‘Teknoloji Bağımlılığı’ Nedir, Emareleri Nedir?

Teknoloji ne güzel gelişti; tüm işlerimiz kolaylaştı, bilgiye ulaşım hızımız arttı, eğlence dünyası bir tık uzağımızda ve artık yalnız kalmak bir mesele olmaktan çıktı. Hakikaten o şekilde mi? Şüphesiz teknoloji yardımıyla insanlık asla olmadığı kadar iyi günler geçiriyor sadece bazı insanoğlu teknoloji bağımlılığı sebebiyle asla olmadığı kadar fena günler geçiriyor. Maalesef teknoloji bağımlılığı görünmez bir tehdittir.

Bir şahıs uyuşturucu ya da alkol bağımlısı olduğu vakit çoğumuz onu bu bataktan kurtarmak isteriz sadece günde 20 saat oyun oynayan ya da yaşamını toplumsal medyada geçiren birini gördüğümüz vakit mesele etmeyiz, şu sebeple teknolojiyi kabul ederiz. İşte teknoloji bağımlılığı bundan dolayı fazlaca daha tehlikeli bir durumdur. Gelin teknoloji bağımlılığı nedir, emareleri nedir, nasıl tedavi edilir birazcık daha yakından inceleyelim.

Teknoloji bağımlılığı nedir?

Yeşilay Derneği tarafınca meydana getirilen tanıma nazaran teknoloji bağımlılığı, kişinin teknolojiyi kontrolsüz bir halde kullanımı ve hatta artık değişen teknolojinin kişiyi kullanır hale gelmesi durumudur. Bu tanıma bakacak olursak teknoloji ürünleriyle fazlaca zaman geçirmek daima teknoloji bağımlılığı demek değildir.

Teknoloji bağımlılığı ABD Birleşik Devletleri, Cenup Kore ve Çin şeklinde ülkeler tarafınca ciddi bir halk sağlığı tehdidi olarak kabul edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü tarafınca da bir mesele olarak kabul edilen teknoloji bağımlılığı, bazı uzmanlar tarafınca anksiyete ve depresyonun uzantısı olarak görülür. Sadece genel kanı, teknoloji bağımlılığının tek başına bir mesele olduğu yönündedir.

Teknoloji bağımlılığı emareleri nedir?

• Teknoloji kullanımını yönetememek
• Teknolojiden uzak duramamak
• Sürekli dijital cihazları kullanma dürtüsü ile yaşamak
• Teknoloji sebebiyle iş, okul ve toplumsal yaşamı dikkatsizlik etmek
• Negatif etkilerinin görülmesine karşın dijital cihazları kullanmaya devam etmek
• Otomobil sürerken ya da yürürken bile dijital aygıt kullanmak
• Teknoloji sebebiyle zevk alınan öteki aktivitelerden uzaklaşmak
• Teknoloji kullanımı kaynaklı depresyon, anksiyete, stres ve sinirlilik hali yaşamak
• Yalnızca dijital cihazlardan zevk almak
• Uzun soluklu teknoloji kullanımından utanarak aile ve arkadaşlara kullanım süresi hakkında yalan söylemek
• Dijital aygıt kullanımına belirli bir amaç için başlayıp bu amaçtan fazlaca daha uzun süre aleti kullanmak

Genel olarak tüm bu teknoloji bağımlılığı emarelerine baktığımız vakit temelinde denetim kaybını görüyoruz. Bağımlılığın aslı de budur esasen, denetim kaybı. Her boş vaktinizde toplumsal medyaya bakabilirsiniz fakat iş vaktinde kapatıyorsanız mesele yok. Akşam saatlerini oyun oynayarak geçirebilirsiniz fakat uyumanız gerektiğinde oyunu kapatabiliyorsanız mesele yok.

Teknoloji bağımlılığı denilince pek fazlaca kişinin aklına ilk olarak akıllı telefonlar gelecektir. Doğru, akıllı telefon kullanımının yaygınlaşması teknoloji bağımlılığının ana sebeplerinden biri olarak görülüyor fakat tek neden bu değil. Teknoloji bağımlılığı bazı temel türlere ayrılmıştır. Bu türler, kişinin değişen teknolojinin hangi tesiri sebebiyle bir bağımlıya dönüştüğünü çözmeyi hedefler.

Teknoloji bağımlılığının en yaygın görülen türleri:

• Oyun bağımlılığı
• Toplumsal medya bağımlılığı
• Online kumar bağımlılığı
• Pornografi bağımlılığı
• Online alışveriş bağımlılığı
• İşle ilgili dijital bağımlılık

Oyun bağımlılığı:

Oyun dünyası altın çağını yaşıyor; oyun konsolları, bilgisayar oyunları, mobil oyunlar asla olmadığı kadar yaygın. Hangi cihazda, hangi oyunu oynarsanız oynayın düzey atladığınızda ya da bir oturumu kazandığınızda beyniniz dopamin salgılar. Dopamin salgıladıkça zevk alırsınız. Bu durum vakit içinde bir bağımlılığa dönüşür ve zevk alacak tek kaynağın oyunlar bulunduğunu düşünmeye başlarsınız. İşin içine para harcamak ve para kazanmak girmiş olduğu vakit ise durum içinden çıkılmaz bir hale gelebilir.

