Yapay Zekâya Sorduk: Cengiz Han Doğmasaydı Neler Olurdu?

Kimi tarihçilere nazaran Moğol Eski İmparatoru Cengiz Han, dünya nüfusunun %11’ini öldürdü. Bilhassa Harezmi İmparatorluğundaki seferinde Orta Asya’da büyük bir dram yaşandı. Hatta yarattığı yıkım öylesine büyüktü ki gezegeni soğutmaya kafi gelecek kadar insan öldürmüştü. Her neyse, bu başka bir içeriğimizin mevzusu olsun ve biz aslolan mevzumuza dönelim.

Yapay zekâya, Cengiz Han asla doğmamış olsaydı dünyada ve tarihte nelerin değişeceğini sorduk. Cevapları, domino taşı benzer biçimde zamanı kökten değiştirecek cinsten oldu.

Avrupa ve Asya’nın siyasal yapısı ve güç dengesi değişik olurmuş.

Cengiz Han’ın fetihlerinden ilkin, Orta Asya ve Pers topraklarında Harezmşahlar Devleti benzer biçimde kuvvetli devletler bulunuyordu. Moğol istilası bu bölgeleri tamamen yıkarak büyük bir otorite boşluğu oluşturdu. Cengiz Han olmasaydı, bu devletler varlıklarını sürdürebilir ve kim bilir daha kuvvetli bir halde Avrupa yada Çin’e doğru genişleyebilirdi.

Moğolların Batı’ya ilerlemesi esnasında Orta Avrupa’ya kadar uzandılar ve bu bölgelerde büyük bir korku yarattılar. Macaristan ve Polonya’da meydana getirilen savaşlarda birçok orduyu yendiler. Eğer Cengiz Han olmasaydı, Avrupa içlerine kadar yayılan bu tahribat yaşanmaz ve kim bilir Avrupa devletleri daha erken bir dönemde birleşik bir yapı oluşturmak zorunda kalmazlardı.

İslam dünyasında da tesirleri olurmuş.

1258’de Cengiz Han’ın torunu Hülagü Han, Bağdat’ı alarak Abbasi Halifeliği’ni sona erdirdi. Bu vaka, İslam dünyasında büyük bir kültürel ve bilimsel gerilemeye niçin oldu. Abbasi Halifeliği’nin varlığını sürdürmesi, kim bilir İslam dünyasının kültürel ve bilimsel gelişimini daha uzun süre devam ettirmesini sağlayabilirdi.

Bunun yanı sıra Moğol istilası; İran, Irak ve Suriye benzer biçimde bölgelerde büyük bir tahribata yol açtı. Eğer bu salgın gerçekleşmeseydi, bu bölgelerdeki siyasal ve kültürel yapı daha istikrarlı olabilir ve Osmanlı İmparatorluğu benzer biçimde güçlerin yükselmesi bir ihtimal daha geç bir dönemde gerçekleşebilirdi.

Kültürel ve ekonomik tesirleri yadsınamaz.

Moğollar, İpek Yolu’nu güvence altına alarak doğu ile batı içinde büyük bir tecim ağı kurdular. Bu tecim, Avrupa’nın Asya’ya olan ilgisini artırdı ve sonunda Coğrafi Keşifler’in başlamasına niçin oldu. Eğer Cengiz Han olmasaydı, bu tecim ağı bu kadar kuvvetli olmayabilir ve Coğrafi Keşifler kim bilir daha geç bir dönemde yada değişik bir halde gerçekleşebilirdi.

Moğol İmparatorluğu’nun yokluğu, Osmanlılar ve Timur İmparatorluğu benzer biçimde yeni güçlerin ortaya çıkısını engelleyebilirmiş.

Cengiz Han’ın yokluğu, onun torunları tarafınca kurulan Altın Orda, İlhanlılar, Çağatay Hanlığı ve Yuan Hanedanlığı benzer biçimde devletlerin asla var olmaması anlamına gelirdi. Bu durum, bu bölgelerdeki siyasal yapıyı kökten değiştirir ve Osmanlılar, Timur İmparatorluğu benzer biçimde yeni güçlerin ortaya çıkışını etkileyebilirdi.

Nüfus ve demografik tesirleri değişik olurmuş.

Cengiz Han doğmamış olsaydı, onun fetihleri esnasında milyonlarca insanoğlunun ölümü ve büyük yıkımlar yaşanmayacağı için Orta Asya, İran, Çin ve Ortadoğu benzer biçimde bölgelerdeki toplumsal ve demografik yapı daha kuvvetli olurdu.

Bu bölgelerde şehirler, ziraat alanları ve bilimsel merkezler yok edilmeden gelişimlerini sürdürebilirdi. Kim bilir çağdaş bilimsel devrimler daha erken gerçekleşebilirdi. Nüfus kaybının önlenmesiyle, ekonomik ve toplumsal yapılar daha sağlam bir halde büyür, toplumlar arasındaki etkileşim ve tecim daha istikrarlı bir halde devam edebilirdi.

Özetle, Cengiz Han’ın yokluğu dünya tarihinde domino tesiri yaratarak birçok devletin, kültürün ve teknolojik gelişmenin değişik bir yöne evrilmesine niçin olabilirdi. Her ne kadar Moğolların varlığı tarihte büyük yıkımlara ve kayıplara niçin olsa da, onların yokluğu da bir ihtimal başka türden büyük değişimlere ve çatışmalara yol açabilirdi.

“Şunu da yapın!” dediğiniz önerileriniz var ise yorumlara yazabilirsiniz!

Yapay zekâya yönelttiğimiz öteki içeriklerimiz: