Pikap Nedir, Ne süre İcat Edildi?

Yeni nesil bilmez, eskiden pikap vardı. Pikabın çaldırmış olduğu plak kasede, kaset CD’ye, CD MP3 formatına ve son olarak da bugün hepimizin sevmiş olarak kullandığı dijital müzik platformlarına dönüştü. Fakat gariptir, yüz yıldan ilkin buluş edilen müzik çalma ve ses kaydetme aracı olan pikap son yıllarda tekrardan popüler oldu. Bugün herhangi bir müzik mağazasına gittiğiniz süre en yeni albümlerin bile plak versiyonlarıyla karşılaşmanız mümkün.

Pikap nasıl tekrardan popüler oldu sorusunun yanıtı elbet başka bir yazının mevzusu. Bu yazımızda pikabın buluş edilme sürecine bakacağız. Bundan dolayı tüm icatlar benzer biçimde pikap da yalnızca tek bir şahıs tarafınca buluş edilmedi. Pek oldukça mühim ismin minik dokunuşlarıyla seneler içinde bugün bildiğimiz haline geldi ve bir devrin müzik deneyiminin başrolü oldu. Gelin pikap nedir, ne süre buluş edildi yakından bakalım.

Bilmeyenler için pikap nedir, ne işe yarar?

Pikap, plak üstüne girintiler ve çıkıntılar olarak kaydedilmiş fizyolojik ses verisini iğnesi yardımıyla okuyarak müziğe dönüştüren analog bir müzik çalma ve kaydetme aracıdır. Pikap üstüne plak yerleştirilir, dahili motor tablayı döndürür, üstüne iğne yerleştirilir ve plak üstüne kaydedilmiş olan müzik çalmaya adım atar. Pikap ile benzer bir yöntem kullanılarak ses kaydı yapmak da mümkündür. 

Pikap ne süre buluş edildi?

Pikap değil fakat onun atası olan fonatograf ilk kez 1857 senesinde Edouard-Leon Scott de Martinville tarafınca Fransa’da buluş edildi. Fonatograf tam olarak ses kaydı yapmıyor, havadaki gürültüyü kağıda yazıyordu. Sadece kaydettiği sesi yine çalamadığı için yalnızca bilimsel emek harcamalar esnasında laboratuvar ortamında kullanıldı.

Thomas Edison fonografı buluş ediyor:

Bugün bile kullanmakta olduğumuz sayısız cihazın mucidi olan Graham Bell pikap mevzusuna da el atıyor ve 1877 senesinde fonograf adlı bir aygıt buluş ediyor. Bu aygıt fonatografa benziyor sadece ondan değişik olarak kaydettiği ses için bir çıkış üretebiliyor şu demek oluyor ki kaydettiği sesi çalabiliyordu.

Thomas Edison’un fonografı sesi karton bir ruloya sarılmış olan folyoya iğne vasıtasıyla yazıyordu. Kaydetme işlemi rulonun elle çevrilmesi ile yapılıyordu ve ondan sonra gene elle döndürülerek kaydedilen ses çalınabiliyordu. Sadece pek de kullanışlı bir aygıt olmadığı için Edison bu icadı üstünde pek durmadı. Bilirsiniz kendisi satamadığı hiçbir buluş üstünde çalışmaz.

Pikaba Graham Bell dokunuşu:

Telefonu buluş eden şahıs olarak tanıdığımız Alexander Graham Bell, Thomas Edison’un fonografını geliştirdi. Erimiş metal, su ve balmumu benzer biçimde pek oldukça değişik araç-gereç deneyerek son olarak balmumunda karar kıldı ve ses kaydı meydana getirilen folyoda balmumu kullandı. 

O dönem Volta Associates ile beraber çalışan Graham Bell’in bu minik dokunuşu yardımıyla kaydedilen sesin kalitesi arttı, oldukça daha uzun süre kayıt yapma imkanı ortaya çıktı, kayıt birden oldukça kez oynatılabilir hale geldi ve ses kayıt işlemi oldukça daha güvenilir oldu. Güzel bir hamle benzer biçimde görünse bile gene de bildiğimiz pikap tam olarak ortaya çıkmamıştı.

Emile Berliner gramofonu buluş ediyor:

ABD Birleşik Devletleri’nde yaşayan bir Alman olan Emile Berliner, Edison ve Bell tarafınca geliştirilen tüm bu cihazlar üstünde yapmış olduğu emek harcamalar sonucu pikabın bundan önceki hali olan gramafonu buluş etti. Emile Berliner’in gramafonu ile beraber ses kayıt ve ses çalma sistemleri yeni bir döneme girdi.