Toplumsal medya bağımlılığı:

Toplumsal medya birkaç değişik nokta üstünden kişide bağımlılık yaratıyor. Etkileşim almak beyindeki nörotransmitterleri özgür bırakarak kişinin iyi hissetmesini sağlıyor. Dijital dünyada bile olsa şahıs, toplumsal katılım duygusu hissediyor. Platformdaki sonu gelmez akış yüzünden şahıs, her an bir şeyler kaçırdığını düşünüyor. Netice olarak şahıs, toplumsal medya platformlarından bir an olsun çıkamayan bir bağımlıya dönüşüyor.

Online kumar bağımlılığı:

Kumar oynamak esasen tek başına bir bağımlılık olarak kabul edilirken online kumar oynamak bu bağımlılığın negatif etkilerini ikiye katlıyor. Şundan dolayı hem teknoloji bağımlılığı hem de kumar bağımlılığı aynı anda yaşanıyor. Online kumar bağımlılığı direkt olarak kişinin hayatına tesir ediyor şu sebeple oyun paralarıyla süregelen kumar oyunlarında ilerledikçe gerçek para kullanmaya başlıyor ve sonunda tüm paranızı ve zamanınızı bir oyunda yitirmiş oluyorsunuz.

Pornografi bağımlılığı:

Pornografik içeriğe en kolay erişilen dönemde yaşıyoruz. Erişkin bir insanoğlunun erişkin insanların olduğu pornografik içerikleri belirli oranda izlemesi düzgüsel bir durum kabul edilirken aşırı mastürbasyon, hiperseksüel bozukluk ve pornoya duygusal bağımlılık şeklinde durumlar gerçek birer sorundur. Pornografi bağımlısı kişiler gerçek dünyadaki cinsellikten her geçen gün uzaklaşırlar. Bu bağımlılık yanında utanç, suçluluk, yalnızlık, üzüntü ve hayal kırıklığı şeklinde duyguları da beraber getirir.

Online alışveriş bağımlılığı:

Kompulsif satın alma bozukluğu olarak da adlandırılan online alışveriş bağımlılığı iki nokta üstünden kişide bağımlılık yaratıyor; satın alma anı ve satın alma öncesi göz atma. İçinde bulunduğumuz tüketim çılgınlığı çağlarında insanoğlu asla olmadığı kadar fazlaca alışveriş yaparak maddi ve tinsel kayba uğruyor. Acaip cuma, mükemmel kasım şeklinde kampanyaları izlemek ve ihtiyacınız olmayan bir ürünün fiyat değişimini seyretmek haz veriyor. Netice olarak şahıs hem para hem de vakit yitirilmesine uğrayarak büyük bir pişmanlık hissi yaşıyor.

İşle ilgili dijital bağımlılık:

Bilhassa yönetici pozisyonunda olan kişilerde işle ilgili dijital bağımlılık oldukça sık görülür. Bu kişiler gerçek dünyadaki sorunlardan kaçarak işe sığınırlar. Çalışkan olarak görülseler bile aslına bakarsak birer bağımlıdırlar. Sık sık gecenin bir yarısında ya da olur olmadık zamanlarda patronunuzdan bir e-posta alıyorsanız bu durum o kişinin işli ilgili dijital bağımlılık sahibi bulunduğunu gösterir.

Teknoloji bağımlılığının tedavisi nedir?

Teknoloji bağımlılığının tedavisindeki ilk adım, öteki tüm bağımlılıklarda olduğu şeklinde, kişinin bu durumu kabul etmesi ve çözüm istemesidir. Bağımlı olan şahıs bu durumu kabul etmediği sürece aile ve arkadaşlarından gelen yardımlar havada kalacaktır. Tedavi olmak isteyen şahıs, bir uzmandan yardım alabileceği şeklinde kendi kendine bazı yöntemler de deneyebilir.

Teknoloji bağımlısı şahıs sık kullandığı bazı uygulamaları silebilir, aygıt bildirimlerini kapatabilir, internetini kapatabilir ve bir alarm kurarak kullanım süresini sınırlandırabilir. Günümüz dünyasında teknolojiden uzak kalmak mümkün olmadığı için en azından belirli sınırlamalar yardımıyla bu bağımlılıkla savaşım edilebilir.

Teknoloji bağımlısı kişilere meditasyon, egzersiz ve tabiat ile iç içe değişik aktiviteler önerilir. Eğer şahıs kendi kendine savaşım edemiyorsa bir uzmana danışmalıdır. Uzmanlar bu tür bağımlılıkların nedenini ortaya çıkararak altta yatan problemi ortadan kaldırmayı hedeflerler. Sadece ihmal etmeyin, sonuçta bu bağımlılığı ortadan kaldıracak olan kişinin kendisidir.

Görmezden gelmemize karşın günümüzün en büyük tehdidi olan teknoloji bağımlılığı nedir, emareleri nedir, nasıl tedavi edilir şeklinde dört gözle beklenen soruları yanıtladık ve bu bağımlılık hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Teknoloji bağımlılığı hakkında düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.