Realizm Nedir, Özellikleri ve Temsilcileri Kimlerdir?

Sanat her ne kadar sanatçının kendi iç dünyasının bir yansıması olarak eserler ürettiği bir alan olsa da toplumla iç içe yaşayan bir sanatçı ister istemez dış dünyadan etkilenir ve aynı sanatçıların aynı durumlardan etkilenmesi ile bazı akımlar ortaya çıkar. Bunlardan bir tanesi de yazımızın mevzu olan realizmdir. Realizm, dönemin popüler akımları olan romantizm ve klasisizme bir isyan olarak ortaya çıkmış ve sanatın bile bilimsel olması icap ettiğini savunmuştur.

Pek fazlaca değişik sanat branşında tesiri görülse de yazınsal bir akım olan realizmin temelinde insan ve gerçekler vardır. Gözleme dayalı bir ifade olması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden realistler, olan ya da en azından olması mümkün olan şeyleri anlatarak aslen topluma bir ayna tutmayı hedeflerler. Hem dünyada hem de devletimizde pek fazlaca sanatçı bu akımı benimsemiş ve mühim eserler vermiştir. Gelin realizm nedir, özellikleri nedir yakından bakalım ve mühim temsilcilerinden bazılarını görelim.

Realizm nedir, özellikleri nedir, temsilcileri kimler?

Temelden başlamış olalım, realizm nedir?

Realizm, 19. yüzyılın ilk yarısından sonrasında ortaya çıkan ve pek fazlaca sanat dalını etkilese de edebiyat merkezli bir sanat akımı, daha çok da fazla yazınsal bir akımdır. Antik Yunan ve Roma merkezli bir anlayışa haiz olan 1660 ekolü olarak da adlandırılan klasisizme ve 19. yüzyılın ilk yıllarında ortaya çıkan devrimci bir sanat akımı olan romantizme bir isyan olarak ortaya çıkmıştır.

Realizmin amacı, sanatı duygusal ve gerçekçi olmayan düşüncelerden arındırmaktır. Bundan dolayı realizm akımının ortaya çıkmış olduğu 19. yüzyılın ilk yarısından sonrasında bilim süratli bir yükselişe geçmiştir ve insanoğlu, eskiden pek yakın olmadıkları bilime güvenmeye başlamışlardır. Bilimin bu itimat veren yapısı sanatçıları da etkilemiş ve onların eserlerinin de bilimin temeli olan gözleme dayalı olması gerektiği düşüncesini doğurmuştur.

Realizm neyi savunur?

Realizm gerçeği, yalnızca gerçeği savunur. Realistlere nazaran fantastik dünyalarda yitmek yerine insana ve insanoğlunun yaşamış olduğu gerçek hayata odaklanmak gerekir. Hatta bu hayata o şekilde odaklanmak gerekir ki en küçük bir yorum bile yapmadan tıpkı bir bilim insanı benzer biçimde gözlemlemek ve bilimsel yöntemlerle çözümleme ederek olduğu benzer biçimde ödat bile kullanmadan aktarmak gerekir.

Bu şekilde bir tarif realizmi can sıkan benzer biçimde izah edebilir sadece realistlerin bilim insanı değil, iyi birer edebiyatçı bulunduğunu unutmamak gerekiyor. Şu demek oluyor ki bir vakası yorumsuz ve yalnızca gözleme dayalı bir halde anlatarak da yazınsal eserler verilebiliyor. Realistlerin en temel isteği ise insanları değişik hayal dünyalarına sürüklemek yerine içinde yaşadıkları toplumu tüm gerçekliğiyle bilmelerini sağlamaktır. Bundan dolayı gerçekçi eserlerde gerçek olaylar ya da gerçekleşmesi mümkün olan olaylar anlatılır.

Realizmin özellikleri:

• Realizm gerçeği, yalnızca gerçeği ön planda meblağ.
• Realistler, gerçek ya da gerçekleşmesi mümkün olayları anlatırlar.
• Anlatıcı, olaylara ve kişilere yansız olarak yaklaşır.
• Anlatıcı, eserine duygularını, düşüncelerini ve yorumunu katmaz.
• Doğayı olduğu benzer biçimde kopyalamak esas alınır.
• Anlatılan olaydaki kişinin psikolojisi, çevresi, ve onu etkileyen unsurlar bilimsel bir rapor benzer biçimde tüm detaylarıyla anlatılır.
• Gerçekçi yazarların en kuvvetli silahı betimlemedir.
• Gerçekçi eserlerde yaşamın içinden, bayağı insanoğlu anlatılır.
• Yalnızca gerçekleri özetleyen realistler, günlük hayatta yaşanmış olan kolay olayları bile anlatabilirler.
• Okuyucuyu eğitme amacı taşımazlar.
• Gerçekçi eserler gözleme, araştırmaya ve belgelere dayalı nesnel bir anlatıma sahiplerdir.
• Realizmde şekil güzelliği ön plandadır.
• Süslü anlatımdan uzaktır.
• Klasik ve duygusal akımların yapaylığından uzaklaşmak temel amaçtır.
• Roman ve hikayeler, en fazlaca yazılan gerçekçi yapıt türleridir. 

