Plasenta Nedir? Plasenta Hakkında İlginç Bilgiler

Plasenta, hamilelik sürecinde rahim bölgesinde gelişen bir dokudur. Plasenta bu süreçte anne karnındaki bebek için oldukça sıkı çalışır. Bebek için oksijen ve gıda sağlamak, kandaki istenmeyen maddeleri dışarı atmak plasentanın görevleri içinde yer alır. Bebek için dirimsel ehemmiyet taşıyan bu doku, çoğunlukla rahmin üstünde ya da yanlarında bulunur.

Peki plasental problemler neden ortaya çıkar? Plasenta üstünde gerçekleşen değişimler birçok faktörden kaynaklanıyor olabilir. Annenin yaşı, çoğul hamilelik, ameliyat geçmişi, madde bağımlılığı, karın travması, yüksek tansiyon ve kan pıhtılaşma bozukluğu bu faktörler içinde sıralanabilir. Plasentanın iç ya da dış etkenler sebebiyle hasar alması erken doğum, sezaryen ya da ağır kan kaybı şeklinde sonuçların doğmasına da sebep olabilir.

Plasental problemleriniz olabilir mi? Bu semptomlara dikkat edin!

Doğum öncesi ya da sonrası plasental problemlerin açığa çıkması anne ve bebek için ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu sebeple hamilelikte vücut takibinin iyi yapılması gerekir. Karın ağrısı, rahmin oldukça sık kasılması, vajinal kanama ve ağır sırt ağrısı semptomları ile karşılaşıyorsanız doktorunuza başvurmanızı öneriyoruz.

Plasentada yaşanabilecek sorunların direkt olarak önüne geçmek pek mümkün değildir. Fakat hamilelik süresince tertipli tabip kontrolüne gitmek ve sigara şeklinde zararı olan maddeleri vücudunuzdan uzak tutmak uygulayabileceğiniz süratli çözümler içinde sıralanabilir.

‘Bebeğin Eşi’ plasenta hakkında bu duyduklarınız sizleri oldukça şaşırtacak.

Bebeklerin anne karnındaki yaşamını elde eden plasenta dokusu, görevleri ile bizleri şaşırtmaya devam ediyor. Plasentanın gizem dolu yolculuğuna hazır mısınız?

Plasentanın oluşumu

Spermin yumurtayı dölleyerek zafere ulaşmış olduğu bu hikayeyi çoğumuz biliyoruz. Peki ya plasenta bunun neresinde? Sperm tarafınca döllenen yumurta ikiye, dörde ve arkasından sekize bölünerek büyümeye adım atar.

Bu gelişme evresinde ise gıda ihtiyacı açığa çıkar. İhtiyaç duyulan besinin deposu ise ‘anne’dedir. Bir grup embriyo hücresi annenin sağlamış olduğu gıdaları alabilmek için plasentayı oluşturur.

Plasentanın yapısı: nasıl gözükür?

Plasentanın nasıl gözüktüğünü asla merak ettiniz mi? İnsanlarda 22 santimetre uzunluğunda olan bu doku ortalama 2-2.5 santimetre kalınlığına haizdir. 500 gram ağırlığındaki bu geçici organ, çoğu zaman kırmızı ve mavi renklerdedir.

Fetüs ile plasentayı birbirine bağlayan kordon ise ortalama 60 santimetre uzunluğundadır. Disk şeklinde görünen insan plasentası ise öteki memelilerde farklılık gösterebiliyor.

Plasenta kan akışı sağlar mı?

Plasenta gebelik hormonlarının salgılanması ile görevlidir. Bir tek hamilelik sürecinde oluşan bu geçici organ anne ve bebek arasındaki yazışma aracıdır. Plasenta ile anne ve bebek içinde madde alışverişi sağlanır.

Madde alışverişi esnasında ise sanılanın aksine kan değişimi gerçekleşmez. Aradaki hücre bariyeri yardımıyla annenin ve bebeğin kanları karşılaşmaz ya da temas etmez. Bu mekanizma yardımıyla annenin bağışıklık sistemi bebeği tanır ve kabul eder.

Anne ve bebeğin iletişimi: plasental geçiş

Plasenta dokusu, annenin hamileliğini fark etmesini beklemeden bebeği beslemeye adım atar. Bu sebeple zararı olan maddeler de anneden bebeğe aktarılabilir. Plasental geçişin başlaması ile gıda, oksijen ve su aktarımı devreye girer.

Plasental geçişte aktarım iki taraflıdır. Bebek, vücudunda oluşan karbondioksit şeklinde zararı olan maddeleri plasenta ve kordon yardımı ile anneye iletir. Kısaca kendi organları oluşana kadar plasentayı akciğer, karaciğer ve böbrek olarak kullanır.

Rahim içinde kısa bir seyahat

Plasentanın rahmin yanlarında ya da üstünde yer aldığını sizlerle paylaşmıştık. Peki ya yer değiştirebildiğini söylesek? Hamileliğin ilk evrelerinde plasenta dokusu, rahmin alt kısmına kısaca ağız kısmına yakın olarak konumlanabilir.

