Nobel Ödülü Alan Türkler Kimdir?

Her yıl verilmekte olan Nobel Ödülleri’ni duymayan yoktur. 1895 senesinde meşhur kimyager ve mühendis Alfred Nobel’in bizzat kendisinin kurduğu dernek tarafınca 1901 yılından beri her yıl değişik dallarda ‘insanlığa katkı elde eden’ kişilere verilen bu ödüller hem kişinin kendisi hem de ülkesi için büyük bir onur deposu haline geliyor.

Tıp, fizik, kimya, sulh, edebiyat ve fizyoloji alanlarında verilen bu ödüllerin genel anlamda yabancı isimlere gittiğini görüyoruz. Fakat bu sebeple devletimizde bu alanlarda kayda kıymet emekler icra eden kişilerin olmadığını düşünmeyin. Zira devletimizde, yaptıkları çalışmalarla Nobel Ödülü almasını dilediğimiz kişiler bir yana, halihazırda Nobel Ödülü kazanmış olan Türk adlar bulunuyor. Gelin kendilerine yakından bakalım.

Nobel Ödülü kazanan Türkler kimlerdir?

• Aziz Sancar: Nobel Kimya Ödülü
• Orhan Pamuk: Nobel Edebiyat Ödülü

Şimdiye kadar Nobel Ödülü kazanmış olan 2 Türk isim bulunuyor. Bu kişiler ise Prof. Dr. Aziz Sancar ve Yazar Ferit Orhan Pamuk. Nobel Ödülleri’ni nasıl aldıklarına gelin beraber bakalım.

Orhan Pamuk Nobel Edebiyat Ödülü’nü nasıl, ne süre ve hangi eseri ile kazanmıştır?

Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Tam olarak ödülünü almış olduğu tarih ise 12 Ekim 2006. Ülkemizden çıkıp Nobel Ödülü kazanan ilk şahıs olma unvanı da kendisinde bulunuyor. Kendisinin Nobel Edebiyat Ödülü’nü nasıl kazandığına gelelim.

İsveç Akademisi, ödülün verileceği gün “2006 Nobel Edebiyat Ödülü ‘Kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbiriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler gören‘ Orhan Pamuk’a verilmiştir” sözlerini söylemişti. Devamında “Uygar romanın köklerini değiştirdiği için…” şeklindeki açıklamalar da Pamuk’un yurt dışındaki büyük tesirini gözler önüne seriyor.

Yazdığı kitaplarla hem yurt haricinde hem de devletimizde adını büyük bir kesime duyuran Yazar Orhan Pamuk, eserleriyle dünyanın değişik yerlerinde birçok değişik ödüle de layık görüldü. Bu yerlerin içinde İrlanda ve ABD Birleşik Devletleri de bulunuyor. Daha ilkin katılmış olduğu ve kazanılmış olduğu yarışmalardan ve Fransa’da 2007 senesinde meydana gelen Cannes Film Festivali’nde jürilik yapmış olmasından bahsetmiyoruz bile.

Aziz Sancar Nobel Kimya Ödülü’nü nasıl, ne süre ve hangi emek harcaması ile kazanmıştır?

Prof. Dr. Aziz Sancar ise 2015 senesinde Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülmüştü. Orhan Pamuk’tan sonrasında ülkemizden çıkıp Nobel Ödülü kazanan ikinci şahıs olan Aziz Sancar’ın yaşam öyküsünü merak ediyorsanız oldukça esin verici bulunduğunu söyleyebileceğimiz hikayesine buradan göz atabilirsiniz.

Nobel Kimya Ödülü’nü, hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve bu onarım esnasında genetik bilginin nasıl korunduğunu haritalandıran araştırmaları yardımıyla aldı. Bu çalışmanın detaylarını da yaşam öyküsünü aktardığımız yazımızda bulabilirsiniz. Söz mevzusu ödül; Aziz Sancar, Paul Modrich ve Tomas Lindahl olmak suretiyle üç bilim insanına verilmişti.

Nobel Ödülü almasını dilediğimiz Türk bilim adamları:

• Ferya Hususi
• Mete Atatüre
• Muazzez İlmiye Çığ
• Canan Dağdeviren

Nobel ödüllerine ülkemizden şimdiye kadar iki kişinin layık görülmüş olması sizi karamsarlığa sürüklemesin. Zira Türk olup birbirinden mühim başarılara imza atan başka birçok şahıs de bulunuyor. Bu aşamada aslolan mühim olanın memleket değil, ortaya konulmuş olan emek harcama ve başarı bulunduğunu da belirtmek lazım doğal.

