Vücudumuzun Enerji Deposu Olan ‘Trigliserit’ Aslına bakarsak Nedir?

Yaşamımıza devam etmek için lüzumlu olan enerjiyi alabilmek için yiyecek yiyoruz. Yiyecek yerken aldığımız yağ, protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral işleniyor ve kullanılıyor. Sadece bunlardan bazıları derhal kullanılmadığı için depolanıyor. İşte o depolanan yağ türlerinden bir tanesi trigliserittir. Trigliserit kanımızda gezen lipit yağlardır ve gerektiği süre enerjiye dönüşerek yakılır gider.

Peki kanımızda bulunan trigliserit yakılmadığı süre ne olur? Ortaya yüksek trigliserit isminde olan bir durum çıkar. İnsana enerji verecek kadar yoğun olan bu yağlar yakılmadığı süre birikir, damarları tıkar, damar duvarlarını kalınlaştırır ve tahmin etmesi pek de zor olmayan hastalıklara neden olur. Gelin trigliserit nedir, ne işe yarar, neden yükselir ve trigliserit nasıl düşürülür benzer biçimde dört gözle beklenen soruları tüm detaylarıyla yanıtlayalım.

Trigleserit nedir, ne işe yarar, neden yükselir ve nasıl düşürülür?

Temelden başlamış olalım, trigliserit nedir?

Trigliserit, kanımızda bulunan lipit yağ türlerinden bir tanesidir. Yiyecek yediğimiz süre aldığımız yağlar eğer derhal yakılmayacaksa trigliserite dönüştürülür ve kanımızda dolaşmaya adım atar. Yiyecek yemediğimiz zamanlarda vücudumuz enerjiye gerekseme duyunca bu trigliseritler özgür kalır ve enerji olarak yakılır. Kullanılmayan trigliserit birikir ve hipertrigliseridemi olarak adlandırılan yüksek trigliserit durumuna neden olur.

Peki, trigliserit ne işe yarar?

En temel tanımıyla trigliserit, bedenimize enerji veren yağları depolar ve yeri vardığında kullanılarak bedenimize enerji verir. Herhangi bir öğün esnasında o an yakamayacağınız kadar yoğun kalori alıyorsunuz. Bunlar bir halde depolanıyor ve zamanı vardığında kullanmanız için saklanıyor. İşte bu kaloriyi oluşturan yağlar da trigliserit şeklinde kanda saklanıyor ve yeri ulaşınca yakılarak enerji veriyor.

Trigliserit neden yükselir?

• Genetik faktörler
• İlaç kullanımı
• Rahat karbonhidrat ve şeker alımı
• Alkol kullanımı
• Uyku düzeni
• Stres

Genetik faktörler:

Pek oldukça hastalıkta olduğu benzer biçimde yüksek trigliserit durumunda da kişinin kalıtsal durumu son aşama mühim. Ailesel hipertrigliseridemi isminde olan bu durum, genetik faktörlerin yüksek trigliserite yatkın olması sebebiyle ortaya çıkıyor. Kan tahlil sonuçlarında görülen trigliserit kıymeti, kişide bu tür bir kalıtsal durum olup olmadığını ortaya çıkarıyor. Beslenme düzeni ve yaşam seçimi değişiklikleriyle birlikte ilaç kullanımıyla kalıtsal kaynaklı da olsa trigliserit düşürülebilir.

İlaç kullanımı:

Meydana getirilen kan tahlilleri sonucu kişinin trigliserit oranı epey yüksek çıkmış olduğu süre kullandığı ilaçlar inceleniyor. Pek oldukça antiviral, kardiyovasküler, antipsikotik ve hormon ilacı trigliserit düzeyinde oldukça mühim yükselemelere neden olabiliyor. Hekiminiz duruma nazaran ilaç değişikliği önerebilir ya da değişik bir ilaçla durumu dengeleyebilir.

Rahat karbonhidrat ve şeker alımı:

Genetik faktörlere ve ilaç kullanımına bağlı olarak oluşan trigliserit yüksekliği görülen bir durum sadece trigliserit yüksekliğinin aslolan sebebi yediklerinizdir. Hazır gıdalardan alınan kolay karbonhidrat ve şeker o denli yüksek bir kaloriye haizdir ki günde kilometrelerce koşmuyorsanız kolay kolay yakamazsınız ve bundan dolayı trigliserit değeriniz ne olursa olsun yükselir. Fast food yerine azca yağlı gıdalara, hazır besin yerine sebzeye yönelin. Trigliserit düzeyiniz hızla düşecektir. 

Alkol kullanımı:

Tüm alkollü içkilerde oldukça fazla kalori, karbonhidrat ve şeker vardır. Bunlar günlük yaşamda kolay kolay yakacağınızdan oldukça daha yoğun oldukları için birikir ve trigliserit seviyesini yükseltir. Aynı şekilde iyi kolesterolü de düşürerek yağ yakımını iyice zorlaştırır. Yüksek trigliserit görülen kişilerin alkolü sınırlamaları ve hatta oldukça yüksekse bir süre tamamen uzak kalmaları tavsiye ediliyor.

