok teknik sorunla sekteye uğramış; 14 Nisan Perşembe günü meydana gelen son denemede çekirdek aşamadaki sıvı oksijen yakıt deposunun yüzde 49’unun, sıvı hidrojen deposunun ise yüzde 5’inin yüklenmesi başarılıyla sonuçlanmıştı.

NASA, karmaşık fırlatma sistemindeki sorunları çözmek için bu prova testini tamamlamayı ve böylece roketin bu yıl içinde aslolan fırlatıldığında geri sayımın sorunsuz bir halde işleyeceğini ummuştu; sadece evimizdeki hesap çarşıya uymamış şeklinde görünüyor.

Mevzuya dair yapmış olduğu açıklamada NASA, müteahhitlerinin ve ajansının önümüzdeki birkaç haftayı, SLS roketinin yakıt ikmali testleri esnasında ortaya çıkan sorunları çözmek için kullanacağını kaydediyor.

Öte taraftan ajans tarafınca meydana getirilen açıklamada bu geri adımın programa tesirleri hakkında herhangi bir bilgiye yer verilmiyor. SLS roketini hazırlamak ve Vasıta Montaj Binasına geri döndürmek yedi gün kadar sürecek şeklinde görünüyor ve bu konumdaki roket üstünde çalışmanın, muhtemelen en azından Mayıs ayının çoğunu kapsayacağı tahmin ediliyor. 

Peki NASA’nın nasıl bir yol izlemesi beklenebilir?

Bu aşamanın tamamlanmasının ardındansa NASA’yı bazı zor kararlar bekliyor. Buna nazaran uzay ajansı roketi ve mobil fırlatma kulesini ikinci kez rampaya yuvarlamayı ve prova testini yine tamamlamayı deneyebilir.

Peşinden, düzgüsel prosedürünü izleyerek, NASA’nın, kalkış için fırlatma rampasına üçüncü kez yuvarlanmadan ilkin, “uçuş güvenlik sistemini” devreye sokmak için roketi montaj binasına geri göndermesi gerekir. Bu şekilde bir senaryo, SLS roketinin fırlatılabileceği en erken tarihin ağustos ayı olacağı anlamına geliyor. 

NASA’nın takip edebileceği başka bir seçenek ise projeyi kullanıma sürmek, testi yapmak ve bunun başarıya ulaşmış olması halinde de devam edip roketi birkaç gün içinde fırlatmak. Bu şekilde bir senaryo NASA’nın SLS roketini haziran yada temmuz aylarında fırlatabileceği anlamına gelir; sadece bu, uçuş güvenlik sistemi sebebiyle riskli olacaktır. 

Artemis Fırlatma Direktörü Charlie Blackwell-Thompson ise mevzuya dair yapmış olduğu açıklamada uçuş güvenlik sistemi kurulduktan sonrasında 20 günlük bir vakit çizelgesi bulunduğunu ifade ediyor. Sistem devreye girdikten sonrasında, Vasıta Montaj Binası’nda son hazırlıkların yapılması ve yuvarlanması yedi gün kadar sürecektir.

Bu, 20 günlük sürenin sonuna kadar yakıt ikmali testi, ürünlerin geri dönüştürülmesi ve bir yada iki fırlatma denemesi için geriye yalnızca yedi gün kalacağını gösterir. Başka bir deyişle bu, ıtestin ve fırlatma girişiminin kusursuz olması gerektiği anlamına gelir. Doğal bu durumda bir de Florida’nın hava koşullarının duruma uygun olması gerekir. 

Son olarak, NASA mühendisleri, roketteki aşınma ve yıpranma, yana monteli güçlendiricilerin dışarıya maruz kalması ve donanımla ilgili görünüşte sayısız husus şeklinde bir takım başka faktörü de değerlendirmek zorundadır.  

Gene de NASA, SLS roketinin bu sıkıntılı süreci atlatacağından güvenilir görünüyor. “Bu kontrol sürecini bitireceğimize ve verilerin bizi bir sonraki adıma götüreceğine dair hiçbir şüphem yok” şeklinde kaydeden Blackwell-Thompson, “Uygun adımları atacağız ve bu aracı fırlatacağız. O tarihin tam olarak ne işe yaradığını bilmiyorum fakat aklımda testi bitireceğimize ve uçmak için yola çıkmaya hazır olacağımıza dair hiçbir kuşku yok.” diye de sözlerine ekliyor.