Feryal Hususi

Prof. Dr. Feryal Hususi, astrofizik alanında yapmış olduğu çalışmalarıyla birçok ödüle layık görüldü. Dünyada ilk kez kara deliğin görüntülendiğini hatırlarsınız. O çalışmada yer edinen 200’den fazla bilim insanı içinde tek Türk olan Feryal Hususi, nötron ve karadelikler mevzusunda yapmış olduğu çığır açan emekleri yardımıyla Amerikan Fizik Derneğinin en büyük onurlarından biriyle ödüllendirilmişti. Çalışmalarına devam etmekte olan Prof. Dr. Ferya Hususi’i Nobel Ödülü sahasında görmeyi diliyoruz.

Mete Atatüre

Birleşik Krallık’ta öğretim üyesi olan Prof. Mete Atatüre, fizik alanında öne çıkan adlardan. Sınır tanımayan emek harcama azmi yardımıyla Atatüre, 2015 senesinde ölçülmesi imkânsız olarak kabul edilen ‘ışık seviyesinin gürültü ölçümü’nü gerçekleştirmiş oldu. Bu da kendisine ‘Senenin Sıradışı Başarısı Ödülü’nü kazandırdı. 

Bunun haricinde, kuantum teknolojilerinde coşku verici uygulamalar yaratarak ‘yarı iletkenler ve elmastaki kuantum optik fenomenlerine öncü katkıları’ da kendisine 2020 Thomas Young Madalyası ve Ödülü’nü kazandırdı. Bilim dünyasını şaşırtmada bu denli başarı göstermiş olan Atatüre’yi Nobel Ödülü hitabı yaparken de görmeyi diliyoruz.

Muazzez İlmiye Çığ

Tarih alanında yapmış olduğu çalışmalarla tanıdığımız meşhur Türk Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, sayısız yaratı ve çalışmanın sahibi. Kurtuluş Savaşı, Cumhuriyetin ilanı şeklinde birçok mühim vakaya şahit olan Çığ, gençlik yıllarından ilerleyen yaşlarına kadar çalışmaya asla ara vermedi. Tarihe, bilhassa de Sümer geçmişine ışık tutan ve bu mevzuda sayısız tercüme, ödül ve yaratı sahibi olan Çığ’ın Nobel ödülüyle başarılarını taçlandırmasını diliyoruz.

Canan Dağdeviren

Fizik alanının önde gelen isimlerinden olan Canan Dağdeviren, Dünyaca meşhur Forbes dergisinin 30 Yaş Altı 30 Bilim İnsanı sıralamasında yer aldı. Kendisine bu listede yer vermemizin sebebiyse ABD’ye gittiği süre zarfında yapmış olduğu çalışmaların sonunda ‘pilsiz çalışan giyilebilir bir kalp çipiyle cilt kanserini teşhis eden bir aygıt geliştirmiş‘ olması.

Bunun haricinde Harvard Üniversitesi ve MIT Media Lab’de emekler gerçekleştiren Dağdeviren, yurt haricinde birçok değişik ödüle de layık görüldü. Emek verme yaşamı süresince oldukca azca destek gören ve bu süreçte kadın olmanın zorluğundan bahsetmiş olan Dağdeviren’i tebrik ediyor ve kendisini Nobel Ödülü hitabı yaparken görmeyi diliyoruz.

Saydığımız mühim adlar haricinde hem devletimizde hem de dünyanın değişik yerlerinde başarıdan başarıya koşan mühim Türk adlar var. Bu aşamada ışıkları kendinize çevirip coğrafi konum ve yaşam şartlarının durumu zorlaştırdığını ve bu sebeple önünüze taş konulduğunu düşünebilirsiniz.

Bunun doğruluğu tartışılmaz olsa da yukarıdaki adların de sizinle aynı topraklardan çıktıklarını hatta bir noktada daha zor koşullarla karşı karşıya kaldıklarını unutmamak gerek. Aileniz, devletiniz ve çevrenizdeki her etken elinizden tutsa da tutmasa da başarı size verilen bir şey değil, sizin kazandığınız bir şeydir. Bunun yaşayan kanıtlarını azca ilkin sizlere sıraladık.