Uyku düzeni:

Erişkin bir insanoğlunun sağlıklı bir halde hayatına devam edebilmesi için 7 saat gece uykusu uyuması gerekiyor. Bu uyku süresi tamamlanmadığı süre metabolizma ve kardiyovasküler sistem negatif etkileniyor. Yüksek gerilim, tip 2 diyabet ve aşırı kiloluluk benzer biçimde yüksek trigliserit ile direkt ilişkili olan hastalıklar ortaya çıkıyor. Uyku esnasında kesik nefeslerin alınmasına yol açan uyku apnesi hastalığı da trigliserit seviyesini yükselterek iyi kolesterolü düşürüyor. Doğrusu iyi bir uyku, sağlıklı bir yaşamın ilk adımı.

Stres:

Zihinsel ya da fizyolojik hangi hastalıktan bahsedersek bahsedelim, sebepleri içinde ne olursa olsun çağımızın belası stres oluyor. Devam eden yüksek stres, iltihaplanmaya katkıda bulunuyor. İltihaplanma arttığı süre yağ yakımı yavaşlıyor ve karaciğerin daha düşük yoğunlukta çalışmasına neden oluyor. Ne kadar uygulayabilirsiniz kim bilir fakat bir halde stresten uzak durmaya çalışın ve gerekirse bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin.  

İdeal trigliserit kıymeti kaç olmalıdır?

• 150 mg / dL ya da 1,7 mmol / L değerinden azca olan trigliserit düzgüsel kabul edilir.
• 150 – 199 mg / dL ya da 1,8 – 2,2 mmol / L trigliserit sınırda yüksek kabul edilir.
• 200 – 499 mg / dL ya da 2,3 – 5,6 mmol / L trigliserit yüksek kabul edilir.
• 500 mg / dL ya da 5,7 mmol / L değerinden yüksek olan trigliserit devasa yükseklikte kabul edilir.

Trigliserit nasıl düşürülür?

• Tertipli egzersiz yapın.
• Şeker ve kolay karbonhidrat tüketimini azaltın.
• Kilo verin.
• Sağlıklı yağlar tüketin.
• Alkol kullanımını sınırlayın.

Tertipli egzersiz yapın:

Nasıl ki neredeyse tüm hastalıkların en temel sebebi stres, neredeyse tüm hastalıkların çözümü de tertipli egzersizdir. Ne olursa olsun bir spor salonuna gidip canınız çıkana kadar çalışmanız gerekmiyor. Her gün ya da bir çok gün yapacağınız minimum 30 dakikalık yürüyüş ya da benzeri bir egzersiz hem trigliserit değerinizi düşürür hem de iyi kolesterol seviyenizi yükseltir. Asansör yerine merdiven kullanmak bile etkili olacaktır.

Şeker ve kolay karbonhidrat tüketimini azaltın:

Fast food ve hazır gıdalardan aldığınız yüksek kalori, şeker ve kolay karbonhidrat kolay kolay yakılamadığı için olduğu benzer biçimde saklanır ve trigliserit seviyenizi arttırır. Bu tür gıdalardan uzak durun. Ara sıra tüketmek kimseyi öldürmez sadece genel olarak tüm beslenme düzeniniz bu gıdalardan oluşuyorsa büyük bir mesele var anlama gelir.

Kilo verin:

Esasen dikkat ettiyseniz trigliserit nasıl düşürülür sorusunun yanıtı ile nasıl kilo verilir sorusunun yanıtı aynı, sağlıklı beslenmek ve tertipli egzersiz yapmak. Fazla kilo demek, vücudunuzda yakamayacağınız kadar oldukça kalori var ve bunlar depolanıyor anlama gelir. Trigliserit de benzer bir durumda depolandığı için kilo vererek trigliserit seviyenizi düşürebilirsiniz. 

Sağlıklı yağlar tüketin:

Bir çok süre fena yağlar derhal yakılmaz ve depolanır. Sadece sağlıklı yağlar vücut sisteminizi tıkır tıkır çalıştırdığı için derhal kullanılır. Zeytinyağı ve kanola yağı trigliseritin en büyük düşmanıdır. Balık yiyecek ya da omega-3 yağ asitleri tüketmek de aynı şekilde etkilidir.

Alkol kullanımını sınırlayın:

Tüm alkollü içkilerde oldukça fazla kalori, karbonhidrat ve şeker vardır. Bunlar günlük yaşamda kolay kolay yakacağınızdan oldukça daha yoğun oldukları için birikir ve trigliserit seviyesini yükseltir. Eğer sınırda bir trigliserit seviyeniz var ise şimdilik alkolü sınırlandırarak başlayın. Sadece trigliserit seviyeniz oldukça yüksekse bir süre uzak durmakta yarar.

Vücudumuzun enerji deposu olan fakat hem de tehlikeli bir yağ olan trigliserit nedir, ne işe yarar, neden yükselir, nasıl düşürülür benzer biçimde dört gözle beklenen soruları yanıtlayarak bu lipit yağ hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. En doğru ve size hususi bilgiyi hekiminizden öğrenebilirsiniz.