Hamileliğin ilerleyen sürelerinde ise rahimde gerçekleşen gelişme ile üst kısımlara doğru hareket eder. Bu yer değişikliğinin yaşanması için ise hamileliğin 24. haftasını beklemek gerekir.

Plasental komplikasyonlar: plasenta previya ve plasenta akreata

Plasenta previya, plasentanın rahmin altına yerleşerek rahim ağzını kapatması olarak tanımlanabilir. ‘’Önde gelen plasenta’’ problemi aşırı kanama riski sebebiyle anne ve bebeğin yaşamını riske atabilir.

Plasenta akreata ise plasentanın rahim duvarına yapışmasıdır. Hiçbir emare göstermeyen bu sorun ultrason yolu ile açığa çıkabilir. Önlenmesi mümkün değildir. Bu sebeple tanı konulduktan sonrasında doğum öncesi ve sonrası için lüzumlu önlemlerin alınması gerekir.

Plasenta yaşlanması

Plasenta kireçlenmesi olarak da malum bu durum plasenta üstünde bulunan beyaz alanların genişlemesidir. Hamilelik sürecinde sigara şeklinde yabancı maddelerin kullanılması plasenta yaşlanmasına sebep olabilir.

Sigara kullanımı; doğum sonrası aşırı kanama, düşük, erken doğum ve plasenta yırtılması şeklinde birçok soruna da yol açabilir.

Plasentanın tıpta kullanım alanları

Plasentanın kullanım alanları tıp toplumunda sayısız tartışmalara yol açmıştır. Günümüzde ise çeşitli hastalıkların tedavisinde plasentanın kullanıldığı bilgisi paylaşılmıştır.

Yanıkların tedavisinde, bazı göz hastalıklarında ve vajinası gelişmemiş kadınlarda vajina oluşturmak için plasental zarlar kullanılmıştır. Fakat bu kullanımların sınırı olan sayıda bulunduğunu belirtmeden geçmeyelim.

Plasentanın kültürlerdeki yeri

Plasenta, hamilelik ile ortaya çıkar ve doğum ile vücuttaki ömrünü sonlandırır. Hamileliğin kutsallığına inanan eski toplumlar, plasentayı da olağanüstü bir yapı olarak görmüştür. Bu sebeple plasentaya hususi birçok ayin dünyaya gelmiştir. Batılı toplumlar plasentayı dini faktörlerle ilişkilendirerek yakmıştır.

Bazı toplumlarda ise plasenta, bebeğin kardeşi olarak kabul edilmiş ve evin yakınına gömülmüştür. Doğu kültürlerinde ise plasentanın onarıcı gücüne inanılmıştır. Bu yüzden anne karnından çıkan plasentalar kurutularak tüketilmiştir. 

Plasentafaji: plasenta tüketimi nedir?

Memeli hayvanlarda sıkça görülen doğum sonrası plasentanın yenmesi son dönemlerde insanoğlu içinde da popüler hale gelmiştir. Medyada sıkça karşımıza çıkan bu vaka bazı kültürlerde uzun senelerdir varlığını sürdürmektedir. Peki plasentanın yenmesi zannedildiği şeklinde pozitif etkisinde bırakır doğuruyor mu?

Plasenta yemenin anne sağlığına herhangi bir pozitif katkı sağladığı gözlemlenmemiştir. Doğum sonrası iyileşmeyi hızlandırdığı kabul edilen plasenta tüketiminin arkasında oldukça büyük riskler barındırdığını da söylemeden geçmeyelim. Hiçbir tesirinin olmamasının yanında plasenta tüketimi ile birçok tehlikeli bakteri ve virüsün bulaşma ihtimali de oldukça yüksektir. 

Tek yumurta ikizleri aynı plasentayı paylaşabilir.

Çift yumurta ikizlerinde iki değişik yumurtanın döllenmesi ile iki değişik plasenta gelişir. Fakat tek yumurta ikizlerinde bu durum oldukça garip bir hal alabilmektedir. Plasentanın döllenmiş yumurtanın bölünmesinden sonrasında oluşması tek yumurta ikizlerinin aynı plasentayı paylaşmasına yol açabilir.

Plasenta anne ve bebeği birbirine bağlayan bir yaşam çizgisidir. Bebeğin tüm gereksinimlerini karşılayan plasenta, aslına bakarsak anne ve bebek arasındaki ilk yazışma aracıdır. Meydana getirilen tüm bilimsel araştırmalara karşın plasenta dokusu hala sayısız gizem barındırmakta. Geçici bir organ plasenta, paraşütü çağrıştıran görünümü ile hamilelik sürecinde anneye birlikte rol alır. Her hamilelikte tekrardan oluşur ve amacını gerçekleştirdikten sonrasında vücudu terk eder. Anne ve bebek arasındaki ilk temas, sizce de oldukça garip, değil mi?