Realizmin en temel özelliklerini bu birkaç madde ile tam olarak anlatmak mümkün. Bundan dolayı realizmin kolay bir amacı vardır, yalnızca gerçekleri anlatmak. Vaka gerçekse, kişiler gerçekse ve en küçük yorumdan bile kaçınılıyorsa işte size gerçekçi bir yapıt. Realizm akımının tesirinin sürdüğü 20. yüzyılda dünyanın epey çalkalandığını düşünürsek gerçekler insanlığa pek de iyi gelmiş benzer biçimde görünmüyor.

Realizm neden ortaya çıktı?

Realistlere nazaran 19. yüzyılın ilk yarısına kadar hakim olan klasisizm ve romantizm akımları suni bir anlatıma sahipti. Gerçek olaylardan ve gerçek insanlardan uzak süslü bir anlatıma haiz olan eserlerin artık değişmesi icap ettiğini düşündüler. Bundan dolayı o güne kadar fazlaca işe yarar olsa da halkın genel kabulüne haiz olmayan bilimde büyük gelişmeler yaşanmıştı ve artık insanoğlu, bilime güveniyorlardı.

Sanatın da tıpkı bilim benzer biçimde ilerlemesi ihtiyaç duyulan bir alan bulunduğunu düşünen realistler, eserlerinde bilimsel yöntemler kullandılar. Anlatılanlar gerçekti, gözleme dayanıyordu, anlatıcı taraf tutmuyor ve anlatılanlara herhangi bir süs ya da yorum eklenmiyordu. Şu demek oluyor ki insanlık tarihinde ilk kez sanat, bilimsel bir yöntemle ele alınmak isteniyordu. Dünyada ve devletimizde bu akım çerçevesinde eserler veren sanatçılara baktığımız süre bu düşüncenin genel olarak kabul edildiğini ve pek fazlaca şahıs tarafınca da benimsendiğini söylemek mümkün. Bugün bile realizm akımının etkilerini her yerde görebiliyoruz.

Realizmin temsilcileri:

• Honoré de Balzac
  • Vadideki Zambak
  • Eugenie Grandet
  • Goriot Baba
• Stendhal
  • Kırmızı ve Siyah
  • Parma Manastırı
• Gustave Flaubert
  • Madam Bovary
  • Salambo
  • Duygusal Eğitim
• Fyodor Dostoyevski
  • Kabahat ve Ceza
  • Karamazof Kardeşler
  • Budala
• Lev Nikolayeviç Tolstoy
  • Savaş ve Sulh
  • Anna Karenina
  • İvan ilyiç’in Ölümü
• Anton Çehov
  • Vanya Dayı
  • Vişne Bahçesi
• Maksim Gorki
• Daniel Defoe
• Charles Dickens
  • Oliver Twist
  • David Copperfield
• Ernest Hemingway
  • Çanlar Kimin İçin Çalıyor?
• Jack London
• Mark Twain
  • Tom Sawyer’in Maceraları
• İvan Sergeyeviç Turgenyev
  • Rudin
  • Babalar ve Oğullar
  • Taşralı Kadın
• Nikolay Gogol
• Mihail Aleksandroviç Şolohov
• John Steinbeck
• Herman Melville

Realizmin Türk edebiyatındaki temsilcileri: 

• Recaizade Mahmut Ekrem
• Sami Paşazade Sezai
• Nabizade Nazım
• Halit Ziya Uşaklıgil
  • Mai ve Siyah
  • Aşk-ı Memnu
  • Kırık Hayatlar
• Yakup Kadri Karaosmanoğlu
• Memduh Şevket Esendal
• Reşat Nuri Güntekin
• Refik Halit Karay
• Sait Faik Abasıyanık 

Edebiyat temelli bir sanat akımı olarak klasisizme ve romantizme başkaldıran realizm nedir, özellikleri nedir, temsilcileri kimlerdir benzer biçimde dört gözle beklenen soruları yanıtladık ve bu akım hakkında bilmenizde fayda olacak detaylardan bahsettik. Realizm akımı ile alakalı düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.