Emile Berliner sesi rulo üstüne değil, 20 – 30 santimetre boyutlarında disklerin üstüne kaydetti. Elektrokaplama adında olan bir teknik ile ses dalgalarını dışa doğru kaydetti. Bu teknik yardımıyla disk üstüne meydana getirilen kayıtlar çoğaltılabiliyordu. Böylece gramafon ticari bir ürün haline gelmiş olarak insanların evlerine kadar girebildi.

Bu aşamada bir ayraç açıp Eldridge R. Johnson adını anmadan olmaz. Johnson, Berliner tarafınca geliştirilen kayıt disklerinin oldukça daha kaliteli bir sese haiz olması için mühim emek harcamalar yapmıştır. Ses kaydı esnasında oluşan cızırtıları neredeyse tamamen ortadan kaldırmıştır. Kurmuş olduğu Victor Talking Machine Company adlı şirket bugün hala plak üretimi yapmaktadır.

Pikap yaygınlaşıyor:

Gramafonun pikaba dönüşmesi esnasında bir ara geçiş periyodu bulunmuyor. Ürün ticari hale erişince tasarım oldukça daha kompakt hale getirildi ve bildiğimiz pikap hayata merhaba dedi. Pikap ile radyo benzer dönemde yaygınlaşsalar da birbirlerine rakip olmadılar, aksine radyolarda bile hem kayıt hem de ses çalma işlemleri için pikap kullanıldı.

1930 ve 1940 yılları aralığında ABD Birleşik Devletleri başta olmak suretiyle pikap, dünyanın dört bir noktasında tanınır hale geldi. İkinci Dünya Savaşı esnasında insanoğlu müzik dinlemek yerine daha oldukça radyo ve tv üstünde haberleri takip etmeyi seçtikleri için bir süre pikaplar unutuldu. Sadece pikap, zamanı erişince gümbür gümbür geri döndü.

Pikap altın çağını yaşıyor:

1960’lı ve 1970’li seneler tüm dünyada gençlik hareketlerinin zirve yapmış olduğu dönemdir. Gençler artık savaşmak değil, müzik dinlemek istiyorlardı ve öyleki de oldu. Bu zamanda pikap ve plak satışı tüm dünyada zirveyi görmüş oldu. Hatta o dönem gençlerin ilgisini çekmek için pek oldukça değişik tasarıma haiz pikap da satışa sunulmuştur. 

Bu yıllarda pikapların popüler hale gelmesinin öteki bir sebebi de ses teknolojilerinin gelişmiş olmasıdır. Bu zamanda pikaplar artık stereo ses verebiliyorlardı. Vinil şu demek oluyor ki PVC malzemeden meydana getirilen bugün 45’lik olarak adlandırdığımız plaklar ortaya çıkmıştı. Bu plaklar 23 dakikalık uzun ses kayıtlarını yüksek kalitede sunuyorlardı. Hatta surround ses sisteminin temeli olan üç kanallı kayıt da bu zamanda bulunmuştu. 

1980’lere ve 1990’lara geldiğimiz süre bazı DJ’ler plakları kayıt ve çalma esnasında parmaklarıyla ileri geri oynatmaya başladılar. Scratch adında olan bu hareketler hepimizin bilmiş olduğu benzer biçimde rap müziğe bambaşka ritimler kazandırdı. Bu ritim, rap müzik başta olmak suretiyle pek oldukça yeni müzik türüne de esin verdi.

Pikapların unutuluşu ve tekrardan yükselişi:

Bir dönem müzikseverlerin bir numaralı tercihi olan pikap, 1980’li yıllarda giderek popülaritesini yitirdi. Vakit içinde yerini kasetlere ve CD’lere bıraktı. 21. yüzyıla geldiğimizde ise müzik dinlemenin sayısız yolu daha ortaya çıkınca pikap, geçmişin tozlu sayfalarındaki yerini aldı.

Fakat pikap, oldukça uzun süre o tozlu sayfalarda kalmadı. Nasıl olduğu bilinmeyen bir halde süregelen vintage akımından o da etkilendi ve tekrardan evlerimizin baş köşesindeki yerini aldı. Bugün en popüler zincir müzik marketlere gittiğinizde bile karşınıza hem eski hem de yeni albümlerin yeni basım ya da eski plakları çıkıyor. 

Uzun seneler süresince müzikseverlerin en iyi dostu olan ve kısa sürede tekrardan popüler hale gelen pikap nedir, ne süre buluş edildi benzer biçimde dört gözle beklenen soruları yanıtladık ve bu aygıt hakkında bilmenizde fayda olacak detaylardan bahsettik. Pikap dinliyor musunuz? Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.