Microsoft’un en sevilen işletim sistemlerinden Windows XP’ye dair daha ilkin asla duymadığınız gerçekleri sizler için listeledik.
Bilgisayarın güç düğmesine bastığınızda o meşhur açılış sesini duymak, yemyeşil tepelerin olduğu o ikonik masaüstüyle karşılaşmak bir nesil için huzurun ta kendisiydi. Windows XP, yalnız bir işletim sistemi değil, web kafelerin kralı ve evindeki bilgisayarımızın en sadık dostuydu.
Doğal bu efsanevi mavi vazife çubuğunun ardında, muhtemelen daha ilkin asla duymadığınız sırlar, tasarım dedikoduları ve şaşırtıcı hikâyeler de var. Gelin, Windows XP’nin perde arkasındaki o garip gerçeklere hep beraber yakından bakalım.
Dünyanın en oldukça görüntülenen fotoğrafı tesadüften ibaretti
Windows XP denildiğinde aklımıza gelen ilk şey, o kusursuz yeşil tepe ve masmavi gökyüzüdür. “Bliss” (Mutluluk) adında olan bu fotoğrafın dijital bir çizim ya da Photoshop harikası bulunduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Bu kare, National Geographic fotoğrafçısı Charles O’Rear tarafınca 1996 senesinde, Kaliforniya’daki kız arkadaşını ziyarete giderken tamamen tesadüfen çekildi.
O dönemde o tepelerdeki bağlar böcek istilası yüzünden sökülmüştü ve ortaya bu kusursuz çimenlik görünüm çıkmıştı. Microsoft bu fotoğrafı o denli sevmiş oldu ki fotoğrafın orijinal haklarını satın almak için ödediği miktar, fotoğrafı sigorta şirketlerinin kargoyla taşıyamayacağı kadar yüksek bir değere ulaştırdı. Netice olarak O’Rear, fotoğrafı elden teslim etmek için uçakla bizzat Microsoft’un merkezine gitmek mecburiyetinde bırakıldı.
XP isminin altında yatan “tecrübe” vurgusu
Pek oldukça kullanıcı XP kısaltmasını yalnız havalı bir model adı sanır sadece bu harflerin seçimi Microsoft için oldukça stratejik bir kararmış oldu. XP kısaltması, İngilizce “eXPerience” kısaca “Edinim” kelimesinden türetilmiştir. Windows 95 ve 98 benzer biçimde yıl bazlı isimlendirmelerden sıkılan Microsoft, kullanıcılarına yalnız yeni bir yazılım değil, yepyeni bir “tecrübe” sunduğunu vurgulamak istedi.
Bu isim değişikliği, işletim sisteminin hem ev kullanıcılarını hem de profesyonelleri tek bir çatı altında toplayan ilk NT tabanlı tüketici sürümü olmasıyla da muhteşem bir uyum sağlamış oldu. Şu demek oluyor ki XP, yalnız bir isim değil, Microsoft’un kullanıcı alışkanlıklarını kökten değişiklik yapma iddiasının bir simgesiydi.
“Fisher-Price” tasarımı eleştirisi ve Luna teması
Windows XP piyasaya ilk sürüldüğünde tasarımını oldukça fazla şahıs sevmemişti. Hatta teknoloji eleştirmenleri, o parlak mavi vazife çubuğu ve devasa yeşil “Başlat” butonunu oyuncaklara benzeterek dalga geçmişti. İşletim sisteminin varsayılan “Luna” teması, sadelikten uzak ve fazla renkli bulunmuş olduğu için o dönemde “Fisher-Price işletim sistemi” lakabıyla anılıyordu.
Ciddi iş dünyası kullanıcıları bu neşeli görünümü profesyonellikten uzak bulsa da Microsoft’un amacı bilgisayarları soğuk ve gri kutular olmaktan çıkarıp daha davetkâr hâle getirmekti. Zaman içinde bu tasarım o denli benimsendi ki bugün bile o renk paleti bir tasarım ikonu olarak kabul ediliyor.
Gizli saklı gizli saklı Mac’e benzetilmeye çalışılmıştı
Seneler sonrasında ortaya çıkan kaynak kodları Microsoft geliştiricilerinin Windows XP’yi hazırlarken Apple’dan “esin” almış olabileceğini gösterdi. İşletim sisteminin geliştirilme aşamasında “Candy” (Şeker) kod adıyla gizlenen gizli saklı bir tema tasarımı mevcuttu. Bu tema, o devrin Mac OS X işletim sisteminin “Aqua” arayüzüne şaşırtıcı derecede benziyordu.
Metalik görünümler, buton yapıları ve gölgelendirmeler Apple’ın tasarım dilini çağrıştırıyordu. Microsoft, muhtemelen telif sorunları yaşamamak yada örneksiz kimliğini korumak için bu temayı hiçbir vakit son kullanıcıya sunmadı ve kodların derinliklerine gömdü.
Bankamatikler yardımıyla ölümsüzleşti
Windows XP’nin resmî desteği 2014 senesinde sonlanmış olsa da sistemin fişini çekmek o denli kolay olmadı. Dünya genelindeki bankamatiklerin neredeyse %95’i, destek kesildikten sonrasında bile senelerce Windows XP ile çalışmaya devam etti. Bir tek bankalar değil, askerî sistemler ve hastane cihazları benzer biçimde eleştiri altyapılar da bu işletim sisteminin kararlılığına o denli güveniyordu ki yeni Windows sürümlerine geçmek istemediler.
Bu durum, Microsoft’u bazı hususi müşteriler için fahiş fiyatlarla “hususi destek” anlaşmaları hayata geçirmeye zorladı. Şu demek oluyor ki sizin evindeki bilgisayarınız Windows 10’a geçmişken, paranızı çektiğiniz bankamatik hâlâ XP’nin o nostaljik altyapısını kullanıyordu. Kim bilir günümüzde hâlâ görünce şaşıracağımız pek oldukça yerde Windows XP kullanılıyordur… Kim bilir?
